Pathologie Leerjaar 2
H5 Tumorleer
5.1 Tumorleer
Tumorleer= gezwel
Oorzaak en behandeling
Ontstaan wanneer de deling van een cel ongecontroleerd en zelfstandig gebeurt. Hierdoor
verdubbelt de tumormassa zich steeds.
Een tumor met een doorsnede van 1 cm is pas zichtbaar., maar dan heeft die ene cel zich al 20 keer
gedeeld!
Risicofactoren ontstaan van tumoren
Omgevingsfactoren
Chemische stoffen, ioniserende stralen, chronische ontstekingen, geslachtshormonen,
Virusinfectie.
Erfelijke factoren
Borstkanker, prostaatkanker, baarmoederkanker, retinoblastoom, Willems tumor
Lichaamscellen zijn hoog gedifferentieerd
Gespecialiseerde functie en DNA is grotendeels afgedekt. (= groeigenen)
Door invloeden van buitenaf of inwendig kan DNA toch vrijkomen te liggen en is dus gevoelig
voor verandering in het DNA.
De verandering van DNA maakt dat de lichaamscel verlies heeft van differentiatie. De tumorcel is een
laag gedifferentieerde lichaamscel. Ze zijn dan ook makkelijker op te sporen:
Tumormarkers
Stoffen die kenmerkend zijn voor bepaalde tumoren. Zij worden uitgescheiden door bepaalde
tumoren en zijn terug te vinden in het bloed
Indeling van tumoren:
1. Benigne
2. Maligne
,5.1.1
Benigne tumoren
Kenmerken van een goedaardig gezwel:
1. Afgeronde massa met een kapsel
2. Expansieve groei
3. Geen metastasering
4. De cellen van een goedaardig gezwel lijken op cellen in het weefsel van
oorsprong. Laag gedifferentieerd
Naamgeving
Naam type weefsel met daarachter –oom
Adenoom (kliergezwel), Angioom (vaatgezwel), Lipoom (vetbult), Myoom (spiergezwel), Meningioom
(hersenvliesgezwel), Neurinoom (zenuwgezwel
Symptomen (Verschijnselen)
De patiënt voelt de tumor zelf
Klachten door verdrukking van omliggende weefsel en dit geeft functieverlies
Onbedoeld afvallen
Hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en druk op de hoofd
Vlekken verkleuren, bloeden en jeuken
Verandering sputum groen, geel niks aan de hand, bloed wel
Ontstekingen op ontstekingen
Diagnostiek
Onderzoeken op cytologie (uitstrijkje, punctie)
Onderzoeken op histologie (weefselbiopt)
Beeldvormend onderzoek (echo, Rö, CT, MRI
H5.1.2
Maligne Tumor
Kenmerken van een kwaadaardig gezwel
1. Invasieve groei in omliggende weefsel en geen kapsel = infiltratie
2. Metastasering (omliggende weefsel, bloedbaan en lymfebaan)
3. De cellen van een kwaadaardig gezwel wijken sterk af van de cellen in het weefsel van
oorsprong (lage differentiatie) = aplastisch
Naamgeving
Afhankelijk van het type weefsel
1. Afkomstig uit epitheel (dekweefsel) met achtervoeging – carcinoom
Longcarcinoom, mammacarcinoom, prostaatcarcinoom, colon/rectumcarcinoom
2. Afkomstig uit bind- en steunweefsel met achtervoeging – sarcoom
Osteosarcoom (bot), kaposisarcoom (bloedvat)
, 3. Afkomstig uit verkeerde embryonale ontwikkeling (kinderen) met achtervoeging –
blastomen
Neuroblastoom, nefroblastoom, retinoblastoom
4. Niet systematisch
Symptomen/verdacht signalen
1. Anamnese
- Algemeen
- Knobbeltje
2. Lichamelijk onderzoek
- Percussie
- Palpatie
- Auscultatie
- inspectie
3. Laboratorium
- Bloed
4. Beeldvormend
- MRI
- CT-scan
- Botscan
5. Functieonderzoek
- EEG
- ECG
1. Klachten door verdrukking van omliggende weefsel en dit geeft functieverlies
gevoel, kracht, belemmering door zwelling
2. Verdachte signalen zoals:
Ernstige vermoeidheid zonder inspanning
Gewichtsverlies zonder aanleiding
Blijvende heesheid of hoest, bloed in opgehoest slijm
Slikklachten, eten blijft in slokdarm steken
Nieuwe moedervlekken of veranderingen eraan, zoals kleur, vorm, grootte, jeuk en
snel bloeden
Een schilferend plekje of een knobbeltje op uw huid; wondje of zweertje dat niet
geneest
Een verdikking of knobbel(tje) ergens in uw lichaam, bijvoorbeeld in de borst of in de
lies of oksel. Deze hoeft niet perse pijnlijk te zijn.
Blijvende verandering in de stoelgang zonder duidelijke aanleiding, zoals langdurige
diarree, blijvende duidelijke afwisseling van verstopping en diarree, bloed bij/in de
ontlasting.
Urinewegproblemen of veranderingen bij het plassen, zoals moeilijker kunnen
plassen, vaker moeten plassen, pijn bij het plassen, bloed in de urine
Bij vrouwen: ongewoon vaginaal bloedverlies of abnormale afscheiding, vloeien na
de menopauze
Diagnostiek