Deze samenvatting is gemaakt voor het tentamen complexe opvoedsituaties en systemisch werken.
De samenvatting bestaat uit de toetsstof van de opleiding pedagogiek leerjaar 3 van het NHL Stenden.
De samenvatting bevat de hoofdstukken 5,7 en 8 van het boek: 'Met nieuwe ogen'.
Hoofdstuk 5: cultuursensitief exploreren
§5.1 inleiding
Exploreren betekent ‘verkennend onderzoek doen, vooral om iets te vinden of te leren
kennen’.
Cultuursensitief onderzoek doen naar de hulpvragen van een cliënt wordt in de zorg opgevat
als het leren kennen van de cliënt als zorgvrager én als individu, zoals hij in zijn culturele en
levensbeschouwelijke context functioneert.
Cultuursensitief exploreren wil dus niet zeggen dat je iemands problemen op een statische
manier verklaart vanuit zijn culturele achtergrond. Dat is een vorm van culturalisering
waarmee je een cliënt tekortdoet.
Bij de eerste ontmoeting is het vooral van belang om vanuit een presente en dialogische
basishouding een veilige ruimte te creëren en vanuit haar perspectief aan te voelen wat er
voor haar ‘op het spel staat’.
§5.2 culturalisering versus interculturele sensitiviteit
Culturaliseren: betrokkenen het denken en handelen van individuele migranten verklaren
vanuit een vermeende cultuur van het land van herkomst.
Bezwaren tegen culturalisering
- Een culturaliserende benadering ontkent het meervoudige karakter en de
veranderbaarheid van iemands identiteit;
- Culturalisering gaat voorbij aan de interne diversiteit van culturen, religies en
bevolkingsgroepen;
- Veranderingen in het land van herkomst worden over het hoofd gezien;
- Culturele en religieuze elementen worden met elkaar verward;
- Vooroordelen en stereotypen worden weergegeven, die kritiekloos worden
overgenomen;
- Er wordt meer op de verschillen dan op overeenkomsten tussen migranten en
Nederlanders gefocust;
- Sommige werkers ‘de andere cultuur’ als rechtvaardiging gebruiken bij de uitleg
waarom de communicatie met een persoon met een andere culturele achtergrond
lastig verloopt.
Competentie interculturele sensitiviteit
Om een culturaliserende houding te voorkomen is het belangrijk om een pluralistische
attitude te ontwikkelen. Voor het eigen maken van deze attitude is het van belang om de
competentie interculturele sensitiviteit te ontwikkelen.
De competentie bestaat uit:
- Een cultureel sensitieve houding;
- Voorwaardelijke kennis;
- Vaardigheden.
1
, Met nieuwe ogen
§5.3 basishouding van presentie
Wat is presentie (niet)?
Presentie is op de eerste plaats niet te beschouwen als een methodiek met van tevoren
vastgestelde doelen, voorgeschreven competenties, stappenplannen en
hulpverleningsinstrumenten, maar als. Een menslievende benadering voor zorg en welzijn in
de brede zin van het woord.
De presentiebenadering is een professionele manier van werken, waarbij het draait om de
relationele afstemming van de zorg op de behoeften van de kwetsbare ander.
Aansluiten en relationeel afstemmen zijn dus de basiskenmerken van presentie.
§5.4 kenmerken en werkprincipes van een presente professional
Kenmerk 1 – vrij zijn voor
Tegemoet naar de ander komen met een open agenda, zonder gebondenheid en
vooringenomenheid.
Kernwaarde: beschikbaarheid
Kenmerk 2 – openstaan voor
Belangstelling tonen en uitnodigt tot contact; je toont zowel empathie als ook je eigen
emoties.
Kernwaarde: ontvankelijkheid
Kenmerk 3 – een aandachtige betrekking aangaan
Aandacht is het sleutelwoord; aandacht voor het alledaagse en daarin ook voor kleine
betekenisvolle signalen.
Kernwaarde: jezelf laten betrekken
Kenmerk 4 – aansluiten bij het bestaande
Je agenda wordt niet bepaald door wat de ander aan de orde stelt, maar vooral door hoe de
ander het aan de orde stelt binnen de context van zijn leefsysteem, zoals zijn familie of de
straat.
Kernwaarde: erkenning en bevestiging
Kernwaarde 5 – van perspectief wisselen
Je bent in staat de wereld waar te nemen vanuit het perspectief van een ander.
Kernwaarde: solidariteit.
Kernwaarde 6 – jezelf aanbieden
Je eigen persoonlijkheid en competenties inzetten, waarbij het aan de ander is om te
bepalen welke rol je als werker zult vervullen met het oog op ‘een zinvol leven’.
Kernwaarde: zinvol leven.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rgmie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
