School: Hogeschool Van Hall Larenstein
Student: Silvia
Studiejaar: 2021 – 2022
Leerjaar: 2
,Inhoud
1 Hoofdstuk 1 ontwikkelingen binnen het vakgebied P&O....................................................................8
1.1 Het vakgebied P&O.......................................................................................................................8
1.2 Veranderingen die het P&O vak beïnvloeden...............................................................................9
1.3 Geschiedenis en ontwikkeling van personeelsmanagement......................................................10
Verandering binnen het vakgebied P&O......................................................................................12
1.4 Toekomst van P&O.....................................................................................................................12
2 Hoofdstuk 2 personeelsbehoefte en -planning..................................................................................13
2.1 Personeelsbehoefte....................................................................................................................13
2.2 Ontstaan van personeelsbehoefte..............................................................................................13
2.3 Personeelsplanning.....................................................................................................................14
2.4 Personeelsplanning: een stappenplan........................................................................................14
3 Hoofdstuk 3 functie: analyse, profiel, beschrijving en waardering....................................................16
3.1 Functieanalyse............................................................................................................................16
3.2 Functieanalyse: de methoden.....................................................................................................16
3.3 Functieprofiel..............................................................................................................................16
3.4 Waarvoor worden functieanalyse en -profiel gebruikt?.............................................................17
3.5 Functiehuis.................................................................................................................................17
3.6 Functiewaardering......................................................................................................................17
3.7 Soorten systemen.......................................................................................................................18
4 Hoofdstuk 4: arbeidscommunicatie...................................................................................................18
4.1 Wat is arbeidsmarktcommunicatie?...........................................................................................18
4.2 Aandachtspunten bij employer branding...................................................................................18
4.3 Werken met een arbeidscommunicatieplan...............................................................................20
4.4 Onderwerpen van een communicatieplan.................................................................................20
5 Hoofdstuk 5: werving en wervingsmiddelen.....................................................................................22
5.1 interne en externe werving........................................................................................................22
5.2 Wervingsmiddelen......................................................................................................................22
5.3 wervingskanalen.........................................................................................................................23
5.4 personeel werven in Europa.......................................................................................................23
5.5 vacaturetekst..............................................................................................................................24
6 Hoofdstuk 6: selectie en selectiemiddelen........................................................................................24
6.1 Selectieprocedure.......................................................................................................................24
6.2 Soorten selectiemiddelen...........................................................................................................25
6.3 Waarde van een psychologe test................................................................................................25
, 6.4 Soorten tests...............................................................................................................................26
7 Hoofdstuk 7: onboarding: de introductie van de nieuwe medewerker.............................................26
7.1 Belang van een goede introductie..............................................................................................26
7.2 Onboardingprogramma..............................................................................................................26
7.3 Dit moet er geregeld worden......................................................................................................27
7.4 Kennismakingsronde..................................................................................................................27
7.5 Evaluatie van de introductie.......................................................................................................27
8 Hoofdstuk 8: arbeidsvoorwaarden en beloning.................................................................................27
8.1 Soorten arbeidsvoorwaarden.....................................................................................................27
8.2 Variabele beloningssystemen.....................................................................................................28
8.3 Coa á la carte..............................................................................................................................28
8.4 Prestatiebeloning........................................................................................................................29
9 Hoofdstuk 9: arbeidsovereenkomst...................................................................................................30
9.1 Inhoud van een arbeidsovereenkomst.......................................................................................30
9.2 Arbeidsovereenkomst voor bepaalde en onbepaalde tijd..........................................................30
9.3 Andere soorten arbeidsovereenkomsten...................................................................................30
9.4 Proeftijd......................................................................................................................................31
9.5 Concurrentiebeding....................................................................................................................31
9.6 Cao collectieve arbeidsovereenkomst.......................................................................................31
10 Hoofdstuk 10: salaris en salarisadministratie..................................................................................31
10.1 Hoe is het salaris opgebouwd...................................................................................................31
