Samenvatting alle literatuur/info voor de
kennistoets:
Weblectures en kennisclips:
Stress en stressreacties kennisclip:
Lichamelijke of psychische spanning die leidt tot aanpassingen van het lichaam aan de
spanning. (arousal)
Psychisch houdt vaak langer aan dan lichamelijke stress.
Stressor: bron/oorzaak van stress
Stressrespons: reacties die je kunt waarnemen van het lichaam door stress. (snel/traag)
Snelle reactie: sympathische zenuwstelsel en het hormoon
adrenaline(neurotransmitter/stresshormoon). (freeze, fright, flight, fight)
Trage reactie: via hypothalamus – hypofyse – bijnier-as (HHB-as)
Endorfine: neurotransmitter die ervoor zorgt dat we niet veel van pijn voelen
Of dat je je bijvoorbeeld goed voelt na een uur sporten.
,Prefontale cortex: zorgt ervoor dat we verstandig nadenken, weloverwogen besluit maken
Amygdala: Activiteit in de opgewonden amandelkern verminderen
Hippocampus: gaat onbewust
Vroege activering HHB-as (stress):
- Voor de geboorte (door moeder)
- Eerste levensjaren (mishandeling, verwaarlozing, ruzie ouders, onvoldoende
aandacht)
- Basis voor depressie, borderline, PTSS
Stress gerelateerde stoornissen:
- Depressie
- PTSS
- Borderline
- Middelenmisbruik/afhankelijkheid (verslaving)
- Hechtingsstoornis
Microscopische bouw en werking van zenuwcellen kennisclip:
Neuron: zenuwcel
Dendriet: ontvangen signalen van andere zenuwcellen
Axon: lange uitloper/zenuwvezel
Eindknopjes: hiermee maakt het axon contact met dendrieten van andere zenuwcellen
Meyeline schede: goede geleiding
Synaps: contactplaats tussen axon en dendriet
Axon heeft blaasjes neurotransmitters aan het uiteinden.
Excitatie: zenuwcel wordt aangezet
Inhibitie: zenuwcel wordt uitgezet
Psychofarmaca kennisclip:
3 groepen:
- Slaap/kalmeringsmiddelen
, - Antipsychotica
- Antidepressiva
Een receptor heeft een neurotransmitter eraan gebonden. Psychofarmaca geven hun
werking af aan de synaptische spleet.
Werking:
- Blokkeren van receptor (antipsychotica)
- Werking neurotransmitters versterken (slaapmiddelen)
- Remmen van heropname (antidepressiva)
Slaap/kalmeringsmiddelen (benzo’s) = hypnotica, sedativa
Antidepressiva = SSRI’S (selectieve serotonine heropname remmers)
Slaap/kalmeringsmiddelen: (eindigen op pam zoals diazepam)
- Angst en onrust
- Slaapstoornis
- Alcohol detoxificatie (alcoholverslaving vanaf komen)
- Kortdurend, tijdelijk
Bijwerkingen:
- Sufheid/slaperig
- Geen concentratie
- Spierzwakte
- Afhankelijkheid (verslaving)
- Verwardheid
Antidepressiva:
Effect:
Stemmingsverbetering, vermindering van gevoelens van angst of depressie.
Indicaties:
- Depressie
- Angststoornis
Bijwerkingen:
- Misselijk, hoofdpijn, spierpijn
- Sufheid
- Hartgeleidingsstoornissen (suïcide)
- Autonome zenuwstelsel
Antipsychotica:
Effect, demping van:
- Psychotische verschijnselen
- Hevige angst
- Pijn
- Bewustzijn
,Indicatie: psychotische toestanden zoals schizofrenie
Klassieke en atypische antipsychotica.
Je hebt bijvoorbeeld clozapine en risperidon.
Bijwerkingen:
- Parkinson
- Sufheid
- Gewichtstoename
- Autonome zenuwstelsel
Bijwerkingen in autonome zenuwstelsel:
- Droge mond (of juist speekseltoename)
- Obstipatie
- Hartfrequentie ontregeld
- Bloeddruk regulaties (te hoog, laag)
- Belemmerde blaaslediging
- Seksuele functies zoals erectieproblemen of onvoldoende zwelling van vagina
Psychische homeostase Simon Hogerzeil kennisclip: (zie rest google drive)
Homeostase: evenwicht behouden (zoals bij je bloeddruk)
Reptielenbrein = hersenstam
Reptielen geven niks om relaties.
Zoogdierenbrein: maakt hechting mogelijk. Zoogdieren beschermen/verzorgen elkaar en
zijn groepsdieren.
Wij letten op elkaars emoties en op basis hiervan kom je in actie.
Limbisch systeem, zoogdierenbrein:
relaties aan gaan, emoties, hechting
Reptielenbrein: ademhaling, bloeddruk,
hartslag, lichaamsfuncties. Blijft doorwerken
Neocortex: abstract denken, plannen,
communiceren, beslissingen afwegen
De dikte van de cortex staat voor het
symbolisch en abstract denken.
Waarom is dat handig?
Als je iets ingewikkelds wil proberen en je
kan het in je hoofd eerst vooruitdenken, en denken van ja als ik mijn hand in de mond van
deze krokodil steek is dit niet handig. Door plannen doe je dit niet. Enorm voordeel allerlei
dingen kunnen afwegen zonder dit uit te proberen. En daardoor in staat om erg complex
gedrag te vertonen. Daardoor ook iPhone en auto’s, wetten van natuurkunde etc.
Wij zijn abstract rationele wezens, maar wij hebben nog steeds dat emotionele brein eronder
zitten en daarbinnen in het reptielenbrein.
Emoties hebben geen woorden, daarom vaak als je emotioneel bent moeilijk praten.
