Samenvatting
Samenvatting Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht, ISBN: 9789013158779 Beginselen Strafrecht
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Samenvatting inhoudende aantekeningen hoorcolleges, werkgroepen en het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
19/20Beginselen strafrecht
VRIJE UNIVERSITEIT
TANISHA LOUWS
,Samenvatting beginselen strafrecht
Week 1
Wat is het verschil tussen het materiële en het formele strafrecht?
Het materiële strafrecht houdt zich bezig met welke feiten precies strafbaar zijn en wie
daarvoor gestraft kunnen worden. De belangrijkste bron voor het materiële strafrecht is het
Wetboek van Strafrecht. Het formele strafrecht bepaalt welke regels er gevolgd moeten
worden wanneer er (vermoedelijk) een norm van het materiële strafrecht is overtreden. De
belangrijkste bron hiervoor is het Wetboek van Strafvordering. Het doel van het formele
strafrecht is het bestraffen van degene die daadwerkelijk schuldig is. De reden dat deze
regels er zijn, is zodat de waarheid met betrekking tot het strafbare feit zo zorgvuldig en
eerlijk mogelijk wordt achterhaald.
Waarop kunnen strafbare feiten worden ingedeeld?
Allereerst is er een onderscheid tussen misdrijven en overtredingen. Behalve dat misdrijven
over het algemeen ergere feiten zijn dan overtredingen, is er geen inhoudelijk verschil
tussen beiden. In het Wetboek van Strafrecht (hierna Sr) zijn misdrijven onderverdeeld in
boek twee, en overtredingen in boek drie. Vervolgens is er een onderscheid tussen formele
en materiële delicten, niet te verwarren met het formele en materiële strafrecht. Bij formele
delicten is het zo dat de handeling zelf strafbaar is (bijvoorbeeld het wegnemen van een
goed). Bij materiële delicten is het gevolg strafbaar (bijvoorbeeld bij doodslag). Daarnaast
kent het strafrecht ook een onderscheid in commissie -en omissiedelicten. Bij
commissiedelicten is het actief handelen strafbaar (bijvoorbeeld het wegnemen van een
goed). Bij omissiedelicten is het nalaten strafbaar (bijvoorbeeld het niet geven van hulp aan
een hulpbehoevende). Een oneigenlijk omissiedelict is een delict die in op zichzelf niet
gekwalificeerd is als een omissiedelict maar waarbij het goed denkbaar is dat het strafbare
feit intreedt door een nalaten (bijvoorbeeld doodslag door het niet geven van voedsel aan je
kind). Tot slot is er een onderscheid tussen een gekwalificeerd delict en een geprivileerd
delict. Een gekwalificeerd delict kent een bestanddeel die bezwarend werkt ten opzichte van
het gronddelict. Bij een geprivileerd delict is er een extra bestanddeel die juist verlichtend
werkt ten opzichte van het gronddelict.
Wat is het verschil tussen een bestanddeel en een element?
Een bestanddeel is een voorwaarde die in de wet is opgenomen, de delictsomschrijving. Een
element is een voorwaarde die niet in de wet is opgenomen, wederrechtelijkheid en
verwijtbaarheid. Meestal is wederrechtelijkheid een element, en dus niet in de wet
opgenomen. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij art 350 lid 1 Sr, is het zo dat
wederrechtelijkheid wel in de wet is opgenomen. Hier is wederrechtelijkheid dan een
bestanddeel. Het verschil is dat (bestanddeel), als er geen wederrechtelijkheid is, de
delictsomschrijving niet vervult kan worden en er dus vrijspraak is. Wanneer
wederrechtelijkheid een element is, en er geen sprake van is, kan er een beroep gedaan
worden op een rechtvaardigingsgrond en volgt er ontslag van alle rechtsgevolgen.
Wat is de structuur van een strafbaar feit?
Een strafbaar feit is een menselijke gedraging die valt binnen de grenzen van een wettelijke
delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en aan schuld te wijten. Hierin liggen vier
cumulatieve voorwaarden:
1. Menselijke gedraging (MG)
a. Dit vereist een actief handelen of nalaten
b. De menselijke gedraging wordt opgenomen in de tenlastelegging
1
, c. Ook een rechtspersoon kan een gedraging verrichten onder de eerste
component van het strafbare feit
d. De OvJ moet de menselijke gedraging opnemen in de tenlastelegging en die
moet uiteindelijk worden bewezen
2. Wettelijke delictsomschrijving
a. Gedrag is pas strafbaar als het terug te vinden is in het strafrecht
i. Legaliteitsbeginsel
b. In iedere individuele strafzaak zal de rechter de bewezenverklaarde feitelijke
gedraging uit de tenlastelegging juridisch moeten benoemen, dit heet
kwalificatie
3. Wederrechtelijkheid
a. Het gaat om gedrag wat afkeuring verdient
b. Het gedrag wat vertoond wordt, is in strijd met het geschreven of
ongeschreven recht
c. De wederrechtelijk wordt verondersteld aanwezig te zijn, dat hoeft niet
explicitiet bewezen te worden. Als verdachte zal je aannemelijk moeten
maken dat de wederrechtelijkheid wegvalt. Dan doe je als verdachte en
beroep op een rechtvaardigingsgrond (week 7)
4. Verwijtbaarheid
a. Hier gaat het erom dat de verdachte anders had kunnen handelen
b. Deze wordt verondersteld aanwezig te zijn
c. Als je als verdachte de verwijtbaarheid wilt wegnemen, moet je een beroep
doen op een schulduitsluitingsgrond (week 7)
Wat is de betekenis van het legaliteitsbeginsel in het strafrecht?
