,
,Sportpsychologie
College 1 – 3 september 2019
Introduction (H1,2)
Sportpsychologie = De wetenschappelijke studie
van mensen en hun gedrag in de sport en tijdens
bewegen. Plus de praktische toepassing van die
kennis.
Sport psychologie = Begrijpen van de effecten van
psychologische factoren op fysieke en motorische
prestaties.
Exercise psychologie = Begrijpen van de effecten van fysieke activiteitdeelname op
psychologische ontwikkeling, gezondheid en welzijn.
1e periode Triplett (1895-1920): Waarom als mensen meekijken, presteer je beter?
Invloed van de omgeving op de mens (fietswedstrijden/oprollen van vis lijnen,
omgeving speelt een rol in de prestatie)
2e periode Griffith-era (1921-1938): Zocht de verbinding met sport, dus kennis
overbrengen naar trainers en coaches. (geholpen met het op starten van de eerste coach
scholen in US)
3e periode Henry (1939-1965): Wetenschappelijke studie van psychologische aspecten
van sport en motorische vaardigheden. Toepassing in lichamelijke opvoeding.
4e periode Academic sport psychologie (1966-1977): vestiging van academische sport
psychologie
5e periode multidisciplinaire science en oefening (1978-2000): Meer betrokkenen van
verschillende disciplines bij sportpsychologie
Rollen in sportpsychologie zijn lesgeven, onderzoek en advies geven. Vaak combinaties.
Klinische psychologie: Mensen met stoornissen helpen. Dit is niet wat sportpsychologie
is. Sportpsychologie gaat over gezonde mensen een beetje beter te maken.
Sportpsychologen kunnen mensen met stoornissen niet behandelen.
Ethics van sportpsychologie:
- Bevoegdheid
- Integriteit (zegt wat je doet en doet wat je zegt, geen emoties)
- Professionele en wetenschappelijke verantwoordelijkheid
- Respect voor de rechten en waardigheid van mensen
- Zorgen voor het welzijn van anderen
- Sociale verantwoordelijkheid
Educational psychologie: gezonde mensen begeleiden, kan ook op sportgebied bv
lichamelijke opvoeding.
Het pushen van mensen om beter te worden, kan risico’s met zich meebrengen.
2
, De wetenschap van coaching, onderwijs of leiderschap richt zich op het gebruik van
algemene wetenschappelijke principes.
De kunst van coaching, lesgeven of leiderschap is weten wanneer en hoe deze algemene
principes te individualiseren. Contextuele intelligentie is van cruciaal belang.
Wetenschappelijke principes, maar wel oog hebben voor individuele afwijkingen.
Sportpsychologische orientaties:
- Psychofysiologie
o Onderliggende psychofysiologische processen die zich voordoen in de
hersenen.
- Sociale psychologie
o Interactie tussen de omgeving en iemands persoonlijkheid bepalen het
gedrag.
- Cognitieve gedragspsychologie
o Gedrag wordt bepaald door zowel de omgeving als de cognitie, waarbij
gedachten en interpretaties een belangrijke rol spelen.
- Dynamische systeem theorie
o Sportgedrag is het waarneembare resultaat van een organisme in de
omgeving als een dynamisch systeem.
Cognitie: ook wel kenvermogen, is de mentale aciviteit en het proces van
kennisverwerving door waarneming en eht verwerken van de daarmee opgedane
informatie door het denken