Constitutioneel recht I
VRIJE UNIVERSITEIT
TANISHA LOUWS
,Week 1
Wat zijn de verschillende kenmerken van een staat?
- Grondgebied
- Bevolking
- Effectief gezag: door dwang wordt de handhaving van regels
voorzien, het geweldsmonopolie ligt hier in de handen van de
soevereine staat
Een staat hoeft niet erkend te worden door andere staten, maar het is wel
handig om de internationale samenwerking te bevorderen.
Wat zijn de bronnen van het Nederlands staatsrecht?
- Het statuut van het Koninkrijk der Nederlanden
- De grondwet
- (Organieke) wetten, besluiten en regelementen
o Een organieke wet is een wet die verdere uitleg geeft aan een
wet in formele zin
- Gewoonterecht
- Europese verdragen
- Jurisprudentie
Wat is de verhouding van het Statuut en wat is de verhouding van de
grondwet?
Het statuut geldt in het gele Koninkrijk terwijl de Grondwet alleen geldt in
het land Nederland.
Wat houdt de trias politica in en voldoet Nederland hieraan?
De trias politica was de leer van Montesique en had als doel om het gezag
van de overheid te verspreiden over meerdere organen zodat er niet een
orgaan was met een oppermacht. Montesqieu gaf daar uiting aan door de
staat in drie machten te verdelen. De wetgevende, de uitvoerende en de
rechtsprekende macht. Deze drie machten controleerden elkaar dan weer
door de checks and balances. In Nederland is er ook sprake van een
machtenscheiding. De uitvoerende macht ligt bij de regering, de
wetgevende macht bij de regering en Staten-Generaal en de
rechtsprekende macht ligt bij de rechterlijke instanties. De
machtenscheiding in Nederland is niet zo strikt als Montesique hem
bedoeld had, de regering heeft namelijk de uitvoerende macht en de
wetgevende macht.
Wat zijn de kenmerken van een democratische rechtsstaat?
1. Legaliteitsbeginsel
a. Elk handelen van de overheid dient een wettelijke grondslag te
hebben
2. Grondrechten
a. Dit zijn rechten die zo fundamenteel zijn, dat de overheid ze
alleen in uitzonderlijke gevallen mag beperken
3. Trias politica
a. Zie leerdoel hierboven
4. Onafhankelijke rechter
a. De rechter moet onafhankelijk zijn omdat de rechter de
overheid terug kan fluiten
Wat is het belang van Nederlanderschap in het staatsrecht?
, Het belang hiervan is dat mensen die het Nederlanderschap bezitten actief
kiesrecht (recht om een volksvertegenwoordiger te kiezen) hebben en
passief kiesrecht (recht om als volksvertegenwoordiger gekozen te
worden) hebben, tenzij ze zijn uitgesloten van dit kiesrecht (art 4 GW). Bij
de gemeenteraad is dit anders, zie week 7.
Week 2
Wat is de regering, het kabinet, het parlement en de Staten-Generaal?
De regering zijn de koning en ministers. Het kabinet is de misterraad en de
staatssecretarissen. Het parlement is een ander woord voor de Staten-
Generaal en bestaat uit de eerste en tweede kamer.
Uit welke organen is de regering samengesteld?
De regering bestaat volgens artikel 42 lid 1 Grondwet uit de ministers en
de koning. Formeel gezien bestaat de regering dus slechts uit de ministers
en koning, maar in de praktijk zijn ook vaak de staatssecretarissen zeer
nauw betrokken bij de regering. De staatssecretarissen hebben geen
stemrecht maar ze kunnen wel zeer betrokken meepraten in de
besluitvorming.
Hoe wordt de regering benoemd en ontslagen?
Volgens artikel 43 Grondwet worden de ministers benoemd en ontslagen
bij koninklijk besluit.
Wat is de onderlinge verhouding tussen de organen van de regering?
De koning is zeer zwak in het huidige Nederlandse stelsel. De koning kan
niks alleen ondertekenen, iets wat hij vroeger wel kon. Als de koning nu
iets ondertekent moet volgens artikel 47 Grondwet een minister of
staatssecretaris mee tekenen, dit wordt het contraseign genoemd en is in
het leven geroepen om de macht van de koning te beperken.
Hoe wordt de tweede kamer samengesteld?
Volgens artikel 54 lid 1 Grondwet wordt de tweede kamer democratisch en
rechtstreeks door het volk gekozen.
Hoe wordt de eerste kamer ingesteld?
Volgens artikel 55 Grondwet kent de eerste kamer geen directe
verkiezingen, maar wordt zij gekozen door de provinciale staten, die op
haar beurt wel democratisch worden verkozen.
Wat is de onderlinge verhouding tussen de eerste en tweede kamer?
Er wordt vaak gezegd dat de tweede kamer de overhand heeft in de
Staten-Generaal. Hier zijn veel argumenten voor voor te verzinnen. Zo is
de tweede kamer een fulltimebaan in tegenstelling tot de eerste kamer,
die maar een keer per week vergadert.
Wat is de verhouding tussen politieke partijen en Kamerleden?
De regeringspartijen hebben de meerderheid in de tweede kamer en
bestaan uit de grootste partij en een aantal andere partijen die hun beleid
steunen. De regeringspartijen worden vertegenwoordigd in het kabinet.
Daar tegenover staat de oppositie, de minderheid die de meerderheid niet
steunt.
Wat houdt het Arubaanse verkiezingsafspraak arrest in?
In dit arrest was er een Arubaanse partij die met hun lid had afgesproken
dat bij winst de zetel naar de partij zou gaan en niet naar het individuele
lid. Het belangrijkste wat het hof toen overwoog was dat de verkozen
leden van een mandaat genoten, ze stemmen zonder last van hun partij
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tanishagomez-louws. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.