Het Geheim
Anna Enquist
, Samenvatting
Hoofdpersoon is de bijna zestigjarige Wanda Wiericke, die zich na een intensieve carrière als
concertpianiste aan het begin van de jaren tachtig heeft teruggetrokken in een huis in de Franse
Pyreneeën. Haar ex-echtgenoot, Bouw Kraggenburg, leest jaren later toevallig een recensie over een
cd die van haar is uitgebracht, doet navraag naar haar adres en besluit haar na jaren van scheiding op
te zoeken. Heden en verleden wisselen per hoofdstuk af. Omwille van de overzichtelijkheid volgt hier
een chronologische reconstructie van het leven van de hoofdpersoon. Wanda Wiericke wordt op 18
april 1933 in Leiden geboren als eerste kind van Emma en Egbert Wiericke. Egbert, advocaat in
Leiden, reageert weinig enthousiast op haar geboorte. Ook later blijft hij afstandelijk tegenover zijn
dochter. Emma is zangeres. Twee keer per week repeteert ze met haar vaste begeleider, Max de
Leon. Omdat ze vaak moet repeteren, wordt Wanda verzorgd door Stina, een hulp in de huishouding.
Wanda kan goed met haar opschieten. Al vroeg blijkt dat Wanda muzikaal begaafd is, moeiteloos
speelt ze op de vleugel wijsjes na die Stina's vriend op zijn harmonica heeft laten horen. Aanvankelijk
geeft Emma haar dochter zelf pianoles. Als ze in verwachting is van haar tweede kind, krijgt Wanda
les van meneer De Leon. Emma stopt met zingen. In het ziekenhuis wordt het kind, een jongen, met
een keizersnee ter wereld gebracht. Frank blijkt een mongooltje te zijn. Hij huilt voortdurend en
kalmeert alleen als Wanda piano speelt. Als de oorlog uitbreekt, wordt de situatie in het gezin
zorgwekkend. Omdat Egbert de ideeën van Hitler over joden en zwakzinnigen kent, eist hij dat
iedereen over Frank zwijgt, dat hij niet buiten komt en dat Wanda geen vriendinnetjes van school
mee naar huis neemt. Hij stuurt zelfs Stina weg, omdat zij de aanwezigheid van Frank zou kunnen
verraden. Als Wanda ziet hoeveel haar vader om Frank geeft, wordt ze afgunstig. Ze snakt naar zijn
aandacht. Tot haar teleurstelling reageert haar vader ook nauwelijks op haar pianospel, waar ze
helemaal in opgaat. Ze wordt daardoor zwijgzaam en eenzelvig, leert gevoelens voor zichzelf te
houden en geheimen te bewaren. Omdat hij een jood is, wordt de situatie voor De Leon intussen
steeds gevaarlijker. Emma wil dat hij bij hen onderduikt, maar Egbert verzet zich hiertegen. Emma is
woedend over de lafheid van haar man en regelt zelf een onderduikadres voor De Leon: bij haar zus
Ida. Haar hulp komt echter te laat. Als Wanda naar hem wordt gestuurd met in een envelop het
onderduikadres, ziet zij hoe haar geliefde pianoleraar tijdens een razzia wordt opgepakt en
weggevoerd. Na de hongerwinter gaat de sterk vermagerde Wanda naar de boerderij van Stina's
ouders om aan te sterken. Omdat de situatie thuis met de onzindelijke Frank vrijwel onhoudbaar
wordt, stemt Egbert eindelijk toe in opname in een inrichting. Wanda gaat naar het gymnasium. Van
een geschiedenisleraar hoort ze voor het eerst onomwonden wat er met de joden in de oorlog is
gebeurd. Ze is diep geschokt en verwijt haar moeder haar nooit de waarheid te hebben verteld. Een
buurvrouw van De Leon brengt haar twee koffers vol muziekboeken, die hij bij haar in bewaring had
gegeven en voor Wanda had bestemd. Wanda krijgt inmiddels pianoles van mevrouw Heidelberg. Ze
maakt haar gymnasium niet af. Als ze bijna achttien is, komt het tot een aanvaring met haar vader. Ze
zegt hem niet langer verplicht bij Frank op bezoek te willen gaan en van het gymnasium over te
willen stappen naar het conservatorium. (In het geheim heeft ze al met succes toelatingsexamen
gedaan.) Tot haar verdriet legt haar vader zich gemakkelijk neer bij haar beslissingen: ze voelt zich
verraden, alsof ze voor hem heeft afgedaan. Vol overgave stort Wanda zich nog intenser op de
muziek. Als ze op het conservatorium zit, gaat ze voor het eerst met een jongen naar bed: met Lucas
Lantingh, een ambitieuze cellostudent, met wie ze harmonieus en hartstochtelijk musiceert. Als
Wanda merkt dat hij ook op jongens valt, is ze onthutst. Haar vriendin Joyce had haar al voor Lucas'
onbetrouwbaarheid gewaarschuwd. Egbert, die aan keelkanker lijdt, gaat steeds meer achteruit. Tot
2