Thema 4 Het stelsel van Europese rechtsbescherming
Handhaving & rechtsbescherming
Het Hof van Justitie van de Europe Unie (HvJ-EU)
ziet erop toe dat de EU-wetgeving in alle landen van de EU op dezelfde wijze wordt
geïnterpreteerd en toegepast.
Het regelt verder juridische geschillen tussen nationale regeringen en EU-instellingen.
Het HvJ-EU omvat twee gerechten.
Het Hof van Justitie behandelt verzoeken van nationale rechtbanken om een prejudiciële
beslissing, bepaalde nietigverklaringen, beroepszaken en inbreukprocedure. Art 256 VWEU.
Het Gerecht behandelt zaken van particulieren, bedrijven en in sommige gevallen EU-
regeringen.
In de praktijk betekent dit dat het Gerecht zich voornamelijk bezighoudt met
mededingingsrecht, staatssteun, handel, landbouw en merkenrecht.
Het stelsel van de EU rechtsbescherming kent als het ware vijf verschillende procedures
1. Art. 258 VWEU Inbreukprocedure
2. Art. 263 VWEU Beroep tot nietigverklaring
3. Art. 265 VWEU Beroep wegens nalaten
4. Art. 268 jo art 340 VWEU Actie wegens schadevergoeding
5. Art. 267 VWEU Prejudiciële procedure
1. Art. 258 VWEU Inbreukprocedure (behandeld door het Hof)
Wanneer: Indien lidstaten een inbreuk maken op de verplichtingen uit de verdragen
Niet juist implementeren van de Richtlijnen
Schendingen van Handvest
Ook voor het starten van een inbreukprocedure:
Het niet handelen ( Spanish strawberries arrest)
De Commissie tegen Frankrijk: Het vrije verkeer van landbouwproducten tussen de lidstaten
werd ernstig verstoord door het optreden van particuliere actiegroepen van Franse
landbouwers, waartegen de Franse overheid onvoldoende heeft opgetreden.
Handelen van private partijen die bij wet worden erkend ( Fra-bo arrest )
Fra-bo SpA tegen Deutsche Vereinigung des Gas- und Wasserfaches eV (DVGW) (Nader
uitwerken)
Door Wie: De commissie tegen de lidstaten (art 258 VWEU)
Bepaalt zelf of een zaak wel of niet wordt behandeld.
Twee verschillende fases
Administratieve fase
Start moment; wanneer de Commissie verzoek krijgt om actie te nemen tegen een specifieke
inbreuk (informele manier, iedereen kan dit doen). Commissie doet voorstel voor
verandering, zodat de inbreuk wordt opgeheven.
Rechtelijke fase
Hier kom de lidstaat terecht, als de lidstaat het advies van de Commissie niet op volgt. Wat
uiteindelijk leidt tot een uitspraak in de zaak bij het Hof.
, Wat kan de lidstaat doen?
Beroepen op rechtvaardigingsgronden; enkel verdedigbaar indien sprake is van een Force Majeur
- Terroristische aanslagen
- Politieke crises
- En natuurrampen
Welke sancties: Art. 260 VWEU
Alternatieve sancties
- Verplichting om te stoppen de betreffende handelingen (lid 1)
- Boete of dwangsom opleggen (lid 2)
Commission v France; Boete en dwangsom
Bij het opleggen van een financiële sanctie houdt het Hof rekening met:
o De duur van de inbreuk
o De ernst van de inbreuk
o De financiële draagkracht van de lidstaat
2. Art. 263 VWEU Beroep tot nietigverklaring (behandeld door het Gerecht)
Art. 263 VWEU bepaalt dat wetgevingshandelingen kunnen worden aangevochten
Gronden voor beroep
- Onbevoegdheid van de instellingen: niet de juist grondslag gebruikt is voor de handeling
- Schending van een wezenlijk voorschriften
- Schending van de verdragen of enige uitvoeringsregeling:
1. Legitieme verwachtingen
2. Zekerheidsbeginsel
3. Proportionaliteitbeginsel; Kadi arrest
- Misbruik van bevoegdheid
Door wie: 3 groepen
- 1. Bevoorrechte groep
Rechtstreeks beroep: de lidstaten, de Commissie, de Raad en het Europese parlement.
- 2. Semi-bevoorrechte groep
Wanneer prerogatief rechten wordt geraakt (dus als rechten worden geschonden die
specifiek aan hun toe zijn gereikt): de Rekenkamer, Europese Centrale Bank en het Comité
van de Regio’s.
- 3. Niet- bevoorrechte groep; natuurlijke personen & rechtspersonen
Zij kunnen een procedure starten wanneer zij adressaat van een handeling zijn
of rechtstreeks en individueel geraakt worden door een handeling (arrest Plaumann)
Indien niet rechtstreeks geraakt: belangen organisatie ( Greenpeace arrest)
Niet- geadresseerde personen kunnen ook een beroep instellen: General Standing test en Lissabon
test.
General Standing test
Rechtstreeks geraakt: wanneer een handeling de rechtspositie van de eiser direct aantast
(Commissie v Vesuvianne).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper racmjansen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.