10.2 Hoe wordt de hoogte van het salaris bepaald?........................................................................31
10.3 Salarisonderhandelingen: wanneer?........................................................................................32
10.4 Salarisonderhandelingen: de voorbereiding.............................................................................32
10.5 Loon- en salarisadministratie....................................................................................................33
10.5.1 Salarisadministratie en de inhoudingsplicht......................................................................33
10.5.2 Voeren van salarisadministratie........................................................................................33
10.5.3 Belangrijke formulieren.....................................................................................................33
10.5.4 Jaarlijkse informatie voor de belastingdienst.....................................................................34
11 Hoofdstuk 11: personeelsadministratie en -informatiesystemen....................................................34
11.1 Waarom personeelsinformatiesystemen?................................................................................34
11.2 Personeelsadministratie bijhouden..........................................................................................34
11.2.1 Het personeelsdossier.......................................................................................................35
11.2.2 Bewaren van personeelsdossiers.......................................................................................36
11.3 Belangrijke kengetallen in een personeelsinformatiesysteem.................................................36
11.4 Outsourcing: payroll.................................................................................................................37
,12 Hoofdstuk 12: Bedrijfsregels en gedragcodes..................................................................................37
12.1 Van bedrijfsregelement naar gedragcodes...............................................................................37
12.2 Wat zijn gedragscodes?............................................................................................................37
12.3 Voorwaarden voor gedragsregels en -codes.............................................................................38
12.4 Gedragscodes: ja of nee?..........................................................................................................38
12.5 Maken van gedragscodes.........................................................................................................38
12.6 Inhoud van gedragscodes.........................................................................................................39
12.7 Actief en serieus werken met de gedragscode.........................................................................39
13 Hoofdstuk 13 Duurzaam inzetbaar personeel.................................................................................39
13.1 Wat is duurzame inzetbaarheid?..............................................................................................39
13.2 Vooroordelen ten aanzien van oudere medewerkers..............................................................40
13.3 Wat kunnen bedrijven doen?...................................................................................................40
13.4 Wat levert duurzame inzetbaarheid op?..................................................................................41
14 Hoofdstuk 14: Loopbaanmanagement............................................................................................42
14.1 Ontwikkelingen in loopbanen...................................................................................................42
14.2 Wat is loopbaanmanagement?.................................................................................................42
14.3 Waarom investeren in loopbaanmanagement?.......................................................................42
14.4 Zes pijlers van een duurzaam loopbaanbeleid..........................................................................43
14.5 Onderwerpen ven een loopbaangesprek..................................................................................45
14.6 Andere instrumenten voor loopbaanondersteuning................................................................46
15 Hoofdstuk 15: competentiemanagement........................................................................................46
15.1 Competenties en competentiemanagement............................................................................46
15.2 En talent dan?...........................................................................................................................46
15.3 Competentiemanagement: organisatorisch en individueel......................................................46
15.4 De kracht van competentiemanagement.................................................................................47
15.5 Negatieve ervaringen met competentiemanagement..............................................................47
15.6 Fasegewijs invoeren van competentiemanagement................................................................47
15.7 Het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)..................................................................................48
15.8 Competentiemanagement is cyclisch.......................................................................................49
16 Hoofdstuk 16: Beoordelen van medewerkers.................................................................................49
16.1 Waarom beoordelen?...............................................................................................................49
16.2 Traditionele systemen van beoordelen....................................................................................49
16.3 Digitaal beoordelen..................................................................................................................50
16.4 Vaststellen van beoordelingscriteria en normering..................................................................50
16.4.1 Soorten beoordelingscriteria.............................................................................................50
16.4.2 Normering..........................................................................................................................51
, 16.5 Wie beoordelen er?..................................................................................................................51
16.6 Wel of geen beoordelingssystemen?........................................................................................52
17 Hoofdstuk 17: Opleiden en ontwikkelen.........................................................................................52
17.1 Opleiden als strategisch P&O instrument.................................................................................52
17.2 Het belang van opleiden...........................................................................................................52
17.3 Wanneer kiezen voor een opleiding?.......................................................................................53
17.4 Vormen van opleiden en ontwikkelen......................................................................................53
