Samenvatting estate planning
Inhoud
Successiewet ........................................................................................................................................... 2
Partnerbegrip .......................................................................................................................................... 4
Verblijvingsbeding ................................................................................................................................... 4
Omvang van de nalatenschap ................................................................................................................. 5
Huwelijksvermogensrecht ...................................................................................................................... 5
Testamenten en voorwaarden bij schenken/ vererven.......................................................................... 5
Uitzonderlijke situaties bij schenken .................................................................................................... 11
Waardebepaling .................................................................................................................................... 12
Fictiebepalingen .................................................................................................................................... 12
BOF / BOR ............................................................................................................................................. 17
Bibliografie ............................................................................................................................................ 19
1
Gemaakt door Niek Huiskes, FTA 4 Christelijke hogeschool Windesheim 2021-2022
,Successiewet
De successiewet is de wet waarin de regelgeving wat betreft het erven en schenken is geregeld. De
successiewet is een tijdstipbelasting.
Het tarief voor de successiewet is een dubbel progressief tarief, wat betekent dat wanneer het te
erven bedrag hoger wordt, er ook meer betaald moet worden. Ook betekent het dat wanneer de
erfgenaam verder weg staat van de erflater, er een hoger tarief wordt gevraagd. Onderstaand een
impressie van de belastingtarieven.
Figuur 1, tarieven erfbelasting 2021 (Belastingdienst, 2021)
Afhankelijk van de verkrijger, gelden er verschillende vrijstellingen binnen de successiewet voor
zowel de schenkbelasting als de erfbelasting. Zie figuur twee voor een impressie.
Figuur 2, tarieven schenk- en erfbelasting (IJdens, PPT Week 1 Sheet 39, 2021)
Een erflater kan iedereen die hij of zij wil benoemen tot erfgenaam, en kan ook de echtgenoot,
kinderen en/ of kleinkinderen onterven. Er blijft voor kinderen recht op het kindsdeel/ legitieme
portie. De legitieme portie bedraagt de helft van wat het kind zou hebben ontvangen wanneer het
niet onterf zou zijn.
2
Gemaakt door Niek Huiskes, FTA 4 Christelijke hogeschool Windesheim 2021-2022
, Een kind is niet nader gedefinieerd in de successiewet, dit staat duidelijker in de algemene wet
rijksbelasting (AWR). Een kind wordt gedefinieerd als: een eerstegraads bloedverwant en
aanverwant in de neergaande lijn. Om een stiefkind te laten erven moet dit testamentair zijn
geregeld.
De grondslagen voor de heffing van de successiewet zijn:
- Draagkrachtbeginsel, iedere belastingplichtige moet naar zijn vermogen bijdragen aan de
financiering van de collectieve voorzieningen die door de overheid tot stand worden
gebracht. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten;
- Profijtbeginsel, de openbare voorzieningen moeten zo veel mogelijk betaald worden door zij
die daar profijt van hebben;
- Buitenkansbeginsel, het verkrijgen van vermogen dat iemand zonder inspanning toevalt;
- Economische grondslag, het inkomen / binnenkomende geldstromen van een individu
De Nederlandse successiewet is van toepassing op Nederlands ingezetenen. In enkele gevallen vindt
er fictie plaats. Fictie houdt in dat er, ondanks dat er niet wordt voldaan aan de voorwaarden, wordt
gedaan alsof de voorwaarden wel van toepassing zijn. In dit geval kennen we bijvoorbeeld de
diplomatenfictie (diplomaten worden geacht alsnog Nederlands ingezetene te zijn voor de
successiewet) en de 10-jaarsfictie (Nederlanders welke Nederland verlaten worden binnen een
termijn van tien jaar na het verhuizen alsnog geacht de schenking te hebben gedaan of erfenis te
hebben gelaten binnen Nederland / Nederlands recht). Buitenlanders welke in Nederland hebben
gewoond hebben een 1-jaarsfictie welke helaas praktisch slecht uitvoerbaar is.
Wanneer er geen testament is gemaakt, is er in de wet bepaald dat er wordt vererfd aan de hand
van de wettelijke verdeling. Op basis van deze verdeling wordt in de volgende volgorde vererfd:
1. Echtgenoot en kinderen;
2. Ouders, broers en zussen;
3. Grootouders;
4. Overgrootouders
Daarnaast is er wettelijk geregeld dat de langstlevende ouder alle goederen ontvangt, en de
kinderen krijgen een vordering op de langstlevende.
Een testament gaat voor de wettelijke verdeling, waardoor in het testament dus kan worden
afgeweken van de wettelijke verdeling. De erflater bepaalt wie erf, bepaalt de verdeling en bepaalt
de voorwaarden. In een testament kunnen daarnaast zaken worden geregeld welke de wet niet al
voor de bevolking heeft geregeld, kan narigheid in de familie voorkomen en kan faciliteren in het
besparen van belastingen.
Een quasi stiefkind is een kind van een samenwoner, voortvloeiend uit een samenlevingscontract
met een samenwonende partner. Quasi stiefkinderen worden wettelijk als eigen kinderen gezien
voor de andere partner waarmee wordt samengewoond. Voor de successiewet is een quasi stiefkind
dan ook hetzelfde als een eigen kind, waardoor er sprake is van een verhoogde vrijstelling.
Er is schenkbelasting verschuldigd bij verkrijging van iemand die in Nederland woonde ten tijde van
de schenking, houdt hier rekening met woonplaatsfictie.
Overige belangrijke begrippen binnen de successiewet:
- Aanverwantschap: Er is geen sprake van familie (zelfde bloedlijn, bloedverwantschap), maar
er is sprake van ‘aangetrouwde familie’. Aanverwantschap ontstaat door het aangaan van
3
Gemaakt door Niek Huiskes, FTA 4 Christelijke hogeschool Windesheim 2021-2022
