Voor het vak pathologie 1 zijn er een aantal filmpjes die de docent heeft opgenomen. Aan de hand van de filmpjes en het boek ‘anatomie en fysiologie van de mens’ heb ik deze samenvatting gemaakt.
Hij is heel uitgebreid en hiermee haal je gegarandeerd een hoog cijfer.
Gynaecologie en obstetrie
Van eisprong tot innesteling
Na een eisprong zien we dat een bevruchting over het algemeen optreedt onderweg als het eicel op
weg is richting de baarmoeder. De bevruchting treedt dan meestal ergens op in de eileider.
Onderweg naar de baarmoeder zijn er al verschillende delingen gaan plaatsvinden. Uiteindelijk een
week na de eisprong komt het bevruchte eitje aan in de
baarmoeder en ongeveer twee weken daarna is het volledig
ingenesteld.
Als we een aantal stappen verder gaan, wordt het begin van de
placenta (moederkoek) gevormd. Dat noem je in eerste instantie
het chorion van decidua en later de placenta. Het andere deel
vormt het buitenste vruchtvlies en dat noem je het chorion, terwijl
het binnenste vruchtvlies het amnion wordt genoemd.
De amniotic cavity is de vruchtholte oftewel de holte waar het
vruchtwater en het kindje in zit.
Bevruchting tot geboorte
Vanaf het moment dat er een bevruchting plaatsvindt spreek je van een zygote. Van week 3 tot week
8 spreek je van het embryonale stadium. De foetus is week 9 tot week 38.
▪ Zygote
Het zygote stadium begint bij de bevruchting in de eileider. Ongeveer 2 weken later zie je dat
na een aantal celdelingen de implantatie in de uterus (baarmoeder) heeft plaatsgevonden.
▪ Embryo
Het embryonale stadium is 3 tot 8 weken na de bevruchting waarin
de ontwikkeling van de lichaamsdelen ontstaan, waaronder de
armen en benen maar ook inwendige organen. Dit gebeurt vanuit de
kiemlagen en dan de aanleg van de inwendige organen. Het embryo
zit dan in het amnion holte gevuld met vruchtwater. Er wordt een
verbinding gevormd, de navelstreng.
▪ Foetus
Het foetale stadium is van 9 weken na de bevruchting tot de geboorte. We zien dat het
kindje steeds groter wordt en meer functie gaat krijgen. De grens van levensvatbaarheid lag
vroeger altijd zo rond de 25 weken maar dankzij de voortschrijdende medische technieken
zien we dat ook jongere kinderen in leven kunnen worden gehouden en licht nu minimaal
rond de 22 weken.
Gedurende zo’n zwangerschap zijn er nogal wat hormonale
schommelingen. Het belangrijke daarbij is het progesteron
en het hcg. Het progesteron wordt in eerste instantie
gemaakt door het gele lichaam (corpus luteum) en wordt
later overgenomen door de placenta. Daar wil nog wel
eens een mis match in zitten en dat zou kunnen toe leiden
dat er heel even bloedverlies is in het begin van de
zwangerschap zonder dat het verdere consequenties heeft
voor die zwangerschap.
Daarnaast zien we het zwangerschapshormoon hcg oftewel humaan chorion gonadotrofine en dat
wordt al vanaf het vroege begin gemaakt door de zygote en het embryo. We zien dat het stijgt en
later weer afneemt. Het hcg wordt ook geassocieerd met misselijkheid gedurende het begin van de
zwangerschap. Hoe hoger het hcg hoe meer klachten iemand daar van kan ervaren.
Pathologie 1 1
,AT 9 november 21
Zwangerschapsverloop
Maand 1
In deze maand is het kindje ongeveer 0,5 cm groot en er is inmiddels al
hartactie. In het plaatje hiernaast zijn er al veel dingen te herkennen.
Het zenuwstelsel is in aanleg al volledig aangelegd en hetzelfde geldt
voor het primitief hart en lever. Ook ontstaan er knopjes ten hoogte
van de schouders en bekken wat later de armen en benen worden.
Maand 2
In deze maand is het kindje ongeveer 3 cm lang en de ledematen zijn al bijna volledig ontwikkeld.
Maand 3
In deze maand is het kindje ongeveer 9-12 cm lang, het slikt en beweegt en de organen zijn inmiddels
aangelegd.
