Dit is een geslaagde scriptie uit oktober 2021 van Hogeschool Utrecht, Vak therapie Beeldend. Onderwerp: Hoog sensitiviteit bij kinderen (6-12 jaar) en de manier waarop beeldende therapie daarbij kan helpen. Doel onderzoek: meer bekendheid aan hoog sensitiviteit geven en onderzoeken hoe beeldende t...
Er is steeds meer aandacht gekomen voor hoog sensitiviteit en maar liefst 20% van de bevolking is
hoog sensitief. Wanneer iemand hier niet goed mee heeft leren omgaan of opgegroeid is in een
omgeving die niet bevorderlijk was, kan hoog sensitiviteit tot verschillende problemen leiden. Dit
onderzoek is gedaan om meer bekendheid te krijgen over hoog sensitiviteit in beeldende therapie en
een passend behandelaanbod te ontwikkelen. De volgende vraag staat centraal: Hoe kan beeldende
therapie ingezet worden t.b.v. de ik-versterking van hoog sensitieve kinderen in de leeftijd van 6 t/m
12 jaar?
Door middel van literatuuronderzoek en interviews met hoog sensitiviteit-deskundigen en beeldend
therapeuten die werken met hoog sensitiviteit, is er inzicht verkregen in de indicatiegebieden,
kenmerken in beeldende therapie, de behandeldoelen, het beeldend aanbod en de werkwijze.
Beeldende therapie kan worden ingezet om het zelfbeeld en de eigenwaarde te verbeteren, het
lichaamsbewustzijn en contact met zichzelf te vergroten, de overprikkeling omlaag te brengen, om te
leren gaan met de gevoeligheid, grenzen aan te geven en nieuw gedrag en coping te ontwikkelen. De
uitkomst van dit onderzoek is een werkvormenboek waarin beeldende werkvormen staan die ingezet
kunnen worden bij hoog sensitieve kinderen.
2
,Voorwoord
Toen ik op de middelbare school zat, begon ik zelf tegen een aantal dingen aan te lopen. Ik voelde mij
anders dan anderen, eigenlijk al op de basisschool, maar op de middelbare school begon het meer op
te vallen. Door een coach werd toen tegen mij gezegd dat ik hoog sensitief ben. Dat was de eerste
keer dat ik in aanraking kwam met het onderwerp. Ik wist toen eigenlijk niet goed wat het betekende
en wat ik ermee moest. Uiteindelijk kwam ik het onderwerp ‘hoog sensitiviteit’ vaker tegen en ben ik
er meer over gaan lezen en opzoeken. Het werd me toen ook duidelijk dat hoog sensitief zijn best
lastig kan zijn als je niet weet hoe je ermee om moet gaan. Het bleek zelfs dat het voor best wat
problemen kan zorgen waarmee hoog sensitieve mensen in de (geestelijke) gezondheidszorg terecht
kunnen komen. Op mijn stages viel mij eigenlijk op dat hoog sensitiviteit niet ter sprake kwam als
aard en mogelijk onderliggend aan de problemen, terwijl het me wel duidelijk was geworden dat het
probleem zou blijven bestaan, wanneer er niks met de hoog sensitiviteit gedaan wordt. Hoog
sensitiviteit is (nog) niet iets waar ook standaard aan gedacht wordt door behandelaren. Bij mij riep
het een aantal vragen op, waarvan de belangrijkste was: hoe kan ik bijdragen aan een passend
behandelaanbod voor hoog sensitieve personen en hoe zou zo’n aanbod er dan uit kunnen zien? Dit
motiveerde mij voor het doen van dit onderzoek.
Ik ben toen terechtgekomen bij mijn opdrachtgever, X , wie de motivatie met mij deelde om hoog
sensitiviteit meer onder de aandacht te brengen en een passend beeldend aanbod te ontwikkelen. Ik
wil haar bedanken voor haar enthousiasme en het meedenken.
Ik wil X bedanken voor haar begeleiding, waardevolle feedback en steun. Ze heeft veel tijd voor mij
genomen en dat waardeer ik. Bovendien heb ik veel van haar geleerd de afgelopen jaren dat ze mijn
methodiekdocent was.
