Geschiedenis H2: de Grieken en Romeinen
Paragraaf 1: het ontstaan van de polis, Athene als voorbeeld:
Een polis is een andere naam voor een stad → acropolis = de hoge stad.
De godin Athene is de godin van de stad Athene.
Een Agora is het middelpunt van een grote stad (marktplein).
Je hebt verschillende stadstaten in Griekenland (stad met eigen bestuur).
Stadstaten zijn echte steden met verschillende beroepen, niet de hele bevolking is boer.
In die echte steden woonden handelaren met hun eigen cultuur. Buiten de stad woonden de
boeren.
Je hebt verschillende bestuursvormen:
● Autocratie: kratijn = bestuur. Auto = zelf → 1 bestuur = dictatuur. 1 iemand
aan de macht
● Oligarchie: belangrijke en rijke mannen aan de macht. Meerde aan de macht.
● Democratie: het volk bestuurt.
De bevolking van de Griekse polis groeit, maar er is een tekort aan vruchtbare grond, is er daar
een oplossing voor?
= ja, er is een tekort aan graan in Griekenland → handelen met andere landen.
Griekenland gaat Zuid-Italië koloniseren om graan te handelen. Griekenland ging zich vestigen
in Zuid-Italië, hierdoor kwam de Griekse cultuur ook in Italië.
De macht van de handelaren neemt toe: de handelaren wilden meer macht. Ze
zeiden wij zorgen voor het graan, wij willen dan ook macht → als we geen macht
krijgen dan komt er ook geen graan.
Het bestuur in Athene was een directe democratie:
● Volksvergadering neemt de besluiten → mannen met Atheens burgerrecht.
● Mannen met burgerrechten hebben stemrecht, dus wie niet?
● Verschil met huidige Nederlandse en toenmalige Atheense democratie?
● Zwakke punten en sterke punten van Atheense democratie?
1. In een directe democratie heeft iedereen in de macht een stem → samen
wetten maken.
2. Wie niet? → vrouwen , kinderen , slaven en mannen die niet in Athene zijn
geboren.
Nederland heeft geen directe democratie → indirecte democratie → verschillen:
3. Nederland heeft een indirecte democratie en Athene heeft een directe democratie.
In nederland iedereen boven 18 stemrecht, in Athene alleen Atheense mannen.
Zwakke punten:
4. Er ontstaat veel discussie binnen het bestuur. Oorlog met Sparta? Deze
beslissing kan lang duren, dat komt doordat elk belangrijk persoon in de
macht iets anders wil → generaal: nu oorlog , filosoof: nee niet doen.
, Sterke punten:
5. Iedereen die in de vergadering zit mag stemmen en beslissen.
Paragraaf 2: de Grieken verslaan de Perzen
Na invoeren democratie ontstond er een machtig land in het Midden-Oosten: het Perzische Rijk.
Die zich uitbreide onder leiding van koning Darius. Griekse kolonisten waren gevestigd in
Klein-Azië maar wilden onafhankelijk worden → ze kwamen in opstand tegen koning
Darius, dat werd de aanleiding tot de Perzische Oorlogen → Sparta en Athene.
Darius wilde Griekenland veroveren. Griekse staatjes bang voor samenwerking omdat ze bang
waren dat een van hen de macht greep.
! Slag bij Marathon 490 V.CHR. !
In 490 v.CHR vielen de Perzen Griekenland echt aan. Athene en Sparta gingen samenwerken
op het laatste moment. Athene tegen Perzen in Marathon. Athene had al gewonnen toen de
Spartanen aankwamen, Spartanen te laat.
! Slag bij Thermopylae 480 V.CHR. !
De slag was onder leiding van koning Xerxes (perzen) en koning Leonidas (Spartanen).
Spartanen kregen leiding over land , Athene over vloot → Athene hoeft niet sterk te
zijn op land vanwege lastige aanvallen door hoge bergen.
Atheense vloot wint van Perzische vloot. Later wint Spartaanse landleger van Perzische
landleger.
Paragraaf 3: de Grieken strijden onderling
Uit angst voor nieuwe Perzische aanval gingen veel Griekse staatjes samenwerken
→ 2 bondgenootschappen
1. Bondgenootschap onder leiding van Athene
2. Bondgenootschap onder leiding van Sparta.
Beide bondgenootschappen wilde het machtigst worden ze probeerden elkaar over te laten
lopen.
Athene wilde Sparta aanvallen via vloot want Sparta slechte vloot maar wel goede
landleger, Athene goede vloot maar slecht landleger → Athene beschermt achter
hun hoge muren.
Uiteindelijk wonnen de Spartanen. Macht Athene was weg maar democratie was er nog wel.
Paragraaf 4 het Griekse wereld- en mensbeeld:
Griekenland kreeg een verandering in denken. Zij gaven een mythologische verklaring voor het
ontstaan van de wereld. Belangrijkste theorieën zijn van filosoof Aristoteles en wiskunde
Ptolemaeus. Ptolemaeus beschouwde de aarde als een onbeweeglijke bol, die het centrum
vormde van het eveneens bolvormige heelal.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pelloschildwacht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.