Bio thema 3: gaswisseling en uitscheiding
Paragraaf 1: het ademhalingsstelsel van de mens
Gassen worden opgenomen uit en afgegeven aan de lucht.
Neusholte is een reukzintuig en bekleed met neusslijmvlies.
Buitenste laag hiervan bestaat uit trilhaarepitheel.
o Daarin komen slijmproducerende cellen en trilhaarcellen voor
Neusharen houden grote stofdeeltjes tegen.
o Aan het slijm blijven verontreinigingen en ziekteverwekkers kleven.
o Beweging trilharen brengt slijm naar keelholte waar het wordt doorgeslikt.
- In neusholte wordt lucht gereinigd, gekeurd, verwarmd en vochtig gemaaakt.
- Verbonden met bijholten en andere holten.
o Verkouden? – holten zwellen op – uitgangen afgesloten – slijm hoopt op.
In strottenhoofd liggen stembanden: trillen als er lucht langs komt – geluid vormt met stand
tong, tanden en lippen.
Luchtpijp bevat hoefijzervormige kraakbeenringen – hierdoor blijft pijp altijd open staan.
- Pijp splitst in 2 bronchien – bevatten ook kraakbeenringen.
o Vertakken zich in bronchiolen – geen kraakbeenringen, wel spierweefsel
Door samentrekking vernauwen/wijden bronchiolen
Hoeveelheid lucht ademhaling beinvloed.
Adrenaline verwijd bronchiolen.
- Alles bekleed met slijmblies – buitenste laag = trilhaarepitheel.
Longblaasjes (alveoli): aan uiteinden kleinste bronchiolen. 1-cellaags
- Binnenkant bedekt met alveolair vocht
o Hierin lost zuurstof eerst op, dan diffusie naar longhaarvaten.
o Diffusie veroorzaakt door verschil zuurstofspanning (pO2) alveolaire vocht en
bloedplasma.
o Verschil pCO2 diffusie CO2 van bloedplasma naar vocht.
- Longblaasjes omringd met longhaarvaten
In longhaarvaten wordt O2 gebonden aan hemoglobine in rode bloedcellen
- (Hb + O2 HbO2 (oxyhemoglobine))
Hemoglobine: globine en 4 heemgroepen.
- Heemgroepen bevatten ieder een ijzeratoom: kan zuurstofmolecuul binden.
, o Evenwichtsreactie.
Meeste zuurstof meteen gebonden aan hemoglobine pO2 verschil blijft aanwezig, dus
meer diffusie – meer zuurstof kan worden opgenomen
Hb + O2 HbO2 = evenwichtstreactie
Hoeveelheid vrijkomende O2 is afhankelijk van pO2, die weer afhankelijk is van
activiteit cellen activiteit cellen dus van invloed op evenwicht.
pH bloed ook invloed.
Bohr-effect: de eigenschap van hemoglobine dat als de concentratie CO2 in bloed toeneemt,
de afgifte zuurstof aan cellen toeneemt.
Temperatuur van invloed: hogere temp = meer O2 vrij uit HbO2
Transport CO2
Door het spanningsverschil vindt diffusie van O2 uit de haarvaten naar de weefsels en van
CO2 uit weefsels naar bloed plaats.
- Groot deel van dit CO2 wordt door het bloedplasma vervoerd als HCO3- ionen; ander
deel gebonden aan hemo
o Co2 kan binden met water tot H2CO3 – instabiel
Koolzuuranhydrase in rode bloedcellen versnelt deze
evenwichtsreactie
- Vrijkomen HCO3- gepaard met vrijkomen Cl- vanuit bloedplasma om el.
Ladingsverschil in stand te houden.
- In longhaarvaten laten CO2 los van hemoglobine.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariskafaasen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.