3.1 de marketingomgeving
Om als manager marktgericht te kunnen werken, is het belangrijk om inzicht te hebben in
die omgeving. Je maakt onderscheid tussen de externe en de interne omgeving.
De interne omgeving (micro-omgeving) zijn
bedrijfsfuncties en beschikbare middelen van een
organisatie, maar zich buiten de marketingafdeling
bevinden. Deze zijn dan ook beheersbaar en
beïnvloedbaar.
Het management moet de beschikbare middelen
regelmatig evalueren, doormiddel van een sterkte-
zwakteanalyse. Daaruit blijkt waarin het bedrijf
beter of minder goed is dan zijn concurrenten. Een
analyse van de externe omgeving geeft nuttige
informatie, zoals trends die kansen en bedreigingen met zich meebrengen.
De externe omgeving zijn alle onbeheersbare invloeden en groeperingen die van buiten de
organisatie komen. Dit kun je opsplitsen in de meso-omgeving en de macro-omgeving.
De meso-omgeving is niet beheersbaar, maar wel
beïnvloedbaar. Het gaat hier om de bedrijfstak of markt
waarin de onderneming actief is. De fasen die een product
doorloopt van productie tot consumptie zijn meestal diverse
personen en organisaties bij betrokken, deze vormen een
bedrijfskolom (meso).
Bedrijfskolom
Oer producenten > intermediairs > producenten va
halffabrikaten > producenten van eindproducten > groothandel > detaillisten > consumenten
Meso-omgeving:
1. Klanten/afnemers
Inspelen op wensen en behoeften, daarom wel inzicht in verschillende
afnemersmarkten:
- Consumentenmarkt
- Zakelijke markt (wederverkoop, b2b)
- Institutionele markt (kantines/scholen/ziekenhuizen)
Afnemersanalyse > verzamel gegevens over de klant, doormiddel van een
marktonderzoek. Marktsegmenten opsporen.
2. Toeleveranciers
Bedrijven zijn afhankelijk van zijn toeleveranciers.
- Multiple sourcing (meerdere leveranciers, voor zekerheid)
- Just in time levering (producten niet lang op voorraad te houden, voorraad kost
geld)
, - Achterwaartse integratie (zelf je leveranciers opkopen, zodat jij die schakel
overneemt)
- Inkoopcombinaties (krachten bundelen)
3. Intermediairs
Tussenpersonen in de bedrijfskolom die helpen het product van de aannemer naar
de afnemer te krijgen.
- Vinden van klanten (door bijvoorbeeld agenten, wederverkopers en detailhandel)
- Verschillen overbruggen (hoeveelheid/tijd/plaats/assortiment)
- Ondersteunen marketingbeleid (marketingcommunicatiebureaus)
4. Publieksgroepen
Dit zijn personen, bedrijven en andere organisaties die belang hebben waarop het
bedrijf bepaalde doelstellingen verwezenlijkt en daarop ook invloed uitoefenen.
- Financiële instellingen (banken/kapitaalverschaffers)
- Media (publieke opinie door beïnvloed)
- Overheid (vergunningen)
- Consumentenorganisaties (zoals wakker dier)
5. Concurrenten
Alle bedrijven met producten of diensten die voorzien in dezelfde of soortgelijke
behoeften van de afnemers waarop jij je richt.
- Interne bedrijfstakconcurrentie
Merkconcurrentie (Grolsch/Heineken)
Productconcurrentie (witbier/bokbier)
- Externe bedrijfstakconcurrentie
Generieke concurrentie (de concurrentie tussen alternatieven
productgroepen die inspelen op dezelfde behoeften van de consument, zoals
vermaak naar de bios of lasergamen?)
Behoefteconcurrentie (twee verschillende behoefteconcurrentie) (scooter
voor transport of op vakantie voor ontspanning)
3.3 macro-omgeving
De bedrijfsresultaten worden beïnvloed door voorvallen en ontwikkelingen in de
maatschappij als geheel, dit is de macro-omgeving. Deze zijn voor een bedrijf niet
beheersbaar of beïnvloedbaar. Je hebt zes macro-omgevingsfactoren, DESTEP-factoren.
Demografische factoren
Door de bevolking van een land te omschrijven met behulp van demografische
factoren, krijg je inzicht in bijvoorbeeld de bevolkingssamenstelling, huishoudens,
opleiding en de koopkracht. Door deze te analyseren kun je de verwachte vraag naar
producten en diensten beter inschatten.
