LEESVERSLAG NEDERLANDS
Auteur: Anna Enquist (pseudoniem voor Christa Broer)
Titel, jaartal eerste druk: Het geheim, 1997
1. SAMENVATTING/PLOT:
Het verhaal bestaat uit een aaneenvoeging van flashbacks, die relatief in chronologische volgorde
voorkomen.
Het verhaal in chronologische volgorde:
Het verhaal begint wanneer Wanda Wiericke geboren wordt, op 18 april 1933. Ze is de dichter van
Emma, een zangeres, en Egbert. Al gauw blijkt Wanda een gave te hebben voor het pianospel, en
krijgt ze les van meneer de Leon. Ze leidt een gelukkig leven tot haar mongools broertje Frank wordt
geboren en kort daarna de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Haar pianoleraal meneer de Leon wordt
gedeporteerd omdat hij joods is. Als de oorlog voorbij is en dat Frank wat groter is wordt hij naar een
tehuis gebracht. Na het gymnasium besluit Wanda naar het muziekconservatorium te gaan, ondanks
de afkeur van haar vader. Daar wordt ze beroepspianiste en ontmoet ze Joyce, haar beste vriendin, en
Lucas, met wie ze tijdelijk een liefdesrelatie zal hebben. Een poos later sterft haar vader. Wanda
ontmoet Bouw Kraggenburg, de dokter die voor Frank zorgt. Wanda gaat in Londen studeren,waar ze
les krijgt van pianoleraar meneer Biermans, maar keert terug omdat Bouw (Bouwewijn) niet zonder
haar kan. Ze trouwen en Wanda wordt zwanger. Ze wil haar tournee in Amerika, en in het algemeen
haar pianocarrière niet opgeven, en krijgt door haar psychologische onwil een miskraam. Ze besluit
dan te scheiden en Bouw te verlaten. Hierna komt Wanda op haar psychologische dieptepunt
wanneer haar moeder net voor haar overlijden vertelt dat ze niet de dochter van Egbert is. Na
Emma’s dood leert Wanda van haar tante dat ze de dochter van meneer de Leon is. Na deze
ontstellende onthulling gaat het Wanda ook fysische bergaf en moet ze stoppen met pianospelen
vanwege reumatiek. Wanda trekt zich terug in een dorpje van de Franse Pyreneëen. In het begin van
het boek zien we hoe Bouw besluit op zoek te gaan naar Wanda, zijn ex-vrouw, in de Pyreneëen: Hij
leest in krant dat ze haar pianocarrière heeft moeten opgeven vanwege ziekte, terwijl hij overtuigd
was dat ze een glorieuze carrière doorliep in de Verenigde Staten. Hij zoekt informatie op en komt al
gauw te weten dat ze zich in de Franse Pyreneeën heeft teruggetrokken, en schrijft hij haar een brief
om te vertellen dat hij graag langs zou komen. Het verhaal eindigt op het moment waarop Bouw, het
huisje van Wanda nadert. We weten niet of de ontmoeting uiteindelijk plaatsvindt.(open einde)
2. Verklaar de TITEL
De titel luidt: Het geheim.
‘Geheimen’ is het centrale thema van het boek, als is het soms nauwelijks op te merken. Er worden
veel geheimen voor Wanda gehouden.
Het grootste geheim die Wanda wordt achterhouden is dat ze de dochter van meneer de Leon is.
Verder wordt er in het algemeen veel dingen ontzegd:
- klein geheim: Toen Wanda's ouders op een dag weg waren, kwam de vriend van Stina, haar
kindermeisje. Stina vraagt Wanda om dit geheim te houden.
- Frank wordt tijdens de oorlog verschuild, uit angst dat hij zou worden vermoord door de
Duitsers.
1
, - Emma heeft nooit durven zeggen dat ze geen kinderen wilde en dat haar huwelijk slecht ging
(Egbert hield niet van haar). Bovendien heeft zij heeft uiteindelijk de waarheid over Wanda’s
vader echte nooit verteld, dat is tante Tina.
- Lucas heeft Wanda niet vertelt dat hij met Tsjak omging
Verder zijn er een aantal geheimen in verband met de piano. Zo vindt ze als klein meisje de piano een
geheimzinnig rijk vol geheimen.
Over het toetsenbord ligt een soort dekentje, dat ze wegtrekt. Dan komt het geheimzinnige rijk van wit en
zwart bloot: eilandjes van steeds twee en drie verhoogde zwarte in een zee van mat-ivoren witte toetsen.
En langzaam eigent ze zich deze geheimen toe en maakt ze tot haar bezit, tot haar eigen geheimen.
Biermans (pianoleraar in Londen) tegen Wanda:
"Zoals jij de boel bij elkaar houdt door al die vierentwintig tempo's op elkaar af te stemmen, daar zal elke
muzikant met oren aan z'n hoofd jaloers op zijn. Ik ook. Het is een gave die je nooit moet laten bederven.
Het geheim van Wanda Wiericke. Bewaar het goed
[…]
Alles wat je voelt moet je vertalen in techniek. Als je speelt moet dat tweetalig zijn. Wie alleen in de
technische taal kan spelen is misschien virtuoos, maar saai. Wie alleen de gevoelstaal spreekt is
expressief, maar onbeheerst. Het geheim is de tweetaligheid. Als je dat met je eigen geheim
combineert kan geen luisteraar de radio uitzetten straks." (p109) […]
Het geheim van Wanda is dus de combinatie van techniek en expressie in het spel. Wat dit geheim
haar geheim maakt is haar persoonlijke trek , die het spelen in feilloos ritme is.
De titel duidt ook terug naar het thema ‘bedrog’ en het thema ‘communicatie’.
Motto
Er is geen motto, maar het had heel goed de zin kunnen zijn: “Glücklich ist…wer vergisst…was doch
nicht zu andern ist.” (Gelukkig is …wie vergeet… wat niet te veranderen is.” Deze zin komt uit het lied
dat werd gespeeld tijdens de crematie van Emma. Deze zin laat denken aan de vele geheimen die
achterhouden zijn geweest, de dood van Emma en meneer de Leon (van Egbert niet zo zeer want
Wanda hield niet van hem)…
Geef i.v.m. de AUTEUR
a. Basisbiografie (6 regels)
Anna Enquist (Enquist, naar haar man) is de schrijversnaam van Christa Broer. Ze werd geboren op 19
juli 1945. In 1988 debuteerde ze in het tijdschrift "Maatstaf" met gedichten. In 1991 kwam dan haar
eerste gedichtenbundel uit: "Soldatenliederen". In 1994 kwam haar eerste roman uit: "Het
Meesterstuk".
Biografische informatie in zoverre die betrekking heeft/zou kunnen hebben op het onderhavige
boek:
Anna Enquist heeft psychologie (Het geheim = ontwikkelingsroman), en piano (Wanda pianiste)
met als bijvak cello gestudeerd. Wanneer ze als psychoanalytica begint te werken stopt Anna met
haar muziekcarrière (Wanda stopt met pianospelen). Ze is getrouwd met een Zweedse cellist (Lucas
2