Theorie (communicatie en media,
onderzoek & interculturele communicatie)
Communicatie Handboek (2019) van Michels:
• H1 en H2
• H4
• 5.1, 5.3, 5.5, 5.6
• 6.1
• 8.1, 8.4
• 9.1, 9.2, 9.3
• 10.1, 10.2, 10.3
• 15.1 t/m 15.5
Beeldtaal van Van den Broek et al. (2019) Pagina 108 t/m 111
Dit is onderzoek! Van Ben Baarda (2019)
• H1
• H 3.2
• H 4.2.1
Interculturele Communicatie (2021) van Nunez Hoofdstuk 1, 2, 3 & 4
Communicatie handboek, Michels
H1 communicatie
Communicatie als vak richt zich op het communiceren met, door en in organisaties. een
vak voor doeners die verder denken. Verbinden, voorkeur en vertrouwen.
In een organisatie de buitenwereld naar binnen brengen en de binnenwereld naar
buiten.
Een organisatie moet excellent zijn in wat ze doen:
o Transparant werken
o Scherpe positionering
o Excellente klantgerichtheid
o Effectieve interne communicatie
Communicatie medewerker: sturen, faciliteren, aanjagen, afremmen, coachen en
begeleiden van de communicatie. Strategisch, ondersteunende rol.
Trends en ontwikkelingen: dit is geen tijdperk van veranderingen, maar een verandering van
tijdperk
Digitalisering en online: communicatie gaat sneller en er is een lage drempel om
informatie te delen. Vroeger passieve consument (tv kijken, krant lezen) nu is
iedereen producent (op sociale media posten, reageren).
Data driven en real time: Big data, communicatie persoonlijker, snelle reacties
worden verwacht.
Emotie en de sociale omgeving: vroeger ratio en individuen nu emotie en
beïnvloeding van sociale omgeving.
Van tekst naar beeld: blogs naar vlogs, stilstaand naar bewegend beeld.
, Transparantie en open communiceren: organisaties hebben niet langer de controle
over wat er over hen bericht. Zeggen wat ze doen en doen wat ze zeggen, lukt dit
niet tast dat de geloofwaardigheid van en het vertrouwen in een organisatie aan.
Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen: een organisatie
moet aantonen dat het duurzaam en maatschappelijk verantwoord onderneemt.
Accountability en meetbaar maken: als communicatie professional
verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen aan de organisatie.
o Accountability = het meetbaar maken van het rendement van de
communicatie
Leven in netwerken: verbinding tussen individuen en organisaties nemen steeds
meer de vorm van netwerken aan. Waardevolle relaties opbouwen en onderhouden
met stakeholders. Gevaar is bubbelvorming.
Taken van een team Communicatie:
Regie over de communicatie te voeren en medewerkers instaat stellen optimaal te
communiceren met de belangrijkste stakeholders.
Corporate story ondersteund medewerkers die als ambassadeur willen optreden.
o Taak communicatie ontwikkelen en levend houden van dit verhaal in de
hele organisatie.
Elke organisatie is een mediabedrijf: steeds meer investeren in eigen kanalen en
content.
o Data based content & one-on-one communicatie.
o Team communicatie coördinerende rol in het verzamelen, redigeren en
publiceren van heldere informatie
Belangrijke vragen: Wat is de meerwaarde van communicatie voor de organisatie?
Hoe kunnen we deze meerwaarde realiseren? Wat is er nodig om dat te kunnen
doen? Hoe doen we het in de praktijk?
Activiteiten communicatie medewerker: moeten strategisch kunnen adviseren over de
communicatie, kunnen faciliteren en coachen zodat de hele organisatie beter kan
communiceren.
3 Hoofdtaken:
1. Reputatie bouwen en beschermen
2. Juiste toon en timing de regie: heldere kernboodschap en gekoppelde thema’s.
Niet teveel verschillende boodschappen.
3. Realisatie: feilloze uitvoering
Beroepsniveauprofielen: beschrijven het werkterrein en de verantwoordelijkheden van de
communicatie professional.
