Samenvatting hoorcollege en werkgroepen Inleiding in de Sociologie. Aan het eind van het document een link naar mijn eigen gemaakte online flashcards wat helpt ter voorbereiding voor het tentamen.
Samenvatting – Inleiding in de Sociologie
Link naar online gemaakte flashcards voor het tentamen staat onderaan in de samenvatting.
Hoorcollege 1: De Sociologische verbeelding
- Wat is sociologie?
- Sociologische verbeeldingskracht
- Welke vragen stellen sociologen
- Sociologische theorie
Hoorcollege 2: Grootmeesters in de Sociologie
- Hoe is de discipline sociologie ontstaan?
- Denkbeelden van de grootmeesters
o Waarde van hun gedachtengoed
o Overeenkomsten en verschillen
Hoorcollege 3: Sociologische perspectieven – deel 1
- Sociologische perspectieven en theorieën
- Functionalisme
o Probleem 1 Verschillende brillen – aantekeningen
- Conflictbenadering
o Probleem 1 Verschillende brillen – aantekeningen
Hoorcollege 4: Sociologische perspectieven – deel 2
- Symbolisch interactionisme
o Probleem 1 Verschillende brillen – aantekeningen
- Rationale keuzebenadering
o Probleem 1 Verschillende brillen – aantekeningen
- Vergelijking perspectieven
-
PGO-werkgroepen
- Probleem 1 Verschillende brillen
- Probleem 2 Deviant gedrag
- Probleem 3 Wie ben ik?
- Probleem 4 Ongelijk onderwijs
- Probleem 5 Jongens tegen de meisjes
- Probleem 6 Make America great discriminate again
Leerdoelen
- De ideeën van grondleggers en basisbegrippen van de sociologie benoemen en uitleggen;
- De vier belangrijkste sociologische perspectieven (functionalisme, conflictbenadering, symbo-
lisch-interactionisme, en rationale keuzebenadering) uitleggen, bekritiseren en toepassen op
hedendaagse sociale vraagstukken;
- Specifieke sociologische theorieën ten aanzien van cohesie, ongelijkheid en identiteit uitleg-
gen en toepassen op de hedendaagse sociale verschijnselen.
Literatuur
- Our social world → introduction to sociology
- Sociology → a global introduction
1
,Inhoudsopgave
HC 1. De sociologische verbeelding ........................................................................................................ 5
Wat is sociologie? ............................................................................................................................... 5
Ballantine over sociologie ............................................................................................................... 5
Macionis over sociologie................................................................................................................. 5
Sociologie is geen psychologie ........................................................................................................ 5
Sociologie is geen sociaal werk ....................................................................................................... 5
Sociologie vs. Lekenpraat ................................................................................................................ 5
Doel sociologie ................................................................................................................................ 6
Sociologische verbeeldingskracht ....................................................................................................... 6
Wat helpt om sociologische verbeeldingskracht te krijgen? .......................................................... 7
Welke vragen stellen sociologen? ...................................................................................................... 7
De vier hoofdvragen binnen de sociologie ..................................................................................... 7
Sociologie bevat diverse theoretische perspectieven ........................................................................ 8
HC 2. Grootmeesters in de Sociologie .................................................................................................... 8
Ontwikkeling van de sociologie: de oudheid ...................................................................................... 8
Denkbeelden van de grootmeesters................................................................................................... 9
Ibn Khaldun (1332-1406) ................................................................................................................ 9
Ontwikkeling Sociologie nam vlucht vanaf 1700 ............................................................................ 9
Auguste Comte (1798-1857) ........................................................................................................... 9
Harriet Martineau (1802-1876) .................................................................................................... 10
Karl Marx (1818-1883) .................................................................................................................. 10
Max Weber (1864-1920) ............................................................................................................... 12
Karl Marx versus Max Weber ........................................................................................................ 13
Emile Durkheim (1858-1917) ........................................................................................................ 13
Durkheim versus Weber ............................................................................................................... 15
HC 3. Sociologische perspectieven deel 1............................................................................................. 15
Sociologische perspectieven en theorieën ....................................................................................... 15
De vier perspectieven ................................................................................................................... 15
Sociologisch perspectief vs. theorieën (cruciaal) .......................................................................... 15
Functionalisme .................................................................................................................................. 16
De samenleving als functioneel geheel......................................................................................... 16
De samenleving als lichaam .......................................................................................................... 16
De samenleving en het individu .................................................................................................... 16
Kernbegrippen in het functionalisme ........................................................................................... 16
Centrale vraag functionalisme ...................................................................................................... 17
2
, Sleutelsocioloog Durkheim ........................................................................................................... 17
Kritiek functionalisme ................................................................................................................... 17
Probleem 1: verschillende brillen – functionalisme extra aantekeningen ................................... 18
Conflictbenadering – de samenleving als strijdtoneel ...................................................................... 18
Kernbegrippen conflictbenadering ............................................................................................... 18
Centrale vragen conflictbenadering.............................................................................................. 19
Sleutelsocioloog Marx ................................................................................................................... 19
Een conflictbenadering van religie................................................................................................ 19
Kritiek conflictbenadering ............................................................................................................. 19
Probleem 1: verschillende brillen – conflictbenadering extra aantekeningen ............................. 19
Vergelijking functionalisme en conflictbenadering .......................................................................... 20
HC 4. Sociologische perspectieven deel 2............................................................................................. 20
Symbolisch interactionisme - De samenleving van betekenisgevende individuen .......................... 20
Sleutelsociologen (geen echte socioloog aan te koppelen).......................................................... 20
Waarom zijn betekenissen zo belangrijk? .................................................................................... 21
Socialisatie in het interactionisme ................................................................................................ 22
Centrale vraag symbolisch interactionisme .................................................................................. 22
Een symbolisch interactionistische benadering van religie .......................................................... 22
Kritiek symbolisch interactionisme ............................................................................................... 22
Probleem 1: verschillende brillen – symbolisch interactionisme extra aantekeningen ............... 23
Rationale keuzebenadering - De samenleving van calculerende individuen ................................... 23
Prikkels (incentives) brengen voor- of nadeel .............................................................................. 23
Centrale vragen Rationale keuzebenadering ................................................................................ 23
Klassieke basis ............................................................................................................................... 23
Hedendaagse rationele keuzebenadering .................................................................................... 23
Individuele rationaliteit, suboptimale collectieve uitkomsten ..................................................... 24
Rationele keuzebenadering van religie ......................................................................................... 24
Kritiek op rationele keuzebenadering ........................................................................................... 24
Probleem 1: verschillende brillen –rationale keuzebenadering extra aantekeningen ................. 25
Perspectieven vergeleken met elkaar............................................................................................... 25
Probleem 2: deviant gedrag .................................................................................................................. 25
Wat is deviant gedrag? ..................................................................................................................... 25
Mirco-niveau verklaringen van deviantie ......................................................................................... 25
Symbolisch-interactionisme – deviant gedrag .............................................................................. 26
Probleem 3: wie ben ik?........................................................................................................................ 26
Vorming identiteit ............................................................................................................................. 26
3
, Hoe heeft socialisatie invloed op de zelf? ........................................................................................ 26
Nature vs. Nurture (or both) ............................................................................................................. 27
Ontwikkeling Zelf .............................................................................................................................. 28
Micro ............................................................................................................................................. 28
Meso ............................................................................................................................................. 28
Probleem 4: ongelijk onderwijs? .......................................................................................................... 28
Stratificatie ........................................................................................................................................ 28
Wat is de rol van de achtergrond in sociale stratificatie? ............................................................ 29
Stratificatie en symbolisch interactionisme (micro) ..................................................................... 29
Stratificatie en rationale keuzebenadering (micro) ...................................................................... 30
Stratificatie en functionalisme (macro) ........................................................................................ 30
Stratificatie en conflictbenadering................................................................................................ 31
Sociale stratificatie vergelijking functionalisme en conflictbenadering ....................................... 31
Hoe blijft sociale stratificatie in stand? ......................................................................................... 31
Micro-meso connectie: agents of socialization ............................................................................ 32
Probleem 5: jongens tegen de meisjes ................................................................................................. 32
Sekse vs. Gender begrippen.............................................................................................................. 32
Hoe ontstaat genderongelijkheid? ................................................................................................... 32
Functionalisme .................................................................................................................................. 33
Conflictbenadering............................................................................................................................ 33
Symbolisch interactionisme .............................................................................................................. 33
Probleem 6: Make America great discriminate again........................................................................... 33
Begrippen .......................................................................................................................................... 33
Groep ................................................................................................................................................ 34
Hoe ontstaat discriminatie? .............................................................................................................. 34
Conflictbenadering............................................................................................................................ 34
Functionalisme .................................................................................................................................. 35
Minderheidsgroep heeft 5 eigenschappen ....................................................................................... 35
Drie modellen van etnische integratie.............................................................................................. 35
Link naar mijn gemaakte online flashcards voor het tentamen: .......................................................... 35
4
,HC 1. De sociologische verbeelding
Keuzes en gevoelens zijn gedachten in de sociale context. Sociologen zijn geïnteresseerd in hoe het
gedrag en gevoel van mensen wordt beïnvloed door het sociale. Sociale context is in de loop der jaren
veranderd.
- Bv: Vroeger ging iedereen trouwen, nu is dat niet per se gebruikelijk.
- Bv: door nieuwe technologieën vinden mensen elkaar op een andere manier – online dating
Wat is sociologie?
Sociologie is de studie van hoe mensen met elkaar samenleven. Het zien van het algemene in het
bijzonder. Het vreemde zien in het bekende. Individualiteit binnen de sociale context.
- Latijns: Socius = Samen
- Grieks: Logos = Het bestuderen van
Ballantine over sociologie
- “De wetenschappelijke studie van het sociale leven, sociale verandering en sociale oorzaken
van menselijk gedrag”
o Hoe zorgt dit gedrag voor sociale verschillen tussen verschillende groepen?
o Hoe zorgt dit voor ongelijkheid tussen verschillende sociale groepen
- “Sociologen bestuderen hoe de samenleving vormgeeft aan en wordt vormgegeven door
individuen, kleine groepen mensen, organisaties, nationale samenlevingen en globale sociale
netwerken”
o Wisselwerking tussen individu en de sociale context waarin het individu leeft
▪ Hoe we denken komt door sociale context → niet alleen éénrichtingsverkeer,
dus ook hoe het individu denkt, voelt, handelt en doorgeeft aan de
samenleving = wisselwerking → te zien in de sociale verbeeldingskracht.
Macionis over sociologie
“De systematische, sceptische en kritische studie van het sociale”. Theorieën over hoe dingen werken
→ socioloog probeert stap terug te zetten om te kijken of dit wel ‘echt’ is hoe het werkt, of dat er
andere verklaringen zijn.
Sociologie is geen psychologie
- Sociologie: focust op de samenleving en richt zich op groepspatronen
o Proberen om gedragingen binnen groepen te verklaren vanuit sociale posities of taken
o Groepen proberen te verklaren vanuit sociale posities en contexten waarin mensen
zich bevinden
- Psychologie: focust op het individu
Sociologie is geen sociaal werk
Sociologie is observeren en analyseren. Kijken naar groepspatronen (niet naar problemen van
individu). Sociaal werk is het doen. Aanpakken problemen van een individu.
Sociologie vs. Lekenpraat
Iedereen denkt er wel wat over te weten. Iedereen heeft wel grote/kleine theorieën over de dingen
waarover ze denken/voelen/doen. Wat er vanuit huis aan is geleerd, strookt niet altijd met de realiteit.
- Lekenpraat: aannames, vaak gebaseerd op (zeer) beperkte observaties
5
, o Zonder grootschalig onderzoek. Eigen observaties in eigen kring, beperkt aantal
observaties waar mensen een uitspraak over doen
- Sociologie: ruime variatie van zorgvuldige uitgekozen observaties
o Observaties over hele grote groepen mensen
o Observaties worden op basis van theorieën heel zorgvuldig gekozen → specifieke
onderwerpen
o Poogt om deze observaties theoretisch te begrijpen en te verklaren
▪ Wetenschappelijke studie van het sociaal leven, gefocust op onderzoek.
• Waarom hangen dingen samen, en hoe hangen deze dingen samen?
→ Hoe wordt dit onderzocht door middel van theorieën?
- Met sociologie stap je uit je eigen bubbel.
Verschil gedrag en handelen
Gedrag staat voor dingen die mensen doen. Handelen is een term die sociologen gebruiken om aan
te geven dat mensen zich gedragen/dingen doen op basis van sociale betekenissen die zij eraan geven.
Doel sociologie
Het doel van sociologie is om het bijzondere te zien in het vanzelfsprekende. Dagelijkse bezigheden
waar wij niet zo zeer over nadenken, hebben een sociale oorsprong en is daarom erg bijzonder. Veel
mensen hebben soortgelijke patronen. Sociologen kijken waar deze precies vandaan komen.
Sociologische verbeeldingskracht
In de sociologie worden analyses op drie niveaus uitgevoerd. De sociologische verbeeldingskracht linkt
tussen deze drie niveaus. De verschillende niveaus hangen met elkaar samen en interpreteren met
elkaar.
- Micro (relaties tussen individuen
o Relaties die met elkaar worden onderhouden
o Relaties met mensen die je tegenkomt, waar je mee praat, waar je mee interacteert,
één op één
o Worden ontwikkeld door wat er op meso en macroniveau gebeurt
▪ Bv: relaties met familie/partner → trouwen op Sardinië
- Meso (organisaties, instituten, subculturen)
o Grotere groepen mensen bij elkaar
▪ Bv: bruiloft industrie, magazines met bruidsjurken/bloemen → organisaties
die een rol spelen bij de bruiloft
- Macro (nationale samenlevingen en globale structuren)
o Samenhang tussen verschillende instituties, niet afzonderlijk naar een enkele
organisatie
▪ Bv: Individu en bruidsindustrie linken weer samen aan relaties tussen de
landen → op globaal niveau
- Ander voorbeeld:
o Hoe iets op microniveau heeft plaatsgevonden (virus bij 1 individu) hoe macro heeft
aangepast → grenzen sluiten (macro). Maar ook op meso, restaurants sluiten,
vliegtuigen die niet meer vliegen etc. → hebben ook de consequenties ervaren. Heeft
ook effect op microniveau → mensen bruiloft uitstellen etc.
Sociale verbeeldingskracht (volgens C. Wright Mills)
De complexe en interactieve relatie tussen individuele ervaringen en publieke zaken.
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Denise987. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.
