Geschiedenis
5.1 Renaissance en humanisme
Noorden Italië > internationale handel vroeg op gang gekomen
→ Daardoor veel rijke handelaren, die standbeelden en schilderijen konden kopen.
˄ begin Renaissance: cultuurstroming in 15e/16e eeuw die de mens centraal stelde en kunst
uit klassieke oudheid als voorbeeld nam.
Andere reden dat Renaissance in Italië begon > er was veel klassiek erfgoed aanwezig, zoals
ruïnes van oude gebouwen en kunstwerken uit romeinse tijd.
Kerk stimuleerde nadenken, zolang het maar niet tegen de kerkelijke leer inging.
In 15e/16e eeuw wilden sommige mensen niet meer kritiekloos de leer van de kerk volgen
˄ humanisme: zelfstandig en kritisch denken.
Humanist Erasmus ontdekte talloze fouten in de vulgaat (bijbel) < daarmee bracht hij de kerk
in problemen.
middeleeuwen renaissance
God, kerk en hiernamaals De mens en het leven op aarde centraal
Geloof van de kerk Persoonlijk geloof
‘memento mori’ – gedenk te sterven ‘carpe diem’ – pluk de dag
5.2 ontdekkers van nieuwe werelden
1450 > beperkte het wereldbeeld van Europa zich tot Europa, Noord-Afrika en kleine delen
van Azië.
˄ in late middeleeuwen werd de handel steeds internationaler.
Overzeese expansie: handel op zee word uitgebreid.
Redenen voor Europese expansie:
Economisch, zelf handelen in specerijen/goud betekent winst.
˄ overzee want Arabieren beheersten de landroute, ze lieten Europese handelaars er
niet door.
Politiek, Europese heersers willen een groot rijk veroveren.
Cultureel, verspreiding van het christendom.
, Conquistadores trokken gewapend opzoek na goud het gebied van de Azteken binnen.
(azketen is in Amerika, bewoners indianen).
˄ er ontstonden gevechten, de pijlen van de Azteken konden niet op tegen de luxe Spaanse
uitrusting, na 2 jaar gaven de Azteken het op.
Oorzaak Afrikaanse slavenhandel:
gevolgen Spaanse Conquistadores koloniseren delen van Amerika:
Indianen stierven door Europese ziektes
Indianen werden bekeerd tot het christendom
Indianen werden gedwongen tot zware arbeid > protest van katholieke priesters
(christenen mogen niet zo behandeld worden, Indianen hadden zich namelijk
bekeerd) > 1542: Indianen werden niet meer echt als slaven behandeld, maar er zijn
wel werknemers nodig
˄ trans-Atlantische slavenhandel: import van Afrikaanse slaven vormt begin van Driehoeks
handel.
Driehoeks handel > tussen Afrika, Europa en Amerika.
Europa, leverde wapens, textiel en luxe goederen.
Afrika, handelaren brachten Afrikaanse slaven naar Amerika en verkochten ze daar.
Amerika, Europa leerde Amerikaanse producten kennen zoals koffie, cacao, katoen en tabak.
Ook voer en jaarlijks een vloot met goud en zilver vanuit Amerika naar Spanje.
Europa beheerste de handel en kreeg de winst.
Voor Genua en Venetië was de ontdekking van Amerika negatief.
˄ veel handelsstromen met EU liepen nu via Atlantische Oceaan, nu werd Middellandse zee
minder belangrijk. < dat kostte de Italianen veel geld.
5.3 de kerkhervorming
Ketter: christen die afwijkt van de bedoelingen van de kerk, ketters werden vervolgd.
Leefwijze van de paus leek heel erg op die van de koning.
Paus was geld nodig voor de Sint – Pieter in Rome, hij verkocht aflaten. (aflaat > god vergeeft
al je zonden)
˄ leverde veel kritiek op.