BEROEPSNIVEAUPROFIEL TAKEN
ANALYSEREN Vaststellen van het organisatieprobleem
Opzetten en uitvoeren van onderzoek
Onderzoeken van issues en trends in de markt en
maatschappij
ADVISEREN Bepalen van de communicatie aanpak en inzet van
middelen
Adviseren over identiteit, reputatie en merk
Versterken van de interne communicatie
INTEGREREN Realiseren van de communicatie
Aansturen en samenwerken met andere
professionals
CREËREN Bedenken van campagnes en concepten
, Maken van content in tekst en beeld
BEGELEIDEN Coachen en ondersteunen van de communicatie
van anderen
Communicatief ondersteunen van projecten
ORGANISEREN Verzorgen van events en bijeenkomsten
Realiseren van advertenties en middelen
Communicatie en marketing: marketing is verantwoordelijk voor de merkstrategie en
verkopen van e organisatie en is actief met het afstemmen van het product- of dienstaanbod
op de wensen van klanten afspreken wie welke activiteit uitvoert, veel raakvlakken en
vaak 1 afdeling.
Taken communicatie Taken marketing
Zowel intern als extern Vooral extern
Focus op reputatie Focus op sales
Profilering van de organisatie Positionering van het merk
Arbeidscommunicatie Prijsbeleid
Huisstijl Concurrentieanalyse
Sponsoring Reclame
Pers en media Direct marketing
Site/ intranet Webshop/ e-commerce
Sociale media Sales promotion
Contentstrategie Persoonlijke verkoop
Communicatie en human resources: goede samenwerking is van belang om interne
communicatie goed te laten verlopen en het engagement van de medewerkers te versterken.
Ook bij werving van nieuwe medewerkers wordt veel samen gewerkt.
H2 basis over communicatie
Zender (Z) heeft een boodschap (B) die hij via een medium (M) naar een ontvanger (O)
stuurt.
Basisbegrippen:
Boodschap = bestaat uit 4 aspecten:
Zakelijk: beschrijving van de feiten, informatie in de boodschap
Expressief: het gevoel, de emotie die de zender via de boodschap uit
Relationeel: verhouding van de zender en ontvanger tot elkaar
Appellerend: het beroep op de ontvanger om iets te doen.
Encoderen en decoderen: een boodschap bestaat in de gedachten van iemand die
zijn boodschap omzet in een code die voor de ontvanger begrijpelijk is.
, o Encoderen = het door de zender omzetten van gedachten en/of gevoelens in
de boodschap, in woord, beeld en/of lichaamstaal
o Decoderen = interpreteren van de boodschap door de ontvanger
Feedback = de reactie die de ontvanger stuurt naar de zender
Terugkoppeling = reactie van de zender op de feedback van de ontvanger
Ruis = factoren die het communicatie proces verstoren.
o Interne ruis = de communicatie wordt verstoord door factoren binnen het
directe communicatieproces
o Externe ruis = ruis veroorzaakt door factoren buiten het communicatieproces
Redundantie = al dan niet bewuste overdaad (herhaling) aan communicatie /
overtollige informatie.
Referentiekader en context: wat je in een bepaalde situatie zegt kan iemand mogelijk
in een andere context heel anders opvatten.
o Referentiekader = het geheel van gewoonten, regels, ervaringen, normen en
waarden waarop de ontvanger zijn denken en handelen baseert.
Metacommunicatie = communicatie over het communicatieproces zelf.
Beperkingen van het klassieke communicatiemodel:
De ontvanger is nooit passief: in het ZBMO-model heeft de ontvanger een vrij
passieve rol en dit klopt in de praktijk niet. Ontvanger komt tot een persoonlijke
selectie en verwerking en dus eigen interpretatie van de boodschap.
De macht verschuift naar de ontvanger: door online ontwikkelingen ligt er minder
macht aan de kant van de zender en meer aan die van de ontvanger (weg klikken
boodschap, gebruik van verschillende media).
o wil je in de communicatie slagen moet je je goed kunnen inleven in de ander
en diens situatie empathie = de kunde om jezelf te verplaatsen in de
gedachtegangen en de gevoelens van een ander.
Definitie van communicatie = een proces van tweerichtingsverkeer waarbij de interactie
essentieel is
communicatie gaat om het begrijpen en verbinden
vanuit de interactiegedachte hebben we het niet meer van zender en
ontvanger maar actoren.
Interactie:
zender - zender -
ontvanger ontvanger
Soorten communicatie:
verbale communicatie = communicatie door woorden, zowel schriftelijk als
mondeling
non-verbale communicatie = communicatie door beelden, klanken, gebaren,
smaken of geuren kan bewust en onbewust, culturele verschillen