Maand 4
In deze maand kan de hardactie van het kindje hoorbaar gemaakt worden.
Soms ook al eerder maar dit is het moment dat het aan de aanstaande
ouders wordt beluisterd. De foetus zit in de vruchtzak.
Maand 5
In deze maand is het kindje ongeveer 24 cm lang en mogelijk kan het eerste gevoel van bewegen of
leven worden gevoeld op dat moment.
Maand 6
In deze maand begint het kindje te reageren op geluiden van buiten af
en met name op geluiden van de moeder. Het is al een bijna volledig
pasgeboren baby. Het kindje heeft al donshaar en talg op de huid.
Maand 7
In deze maand is het kindje ongeveer 35 cm en 3,5 pond. De navelstreng heeft een soort van
geleiachtige structuur.
Maand 8
In deze maand is het kindje tussen de 4 en 6 pond.
Maand 9
In deze maand is het kindje ongeveer 7 pond en 50 cm lang. Dit is
een gemiddelde waarde. Bijna de volledige buikholte wordt
nagekomen door de zwangere uterus. Dit kan voor sommige organen
problemen opleveren, zoals de blaas en de darmen.
In het meerendeel van de gevallen ligt het kindje in de hoofdhouding
en dat het onderste uterus segment (servix) nog volledig gestrekt en
gesloten is. Daarnaast is er een slijmplug aanwezig die beschermt
tegen infecties.
Pathologie 1 2
,AT 9 november 21
Effecten van teratogene stoffen
Gedurende met name de vroegste periode van
de zwangerschap zien we dat het kind erg
kwetsbaar is voor zogenaamde teratogene
stoffen. Dit zijn stoffen die mogelijk ook
aangeboren afwijkingen kunnen veroorzaken.
Maar ook later in de zwangerschap, met name
het zenuwstelsel, kunnen nog steeds stoffen
van buitenaf berucht invloed uitoefenen op
het zicht ontwikkelende kind en dan vooral aan
het foetaal alcohol syndroom.
Spontane abortus
Ongeveer 10% van alle zwangerschappen betreft dit en eigenlijk altijd voor de 16e week.
Alarmsignaal is vaginaal bloedverlies en later ook buikpijn die
erbij komt.
Er zijn 3 termen:
▪ Abortus imminens (dreigende miskraam)
▪ Abortus completus (als het volledig geboren is)
▪ Abortus incompletus (als er nog vruchtdelen achterblijven).
Een vrouw presenteert zich dan met een klacht als vaginale bloedverlies. Wat er dan gedaan wordt
dat ze contact opneemt met de verloskundige en er wordt nader onderzoek gedaan. Voordat ze naar
het ziekenhuis gaat wordt er gevraagd om stolsels mee te nemen, zodat die in het ziekenhuis
onderzocht kunnen worden op kindsdelen.
De volgende stap is dan kijken is het cervix kanaal open of is het gesloten en kan er ook dmv
echografie bekeken worden of er een hartactie is ja of nee en of er een vruchtblaas aanwezig is.
Eventueel kan er ook gekeken worden of het bloedverlies veroorzaakt wordt door een buiten
baarmoederlijke zwangerschap, wat ook klachten kan geven als vaginaal bloedverlies. Dus naast de
eileiders en de baarmoeder zal ook echografisch worden gekeken.
In het bloedonderzoek zal er ook specifiek worden gezocht naar het hcg. Het doel daarvan is dat
zodra het kindje sterft het gehalte hcg in het bloed sterk vermindert tot 0 bij de moeder.
Er wordt gesproken over een missed abortion indien het na de 16de week optreedt maar het
vruchtje al duidelijk voor de 16e week overleden is.
De habituele abortus betekent dat iemand meerdere malen een spontane miskraam heeft gekregen
en als er meer dan 3 maal gebeurt is spreek je dus van een habituele abortus. Die zwangerschappen
duren over het algemeen steeds langer. Een kunstmatige opgewekte miskraam wordt ook wel een
abortus provocatus genoemd.