17.4.1 informeel leren op het werk..............................................................................................53
17.4.2 Leren via netwerken..........................................................................................................54
17.4.3 Leren op de werkplek via innovatieprojecten....................................................................54
17.4.4 Formeel leren/opleiden op de werkplek............................................................................54
17.4.5 Teamleren en intervisie.....................................................................................................54
17.4.6 Formeel leren via opleidingen...........................................................................................55
17.5 Extern en intern opleiden.........................................................................................................55
17.6 Blended learning en e-learning.................................................................................................55
17.7 De opleidingskeuze voor medewerkers....................................................................................56
18 Hoofdstuk 18: Management development......................................................................................56
18.1 Wat is management development (MD)?.................................................................................56
18.2 Is management development nog zinvol?................................................................................56
18.3 Invoeren van MD programma’s................................................................................................56
19 Hoofdstuk 19: formele gesprekken met medewerkers...................................................................58
19.1 De traditionele HR-gesprekscyclus...........................................................................................58
19.1.2 Het traditionele beoordelingsgesprek...............................................................................59
19.2 Valkuilen van de HR-gesprekscyclus.........................................................................................59
19.3 Het nieuwe beoordelen: continu dialoog.................................................................................60
19.4 Verslaggeving blijft belangrijk...................................................................................................60
19.5 Stimuleren van open communicatie.........................................................................................60
20 Hoofdstuk 20: werkoverleg.............................................................................................................61
20.1 Wat is een werkoverleg?..........................................................................................................61
20.2 Onderwerpen voor werkoverleg...............................................................................................61
20.3 Voordelen van werkoverleg......................................................................................................62
20.4 Het leiden van werkoverleg......................................................................................................63
20.4.3 Voortgang na het werkoverleg..........................................................................................63
21 Hoofdstuk 21: medezeggenschap en de ondernemingsraad...........................................................63
21.1 De geschiedenis van medezeggenschap...................................................................................63
21.2 Wanneer is een ondernemingsraad verplicht?.........................................................................64
, 21.3 Personeelsvertegenwoordiging en personeelsvergadering......................................................64
21.4 Instellen van een OR.................................................................................................................64
21.5 Cor en gor.................................................................................................................................64
21.6 Taken en bevoegdheden van een or.........................................................................................64
21.7 De Ondernemingskamer...........................................................................................................65
22 Hoofdstuk 22: vitaliteit en tevredenheid van medewerkers............................................................65
22.1 Vitaliteit en welzijn van medewerkers......................................................................................65
22.2 Voordelen van vitaliteitsmanagement......................................................................................66
22.3 Wat kan de werkgever doen?...................................................................................................66
22.4 Tevredenheid van medewerkers..............................................................................................67
22.5 Tevredenheidsonderzoek op maat gemaakt............................................................................67
23 Hoofdstuk 23: Arbeidsomstandigheden en Arbowetgeving............................................................68
23.1 Arbowetgeving: 3 niveaus........................................................................................................68
23.2 Arbowet voor werkgever en werknemer..................................................................................68
23.3 Verplichtingen voor werkgevers...............................................................................................69
23.4 Verplichtingen voor medewerkers............................................................................................71
23.5 Vernieuwing van de Arbowet...................................................................................................71
23.6 Inspectie SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid)................................................................71
24 Hoofdstuk 24: Vitaliteit: omgaan met werkstress............................................................................72
24.1 Werkdruk en werkstress?.........................................................................................................72
24.2 Oorzaken van werkstress: stressoren.......................................................................................73
24.3 Stresstypes................................................................................................................................73
24.4 Burn-out...................................................................................................................................73
24.5 Maatregelen ter voorkoming van werkstress...........................................................................73
25 Hoofdstuk 25: mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.........................................................74
25.1 Arbeidsongeschikten een kans geven.......................................................................................74
25.2 Wetten die de afstand tot de arbeidsmarkt verkleinen............................................................74
25.3 Re-integratiebedrijven..............................................................................................................75