Zonder de mensen om mij heen, mijn familie en vrienden, weet ik niet of ik het volgehouden had om
dit onderzoek af te maken. Zij hebben mij door een aantal moeilijke momenten heen gesleept die ik
tijdens het doen van dit onderzoek ben tegengekomen en me aangemoedigd in de perioden van
twijfel. Zij bleven in mij geloven, waardoor ik ook in mezelf durfde te geloven. Daarom ben ik hen
veel dank verschuldigd.
Ik wil ook x bedanken, ondanks dat hij er niet meer is, omdat hij me gedurende mijn studie heeft
bijgestaan, gesteund, gemotiveerd en hij altijd in mij geloofde, dat ik een goede therapeut zou
worden.
Natuurlijk wil ik ook de respondenten bedanken voor hun tijd en de leerzame, waardevolle
informatie. Ik heb genoten van de interviews. Als laatst gaat ook mijn dank uit naar de xluatiegroep,
dat jullie de tijd nemen om feedback te geven op mijn product.
Tijdens het doen van dit onderzoek heb ik veel geleerd. Meer over hoog sensitiviteit, mijn mooie vak
beeldende therapie en ik heb een inkijkje gehad in hoe andere therapeuten werken in de praktijk. Ik
heb ook meer geleerd over mezelf, wat het voor mij betekent om hoog sensitief te zijn. Dit is voor mij
heel waardevol, omdat ik geloof dat ik het nu zeker ook als gave kan gaan zien en als kracht in kan
gaan zetten als beeldend therapeut.
Ik hoop oprecht dat mijn onderzoek en mijn werkvormenboek, een mooie bijdrage zullen leveren aan
de praktijk!
5. Resultaten............................................................................................................................................... 15
5.1 Met welke indicatiegebieden kunnen HSK bij beeldende therapie terecht?................................................15
Interviews......................................................................................................................................................15
Literatuurstudie.............................................................................................................................................15
Conclusie........................................................................................................................................................16
5.2 Wat zijn de kenmerken van hoog sensitiviteit bij kinderen in beeldende therapie?....................................16
Interviews......................................................................................................................................................16
Literatuur.......................................................................................................................................................17
Conclusie........................................................................................................................................................19
5.3 Aan welke doelen kan er binnen beeldende therapie gewerkt worden bij HSK?.........................................20
Interviews......................................................................................................................................................20
Literatuur.......................................................................................................................................................21
Conclusie........................................................................................................................................................22
5.4 Wat is een passend beeldend aanbod voor HSK?.........................................................................................23
Voorwaarden.................................................................................................................................................23
Ouders betrekken..........................................................................................................................................24
Beeldend werken...........................................................................................................................................25
Effect..............................................................................................................................................................28
5.5 Wat is een passende werkwijze bij het werken met HSK in beeldende therapie?.......................................28
Interviews......................................................................................................................................................28
Literatuur.......................................................................................................................................................29
Conclusie........................................................................................................................................................31
, 7.1 Aanbevelingen voor de praktijk....................................................................................................................35
7.2 Aanbevelingen voor de beroepsontwikkelingen...........................................................................................35
Bijlage 1: Inhoudelijke oriëntatie.................................................................................................................. 40
Hoog sensitiviteit................................................................................................................................................40
Hoog sensitiviteit in de gezondheidszorg...........................................................................................................40
Hoog sensitiviteit in de vaktherapie...................................................................................................................41
Sensorische integratie...................................................................................................................................42
Beeldende therapie.......................................................................................................................................42
Bijlage 2: Voorbereiding interview voor HSP-deskundigen............................................................................44
Bijlage 3: Voorbereiding interview voor beeldend therapeuten die werken met HSP....................................45
Bijlage 4: Interview met X............................................................................................................................ 46
Bijlage 5: Interview met X............................................................................................................................ 56
Aanvulling op het interview................................................................................................................................69
Bijlage 6: Interview met X............................................................................................................................ 72
Bijlage 7: Interview met X............................................................................................................................ 92
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Scriptiebibliotheek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,99. Je zit daarna nergens aan vast.