EUG
EUG staat voor extra uteriene graviditeit, oftewel een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
De meeste buitenbaarmoederlijke zwangerschappen zitten in de eileider (tuba uterina) en wordt er
soms de relatie gelegd met het gehad hebben van een
eileiderontsteking, waardoor de eileider vernauwd is. In dit geval
kan het zo zijn dat dan de zaadcellen er wel doorheen komen
maar de zich delende zygoten gevangen worden op die
vernauwing en zich daar gaat innestelen. Heel zelden zien we dat
de buitenbaarmoederlijke zwangerschap buiten de eileider en
buiten de baarmoeder zich innestelt op het buikvlies.
Pathologie 1 3
, AT 9 november 21
Op het plaatje hiernaast staan een aantal plaatsen waar dit nogal eens voorkomt:
▪ In het begin gedeelte waar de vangarmpjes (firmbria) het eitje opvangen.
▪ In het verwijde deel (ampulla)
▪ In het nauwere deel (isthmus)
▪ In het begin van de baarmoeder zelf.
Het kan ook op andere plaatsen innestelen die abnormaal zijn en dan spreken we van een ectopische
zwangerschap tot zelfs op het buikvlies aan toe.
Een nadeel als zo’n buitenbaarmoederlijke zwangerschap groeit en het zit in de eileider dan zal er op
een gegeven moment een tekort aan plaats ontstaan en dat het dan kan scheuren. We spreken dan
van een EUG ruptuur of een geruptureerde buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Op dat moment
zal de vrouw in kwestie ongeveer zo’n 3 maanden zwanger zijn. Dit gaat gepaard met plotselinge pijn
in de onderbuik, het begint te bloeden wat loopt naar het diepste punt van de buikholte tussen de
baarmoeder en de endeldarm. Daarbij worden de rekreceptoren van de endeldarm gestimuleerd,
waardoor het gevoel ontstaat dat iemand heel erg nodig naar de wc moet, maar kan niet want het
komt door de druk op de rekreceptoren en niet doordat er iets in de endeldarm zit. Daarnaast kan er
een behoorlijk groot bloedverlies ontstaan en kan iemand in diepe shock gaan.
Daarom is het noodzakelijk om zo’n buitenbaarmoederlijke
zwangerschap op tijd te ontdekken voordat het doorbreekt.
Als het op tijd wordt ontdekt dan zal het zwangerschapsproduct
inclusief een deel van de eileider worden weggehaald. We spreken van
het opnemen van de eileider oftewel een tubotomie.
Meerlingenzwangerschap
1 op de 80 zwangerschappen is een gemelli (tweeling) zwangerschap.
Er is een onderverdeling tussen een eeneiige tweeling (monozygote
tweeling) en een meerling (dizygote of polyzygote tweeling).
Een eeneiige tweeling is ongeveer 1 op de 3 tweeling zwangerschappen.
Een twee-eiige zwangerschap is het meerendeel 2 op de 3. De dizygote
tweeling zijn twee eitjes die tegelijk zijn gesprongen en bevrucht zijn en de kinderen kunnen dus ook
van verschillend geslacht zijn en lijken net zoveel op elkaar als elke andere broer en zus.
Dat is anders bij een eeneiige tweeling. Er is 1 bevruchte eicel en die zal zich in het beginstadium
gaan splitsen waardoor er een dubbel genetisch identiek individu ontstaat.
De monozygote tweeling
Afhankelijk van wanneer het zich splitst. Is dat voor de 4e tot 5e dag dan
zien we dat een dubbel chorion en een dubbel amnion vlies ontstaan. Dat
is niet het merendeel want het merendeel is tussen de 5e en 8ste na de
bevruchting en dan zie je dat er een enkel chorion is en een dubbel
amnion. Zou het nog wat later zijn dan zien we dat het een enkel chorion
en een enkel amnion is.
Diagnostiek
Hoe weet je dat je een tweeling hebt? Heel simpel als er een echografie wordt gedaan, maar er zijn
ook andere mogelijke signalen.
We zien bij een tweeling dat er meer hcg wordt geproduceerd en dat dus ook veel meer misselijkheid
klachten kunnen ontstaan. Daarnaast ook de positieve dyscongruentie, oftewel de buik groeit te
snel. Dit kan natuurlijk ook bij een onjuiste termijnberekening of al er teveel vruchtwater is of als het
kind heel groot is of als er sprake is van een molazwangerschap (geeft ook hyperemesis gravidarum).
De te snel groeiende buik is niet altijd een zekerheid dat er ook een meerling is.
Pathologie 1 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ashleyspost. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