Economische factoren
Economische factoren hebben invloed op de koopkracht van de consument.
Bijvoorbeeld het economische klimaat of de ontwikkelingen, de koopbereidheid, de
, conjunctuur, werkloosheid en de concurrentiekracht. Deze veranderen vaak, dus
moeten bedrijven de economische factoren meenemen in hun strategiebepaling.
Sociaal-culturele factoren
Dit zijn de factoren die met de cultuur en sociale normen en waarden van een land te
maken hebben. Voorbeelden hiervan zijn consumentisme en de toename van
individualisme.
Technologische factoren
Je kijkt hierbij niet alleen naar producttechnologie, maar ook naar de mate waarin de
aanwezige infrastructuur ons in staat stelt om de technologie optimaal te gebruiken.
Er zijn twee soorten motieven voor productinnovatie: Market-pull: de behoeften van
de afnemers is de aanzet tot het zoeken naar een technologische innovatie die leidt
tot een beter product. En technology-push: doorbraken in de technologie motiveren
productontwikkelaars te zoeken naar een geschikte markt.
Ecologische factoren
Bedrijven letten bij strategieontwikkeling op ecologische of fysieke factoren
(milieufactoren). Ze beschermen hiermee het milieu, maar ook hun eigen belangen.
Bedrijven doen aan green marketing dat is de ontwikkeling en marketing van groene
producten die weinig of geen schade aan het milieu toebrengen. Milieubewegingen
hebben ervoor gezorgd dat bedrijven hun imago met betrekking tot het milieu als
een zaak van strategisch belang beschouwen.
Politiek-juridische factoren
Rekening houden met wetten, regelgeving, gedragsregels en voorschriften.
Doormiddel van lobbying (druk uitoefenen op politici om bij nieuwe wetten rekening
te houden met hun belangen) proberen ondernemingen overheidsmaatregelen te
beïnvloeden.
3.4 marketingethiek en sociale verantwoordelijkheid
Om problemen te voorkomen houden ondernemingen niet alleen aan de wetten en regels,
maar streven zij er ook naar om ethisch verantwoordelijke beslissingen te nemen. In hun
besluitvorming hechten zij zich aan maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo).
Zakelijke beslissingen kunnen overeenkomen met de wet, maar toch als onethisch of
maatschappelijk onwenselijk worden beschouwd.
Ethiek is iemands overtuiging van wat goed of kwaad is. Dat verschilt per persoon, want
iedereen heeft persoonlijke morele principes en normen. Dus op alle organisatieniveaus zijn
er conflicten over ethiek.
Marketingethiek slaat op de principes en ethische maatstaven die richtlijnen bieden voor
beslissingen en acceptabel gedrag op marketinggebied. Marketing heeft veel te maken met
de publieke opinie en vaak het onderwerp van maatschappijcritici die de ethiek in het
bedrijfsleven aan de kaak stellen. Marketeers staat vaak voor ethische dillema’s: situaties
waarin ze een keuze moeten maken tussen verschillende optiek die niet allemaal even
ethisch zijn. Het ethisch gedrag en de morele principes van een manager worden beïnvloed
door drie factoren:
, Maatschappij (cultuur en normen)
Bedrijfstak (gewoonten en gedragscodes)
Onderneming (organisatiecultuur en verwachtingen)
In de marketingwereld slaat het begrip maatschappelijk verantwoordelijkheid op de plicht
van een bedrijf tot het maximaliseren van zijn positieve effect en het minimaliseren van zijn
negatieve effect op de samenleving. Dit kan een bedrijf het beste doen door evenveel
aandacht te schenken aan de belangen van al zijn publieksgroepen.
Vier dimensies van maatschappelijk verantwoordelijkheid
Consumenten kopen het liefst bij bedrijven met de beste reputatie op het gebied van
maatschappelijk verantwoordelijkheid. Marketeers volgen hierdoor ook relevante trends en
ontwikkelingen in de maatschappij om zeker te stellen dat het sociaal verantwoord gedrag
van hun bedrijf daarbij aansluit.
Ontwikkelingen en marketinguitdagingen Trends en ontwikkelingen in de omgeving van het
bedrijf als potentiële marketingkansen of uitdagingen.
1. Snelheid van technologische innovatie
2. Transparantie
3. Data
4. Content
5. Het nieuwe werken
6. Mobiele communicatiemiddelen
7. Globalisering
8. Individualisering
9. Interactie tussen klanten