,Als angst hoog genoeg op loopt, gaat eerst de cortex op stand-by – daarna sluit emotionele
bruin en kunnen we alleen nog maar als reptielen reageren.
Black-out bijvoorbeeld ook reptielen brein.
Emoties zijn niet het etiket wat we erop plakken. Emoties betekent emo = bewogen.
Handig als voorbereiding mechanisme, communicatiemechanisme, situatie inschat
mechanisme.
Emoties zijn alles tegelijkertijd. Inschatting + sensaties + impuls expressie + ervaring.
Resoneren: mee gaan, “besmettelijk” wat er gebeurd.
Doel van emoties is om je lichaam en je geest voor te bereiden om in te gaan in een situatie
op basis van een inschatting. Het is niet het etiketje in je hoofd van ik voel mij verdrietig of ik
voel mij blij, nee het is de totaal sensitisatie in je lijf. Het is de inschatting dat er een reden is
om blij te zijn, het is je lichaam die alle thermostaten in je lichaam verschuift van blijheid
schap. Dan heb je ook de bewust ervaring dat je blij bent, maar het is allang gaande in je
lichaam.
Emoties komen en gaan. Je hebt niet 1 emotie, heel vaak heb je meerdere emoties
tegelijkertijd. Dat noemen we: ambivalentie (en blij zijn en verdrietig).
Elke situatie en inschatting wordt gekoppeld aan een emotionele reactie. Ene emotie kan
nog nagalmen terwijl de andere emotie er al weer over heen komt. Als hierbij dezelfde
emotie er over heen komt, dan wordt deze emotie extra (bijvoorbeeld extra boos).
(Gemiddeld volume stijgt). Niet als hier langere tijd tussen zit.
Slecht geslapen, beetje chagrijnig, gestoten steen, dan irriteer je al veel meer dingen.
Goed teken als de cliënt aan het stamelen is als hij/zij vertelt hoe hij/zij zich voelt, dat
betekent dat hij heel bewust in zijn brein zit en dat is goed. als iemand heel verhaal zonder
uh of nadenkt vertelt is vaak helemaal niet in contact met zijn brein.
Elke emoties is een soort procedure.
Als er een gevaar is: dan krijg je de inschatting gevaar, dan krijg je de emotie angst, dat
activeert de procedure vluchten en het doel van de procedure is veiligheid.
veel complexe emoties zijn eigenlijk mengsels van basisemoties. vreugde-vrees.
Daarom ook moeilijk om emoties te benoemen. Laat zich niet opdelen in hokjes en
categorieën.
Emoties inschatten werkt grotendeels via non-verbale communicatie.
Prosodie: het vermogen om tussen de regels de emotionele boodschap op te vatten.
Emoties zijn procedures die geactiveerd worden.
Limbisch regulatie/ limbisch kanaal: synchronisatie met nabije hechtingsfiguur. Emotionaliteit
geeft moeder en kind een gemeenschappelijke taal jaren voordat een kind kan spreken. Een
baby heeft behoefte aan emotioneel contact. Er waren weeshuizen waar ze kinderen wel
verzorgde, maar geen emotioneel contact boden. Deze kinderen gingen dood. Ook bij
ouderen kan het zo zijn, als hun partner wegvalt kan het zo zijn dat de ander ook snel ziek
worden en overlijden. Denk hierbij aan heimwee, je kan fysiek ziek worden als je niet bij je
geliefden ben.
Moeder maakt steeds dezelfde vertaalslag bij een vieze broek, weet de baby na verloop van
tijd als hij iets voelt dat hij een vieze broek heeft, hij begint patronen te herkennen en na
verloop van tijd kan hij het zelf. Je blijft je hele leven bijgesteld worden door mensen. Als
verdrietig ben wil je een knuffel bijvoorbeeld.
We worden beïnvloed door mensen met wie je omgaat. Als je met slechte vrienden omgaat,
ontwikkel je ook zo.
, Hechting gebeurt door het limbisch kanaal
Hoe leren wij?
Zenuwen die tegelijkertijd vuren, slaan een draadje naar elkaar.
Onze hersenen bestaan uit zenuwen → deze zenuwen communiceren met elkaar
doormiddel van elektrische stroompjes -> en op een gegeven moment zie je een
collegezaal.
Herinneringen gaan over dezelfde bruggetjes als de vorige keer. Dat kan er ook voor zorgen
dat ze sneller gaan. De herinnering is dus het bruggetje als er dan de volgende keer de
halve herinnering word geactiveerd word een halve herinnering wordt een hele herinnering
Bijv. hond, alles wat met een hond te maken heeft wordt geactiveerd, dit noemen we
associaties.
Hoe leren wij?
Zenuwen die tegelijkertijd vuren, slaan een draadje naar elkaar
Onze hersenen bestaan uit verbindingen tussen zenuwen →
communicatie → herinnering
Het deel activeert het geheel → een halve herinnering wordt een hele herinnering
Bijv. hond, alles wat met een hond te maken heeft wordt geactiveerd, dit noemen we
associaties
Bij herhaling wordt de kern van een herinnering een dik patroon en de overbodige details
worden de bruggetjes zwakker.
De hersenen onthouden dan het prototype → door herhaling distilleren we
patronen
Hierdoor kunnen we uit ruis, stereotype herkennen
→ Hersenen leren steeds bij.
Het kunnen herkennen van prototype en deze bijstellen
Wat heeft dat te maken met hechting?
Baby creëert zijn eigenwaarde vanuit dit mechanismen → gezichtsuitdrukkingen
De wereld begrijpen vanuit de patronen die je al kent → automatisch systeem
Omdat dit automatisch gaat, geeft een ouder deze koppelingen ook door aan het kind (goed
of fout)
In ons brein wordt iets geactiveerd zoals dat daar ingebrand is.