25.4 Valkuilen bij re-integratie.........................................................................................................75
26 Hoofdstuk 26: Ziekteverzuim...........................................................................................................75
26.1 Soorten ziekteverzuim..............................................................................................................75
26.2 Kosten verzuim.........................................................................................................................76
26.3 Verzuimbeleid en -registratie...................................................................................................76
26.3.1 Verzuimbeleid....................................................................................................................76
26.3.2 Verzuimregistratie.............................................................................................................77
26.4 Hoe ziet een goed ziekteverzuimbeleid eruit?..........................................................................77
, 26.5 Veelvoorkomende beroepsziekten...........................................................................................78
27 Hoofdstuk 27: Probleemgedrag.......................................................................................................79
27.1 Fraude, seksuele intimidatie en pesten....................................................................................79
27.2 Andere vormen van probleemgedrag.......................................................................................79
27.3 Het belang van bedrijfscultuur.................................................................................................80
27.4 Oplossingen..............................................................................................................................80
27.5 Mediation als redmiddel bij conflicten.....................................................................................80
28 Hoofdstuk 28: uitstroommanagement: het verloop van personeel.................................................81
28.1 Strategisch belang van uitstroommanagement........................................................................81
28.2 Samenhang in-, door- en uitstroom..........................................................................................81
28.3 Vormen van uitstroom..............................................................................................................81
29 Hoofdstuk 29: vrijwillig verloop van personeel................................................................................82
29.1 Waardoor wordt vrijwillig verloop beïnvloed?.........................................................................82
29.2 Achtergrond van verloop..........................................................................................................83
29.3 Indammen van vrijwillige verloop.............................................................................................83
29.4 Stimuleren van vrijwillig verloop..............................................................................................83
30 Hoofdstuk 30: Natuurlijk verloop: pensioen....................................................................................84
30.1 Van korter naar langer werken.................................................................................................84
30.2 Vormen van pensioen...............................................................................................................84
31 Hoofdstuk 31: Gedwongen verloop: ontslag...................................................................................85
31.1 Wederzijds goedvinden............................................................................................................85
31.2 Ontslagprocedure.....................................................................................................................85
31.3 Transitievergoeding..................................................................................................................86
31.4 Redenen voor ontslag...............................................................................................................86
31.5 Ontslag op staande voet...........................................................................................................87
31.6 Ontslagbescherming.................................................................................................................87
31.7 Alternatieven voor ontslag.......................................................................................................87
32 Hoofdstuk 32 Outplacement...........................................................................................................88
32.1 Wat is outplacement?...............................................................................................................88
32.2 Ontstaan van outplacement.....................................................................................................88
32.3 Voordelen van outplacement...................................................................................................88
32.4 Wanneer is outplacement relevant?........................................................................................88
32.5 Soorten outplacementbureaus.................................................................................................88
32.6 Keuze van een outplacementbureau........................................................................................89
32.7 Fasen in het outplacementproces............................................................................................89
,Operationeel personeelsmanagement
Het praktische, uitvoerende personeelswerk
3 structuren binnen P&O
1. Het werven en selecteren van personeel (ofwel de instroom van het personeel)
2. Het binden en boeien van personeel (ofwel de doorstroom van personeel)
3. Het vertrek van personeel (ofwel de uitstroom)
Invloedrijkste verandering
Betreft de verschuiving van personeelstaken naar de lijnmanager.
- Meer en meer taken die voorheen werden uitgevoerd door een personeelsmanager, zitten
nu in het takenpakket van lijnmanagers.
o Denk aan het bijhouden van de ontwikkeling van medewerkers
o Administratieve zaken
- Bij steeds meer van deze taken krijgt de medewerker zelf ook een grotere mate van
verantwoordelijkheid om de P&O zaken zo effectief en efficiënt mogelijk te laten verlopen.
1 Hoofdstuk 1 ontwikkelingen binnen het vakgebied P&O
Wat heeft invloed op P&O?
- Ontgroening en vergrijzing
- Samenstelling van de beroepsbevolking
- Het opleidingsniveau
1.1 Het vakgebied P&O
P&O ( kan ook personeelszaken genoemd worden)
Is het vakgebied dat gaat over:
- Mensen - Arbeidsprocessen
- Arbeidsmiddelen
- Structuren in de onderneming
o De onderneming heeft voldoende goede mensen nodig die bepaalde taken en
functies moeten kunnen uitoefenen.
Staat voor personeel en organisatie.
- Is een breed vakgebied, waaronder veel verschillende taken vallen die onderdeel uitmaken
van zowel operationeel als strategisch personeelsmanagement
- Kan niet los gezien worden van de ontwikkeling binnen de samenleving.
o Als bijvoorbeeld de economie verandert, verandert niet alleen het reilen en zeilen
van het bedrijfsleven, maar past ook de arbeidsmarkt zich aan.