Art 1 lid 1 Sr geeft uitdrukking aan het legaliteitsbeginsel. Strafbare gedragingen kunnen hun
strafbaarheid niet ontlenen aan het ongeschreven recht. Art 16 GW jo art 1 lid 1 Sr geven het
verbod van terugwerkende kracht aan. Een gedraging kan alleen strafbaar zijn indien daar
voorafgaand een wettelijke bepaling voor was. De democratische wetgever bepaalt wat er
strafbaar is, op die manier krijgen ze draagvlak vanuit de maatschappij. Artikel 1 Sr
bevordert:
- Rechtszekerheid
o Iemand moet weten wat strafbaar is, voordat je er iemand aansprakelijk voor
kan houden
- Voorkomt willekeur/machtsmisbruik
o Er kan niet arbitrair beslist worden. Er moet binnen de bandbreedte van de
wet worden gebleven
Wat zijn de belangrijkste interpretatiemethoden van het strafrecht?
Wetshistorische interpretatiemethode
o Er wordt gekeken naar de totstandkoming van die specifieke wet (bijv.
kamerstukken)
Grammaticale interpretatiemethode
o Er wordt gekeken naar de taalkundige betekenis van de woorden in de wet
Systematische interpretatiemethode
o De wet wordt uitgelegd aan de hand van de systematiek van de wet
Teleologische interpretatiemethode
o Er wordt gekeken naar het doel van de wet
2
, Welke causaliteitsleren kent het strafrecht?
1. Conditio sine qua non
a. Voorwaarde zonder welk het gevolg niet zou zijn ingetreden is de oorzaak van
het ingetreden gevolg
i. Problemen: de oorzaak kan oneindig worden
2. Causa proximaleer
a. De factor die het dichtbij het gevolg ligt, is de oorzaak
i. Problemen: andere belangrijke factoren vallen weg
3. Voorzienbaarheidsleer
a. De handeling met het gevolg die algemeen redelijkerwijs voorzienbaar was
i. Problemen: toeval kan een rol spelen
4. Leer van de redelijke toerekening
a. Standaardcriterium
Wat is het rechterlijk beslissingsschema?
Om een uitspraak te kunnen doen in een strafzaak, moet de rechter de volgende vragen
beantwoorden:
1. Formele vragen (voorvragen)
2. Materiële vragen (hoofdvragen)
3. Straftoemetingsvraag
Wat houdt art 348 Sv in?
Art 348 Sv behandelt de formele vragen van een strafzaak. Dit zijn de voorvragen maar
worden, anders dan de naam doet vermoeden, na afloop van het onderzoek ter
terechtzitting door de rechter behandelt. Net zoals art 350 Sv wordt er hier een volgorde
gegeven waar de rechter aan gebonden is. De vragen zijn:
1. Is de dagvaarding geldig?
a. Externe eisen
i. Betekeningsvoorschriften (dagvaarding moet verdachte bereiken)
1. Feit (er moet een duidelijk feit in de tenlastelegging zijn
beschreven)
2. Tijd (de tijd hoeft voor de geldigheid van de tenlastelegging
niet te kloppen)
3. Plaats (de plaats hoeft voor de geldigheid van de
tenlastelegging niet te kloppen)
4. Wettelijke voorschriften (indien de wettelijke voorschriften
ontbreken, lijdt dit niet tot ongeldigheid van de dagvaarding)
2. Is de rechter bevoegd?
a. Absolute competentie (welke rechter is bevoegd om kennis te nemen)
i. In eerste aanleg is de rechtbank bevoegd bij alle strafbare feiten
b. Relatieve competentie (waar is de rechter bevoegd om kennis te nemen)
i. Art 2-6 Sv
3. Is de officier van justitie ontvankelijk?
a. In beginsel is de officier van justitie ontvankelijk tenzij er
vervolgingsbeletselen zijn of schending van de beginselen van een behoorlijke
procesorde
4. Schorsing der vervolging
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tanishagomez-louws. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen