Criminologie
Leren voor het tentamen. Stel jezelf de volgende vragen!
1. Wat is de essentie van deze theorie?
2. Uit welke wetenschappelijke discipline is de theorie afkomstig?
3. In hoeverre gaat de theorie uit van determinisme?
4. Op welk abstractieniveau kunnen we deze theorie indelen?
5. Welke beleidsimplicatie sluit aan bij deze theorie?
Wat is criminaliteit?
Strafbaar gesteld gedrag.
= strafbare feiten, = delinquentie, = misdaad
Misdrijven en overtredingen
Sociaal construct
Wetgever bepaald wat strafbaar is
Veranderingen in wetgeving zijn een weerspiegeling van maatschappelijke ontwikkelingen
criminalisering, decriminalisering
Strafdoelen
Vergelding (rechtvaardiging oog om oog, tand om tand)
Gedragsverandering/ re-integratie (het leermoment)
Bescherming (van de maatschappij en van zichzelf)
Meten van criminaliteit
1. Politiecijfers: ‘Haal en brengwerk’
Politieprioriteiten
Registratiebereidheid politie
Dark number
Aangiftebereidheid burgers
Alleen geregistreerde criminaliteit
2. Dader/ Slachtofferenquêtes
Criminologische theorieën
Criminaliteit is niet te verklaren met 1 theorie. Er zijn verschillende theorieën die elkaar aanvullen en elkaar
tegenspreken. Er zijn verschillende theorieën voor verschillende invalshoeken. Ze beantwoorden verschillende
vragen en hebben een verschillend mensbeeld: deterministisch en indeterministisch.
Verklaren kan op verschillende abstractieniveaus:
Microniveau: persoonsniveau
Mesoniveau: omgevingsniveau
Macroniveau: samenlevingsniveau
,Hedendaagse biologische theorieën
Erfelijkheid en gedrag is een lange en complexe weg. Ontwikkeling van de hersenen (emoties, percepties en
cognities). Erfelijkheid is medebepalend voor de ontwikkeling van persoonlijkheid en vervolgens voor het
ontstaan van bepaalde gedragingen. Wordt beïnvloed door omgevingsfactoren! Dus: ontwikkeling biosociale
criminologie
Psychologische benaderingen
De persoon van de dader
Eigenschappen van het individu
Verklaringen die aansluiten bij subdisciplines van de psychologie
Extraversie-introversie
Neuroticisme
Leertheorieën Het klassieke conditioneren. Denk aan de hond met het belletje!
De sociale controle theorie van Hirshi
Niet de vraag:
• Waarom overtreden mensen de wet?
(Bijv. door bepaalde sociale omstandigheden)
Maar:
• Waarom houden mensen zich aan maatschappelijke regels?
Kern sociale controle theorie
Iedereen is in staat tot criminaliteit (streven naar behoeftebevrediging) We all would if we could.
Controlemechanismen reguleren menselijk gedrag van binnenuit of buitenaf
Binding omgeving als ‘rem’
Aantasting van controlemechanismen veroorzaakt crimineel gedrag.
Elements of bond
Attachment: emotionele gehechtheid aan personen. Hierdoor gevoeligheid voor de mening/wensen van
degene aan wie men is gehecht.
Commitment: betrokkenheid i.v.m. eigenbelang. Delinquentie brengt kosten met zich mee.
Involvement: Bij conventionele/maatschappijgerichte bezigheden Gebondenheid door dagelijks
ritme
Belief: Geloof in de geldigheid van maatschappelijke normen en waarden.
Social control is een remming van binnenuit.
Sterke punten bindingstheorie Hirshi: Op duidelijke wijze afgezet tegen andere criminologische stromingen. De
theorie dekt allerlei algemeen bekende verbanden met delinquent gedrag. Gericht op empirisch onderzoek
(makkelijk te herhalen). De theorie vindt ondersteuning tussen de meeste bindingselementen en delinquent
gedrag. Theorie is breed toepasbaar.
Kritiek op bindingstheorie Hirshi: Wat is de definitie van binding? Veelomvattendheid theorie brengt
afbakeningsproblemen met zich mee. Matige operationalisering attachment, involvement, commitment en
belief. Geen verklaring voor aansteken crimineel gedrag door criminele vrienden (Onderzoek Thompson 1984).
Leeftijd en sekse van belang.
Controlebenadering en beleid
Veiligheid (criminaliteit) raakt bijna alle beleidsterreinen
Bindingen herstellen
, Vooral investeren opvoeding en school
Straffen kan averechts effect hebben
Levensloop theorie
Self-control theory Gottfredson & Hirschi
Age graded theory of informal social control (Sampson & Laub)
Moffitt:
• Life course persistent (5%)
– Biologische, psychologische en sociologische verklaringen (nature or nurture?)
– Sensation seekers; a way of life
• Adolescent limited (95%)
– Sociologische verklaringen (maturity gap)
– Criminaliteit tijdelijk (wijf, woning, werk)
Zelfcontrole theorie
Gotfredson & Hirshi
A general theorie of crime
Eén element: zwak ontwikkeld controle systeem
Lage zelfcontrole
Oorzaak: gebrek aan opvoeding
Rationele keuzebenaderingen
Rationele afwezig kosten en baten
Verwant met economische wetenschappen
Uitgangspunt: Uitgangspunt: de mens is een calculerend wezen (homo economicus)
Gericht op eigenbelang, kiest altijd voor het gedrag met meeste opbrengst tegen minste kosten
Routin activity theory
Gelegenheidstheorie
Het niveau van criminaliteit bij alledaagse bezigheden wordt bepaald door:
1. aanwezigheid potentiële/ gemotiveerde daders
2. aanwezigheid geschikt doelwit
3. afwezigheid voldoende toezicht/ sociale bewaking (Cohen en Felson, 1997)
‘De gelegenheid maakt de dief.’
Broken Windows theory
Verloedering en overlast leiden tot ernstige vormen van misdrijven.
Wijken met een zichtbaar gebrek aan (informele) sociale controle:
– Lege/verwaarloosde gebouwen
– Vernielde bushokjes
– Zwerfvuil
– Graffiti
– Rondhangende jeugd
Anomietheorie
Spanningsbenaderingen
Criminaliteit is geen individuele tekortkoming, maar een maatschappelijk fenomeen
Durkheim
Merton
Strain: de spanning tussen wat een groep wenst en daadwerkelijk kan bereiken.
The American dream is an American nightmare. Leidt tot anomie/normloosheid.
Anomie: je hebt niet de middelen om je doelen te bereiken. Deze doelen kunnen maatschappelijk bepaald zijn.
Penologie
• De wetenschap van de wegens het plegen van strafbare feiten aan burgers opgelegde straffen
criminele straffen
• Empirische wetenschap
– Sociaal historisch onderzoek naar wortels moderne strafrecht
– Strafrechtstheorieën
– Effectiviteit strafrechtelijke interventies
Psychologische benaderingen
De persoon van de dader
Eigenschappen van het individu
Verklaringen die aansluiten bij subdisciplines van de psychologie
Wel onderscheiden maar niet gescheiden
- Leerpsychologie
- Persoonlijkheidspsychologie
- Sociale psychologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimm27080. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.