- Impliceert een groep mensen, een collectief, dat op een bepaalde manier kan worden
gestuurd en gemanaged.
Afspraken en voorzieningen binnen de organisatie op het gebied van P&O
Zijn ervoor om te zorgen dat de mensen hun werkzaamheden effectieve en plezierige manier
uitoefenen.
Conflicten
Conflicten tussen mensen moeten worden voorkomen of opgelost
Processen
Moeten helderheid bieden over hoe zaken moeten worden aangepakt.
Organisatiestructuur
Moet het oplossen van conflicten en processen mogelijk maken.
- Dit betekent dat er strategische visies moeten worden ontwikkeld die uitgewerkt worden in
plannen. Deze plannen moeten uiteindelijk handen en voeten krijgen, zodat ze ook
daadwerkelijk uitgevoerd worden.
HRM (Humanresourcesmanagement)
Een andere term voor het vakgebied van P&O.
8
, - HRM verwijst naar de verborgen bronnen van de individuele mens en de wijze waarop de
manager deze bronnen kan aanboren en managen.
P beleid
De manier waarop bedrijven dit beleid vormgeven is afhankelijk van de organisatie zelf en heeft
weinig te maken met de terminologie
P&O – functies
Kennen een nog grotere variatie in betiteling:
- HR manager - Personeelsfunctionaris
- Directeur HRM - HR- functionaris
- CHRO (Chief Human Resource Officer) - P&O ‘er
Deelgebieden van P&O en hun benamingen
- HR talentmanager - De recruiter
- De opleidingsadviseur - De MD manager (Management Development)
Operationeel personeelsmanagement (hands – on P&O)
Heeft betrekking op de dagelijkse voortgang van het werk van de medewerkers.
- De operationele P&O ‘er is verantwoordelijk voor het uitvoerende personeelswerk
o Het werven en selecteren van medewerkers
o Het belonen en ontwikkelen
o En het weloverwogen en op de juiste manier afscheid nemen van medewerkers.
In de praktijk werkt deze afdeling samen met de leidinggevenden.
Strategisch personeelsmanagement
Richt zich meer op de ontwikkeling en veranderingen binnen de organisatie als geheel en de
gevolgen daarvan door het personeelsmanagement. Waarbij de instroom-, doorstroom- en
uitstroombeleid een centrale positie inneemt.
- Veranderingen in de markt kunnen bijvoorbeeld leiden tot nieuwe doelstellingen voor de
organisatie. In zo’n geval is het zaak dat het personeelsbestand dusdanig is ingericht dat de
organisatie deze aanpassingen kan doen.
1.2 Veranderingen die het P&O vak beïnvloeden
Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zijn direct van invloed op het werk van de P&O ‘er.
Instroombeleid
- Het werven en selecteren van medewerkers maar een wezenlijk onderdeel uit van zijn
werkzaamheden.
- Ook het boeien en binden van medewerkers heeft alles te maken met de situatie op de
arbeidsmarkt.
Conjunctuur op de arbeidsmarkt
Kunnen niet los van elkaar gezien worden.
- In tijden van economische voorspoed wordt er door bedrijven veel geproduceerd. Wat dus
betekend dat de werkgelegenheid toeneemt en het aantal werkelozen afneemt er is
behoefte aan personeel.
- De arbeidsmarkt is in een florerende economie vaak “overspannen”.
o Er zijn dan te weinig gekwalificeerde arbeidskrachten voorhanden om aan de vraag
van bedrijven te voldoen.
- Wanneer het slechter gaat met de economie en de bedrijven minder orders van klanten
binnenkrijgen, heeft menig bedrijf te maken met een overcapaciteit aan personeel.
o Faillissementen en massaontslag zijn het gevolg, waardoor het aanbod aan menselijk
kapitaal op de arbeidsmarkt toeneemt en de arbeidsmarkt dus meer “ontspannen”
is.
Vergrijzing en ontgroening
Nederland vergrijst in een hoog tempo. Wat dus betekend dat het percentage ouderen drastisch
toeneemt.
- Het voeren van een leeftijdsbewust personeelsbeleid in organisaties is daarom zeer actueel.
9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silviaherrema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.