Week 1: Hoofdstuk 1, 2 & 3
Doelstellingen van de EU
In art. 3 VEU worden de doelstelling van de EU beschreven, maar de belangrijkste
kunnen als volgt worden opgesomd:
• het bevorderen van de vrede
• het bieden van een RVVR (ruimte van vrijheid, veiligheid en recht)
• het tot stand brengen van een interne markt
• het instellen van een EMU (economische en monetaire unie)
• het voeren van een extern beleid, waarbij met name een bijdrage wordt
geleverd aan de vrede
en de bescherming van mensenrechten
1. Het bevorderen van de vrede
Europa wordt door middel van art. 3 VEU herinnert aan dat de samenwerking
primair ten doel heeft om ervoor te zorgen dat er geen oorlogen uitbreken tussen
lidstaten. Het supranationale verband van de EU heeft het onmogelijk gemaakt
dat op het Europese continent een gewapend conflict tussen Duitsland en
Frankrijk kan uitbreken. Gevolg: vertrouwen tussen de landen.
2. Het bieden van een RVVR
De RVVR waarborgt een vrij verkeer van personen (zie week 6). Dit brengt met
zich mee dat er op de volgende gebieden EU-beleid nodig is:
• grenscontroles (art. 67 lid 2 VWEU, art. 77 VWEU)
• asiel (art. 78 lid 1 VWEU)
• immigratie (art. 79 VWEU)
• politiële samenwerking (art. 89 VWEU, art. 87 VWEU, art. 88 VWEU)
• justitiële samenwerking (in burgerlijke zaken en in strafzaken) (art. 81 VWEU,
art. 82 VWEU,
art. 83 VWEU, art. 86 VWEU)
3. Het tot stand brengen van een interne markt
Personen, goederen, diensten en kapitaal moeten binnen de interne markt
kunnen circuleren alsof alle lidstaten samen een land vormen. Om dit te
verwezenlijken moet het volgende gerealiseerd worden:
• opzetten douane-unie
• afschaffen van hinderpalen tussen lidstaten voor het vrije verkeer van
goederen, personen,
diensten en kapitaal
• nader tot elkaar brengen van wetten die voor een interne markt noodzakelijk
zijn
• opzetten en handhaven van een systeem die ervoor zorgt dat concurrentie
binnen de interne
markt niet vervalst wordt
4. Het instellen van een EMU
Het introduceren van een gemeenschappelijke munt gaat gepaard met het
instellen van een EMU. Voor de eurozone geldt een gemeenschappelijk monetair
beleid.
, 5. Het voeren van een extern beleid, zoals het leveren van een bijdrage
aan de vrede en de bescherming van mensenrechten
Dit externe beleid bevat twee onderdelen:
1. GBVB (gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid) (art. 23-47
VEU)
2. Overig extern beleid (art. 43 VWEU, art. 205-222 VWEU)
Beginselen van de EU
De EU kent de volgende beginselen:
• beginsel van loyale samenwerking
• beginsel van bevoegdheidstoedeling
• subsidiariteitsbeginsel
• evenredigheidsbeginsel
1. Beginsel van loyale samenwerking
Deze verplichting van de lidstaten wordt bepaald in art. 4 lid 3 VEU. De lidstaten
zijn verplicht om in alle opzichten EU-instellingen te ondersteunen bij het
verwezenlijken van de doelstellingen van de EU. De volgende concrete plichten
zijn hiervan afgeleid:
• lidstaten moeten voorkomen dat de interne markt verstoord wordt door
particulieren
• nationale rechters moeten Europese voorwaarden toepassen bij
schadevergoeding aan
particulieren na schending van het EU-recht door lidstaten
• alle nationale instanties mogen geen regels toepassen als deze in strijd zijn met
EU-regels
2. Beginsel van bevoegdheidstoedeling
De EU beschikt slecht over bevoegdheden die uitdrukkelijk zijn toegekend, zie
art. 5 lid 2 VEU. Dit beginsel wordt ook wel het attributiebeginsel genoemd. Bij
iedere handeling moeten er worden gekeken of de EU hiertoe wel bevoegd was.
Dit soort bepalingen vormen de rechtsbasis voor het vaststellen van wetgeving
op duidelijk omschreven gebieden. Voorbeeld:
Doelstelling Verdragsartikel dat wetgeving
mogelijk maakt
Landbouw Art. 43 lid 2 VWEU
Erkenning van diploma’s Art. 53 lid 1 VWEU
Harmonisatie in het belang van de Art. 114 lid 1 VWEU
interne markt
Sociale politiek Art. 153 lid 2 VWEU
Milieubescherming Art. 192 lid 1 VWEU
3. Subsidiariteitsbeginsel
Op grond van art. 5 lid 3 VEU mag de EU alleen actie ondernemen wanneer een
Europese aanpak efficiënter is dan een aanpak op het niveau van de lidstaten.
4. Evenredigheidsbeginsel
Op grond van art. 5 lid 4 VEU is de EU bevoegd om wetgeving op te stellen, maar
mag deze niet verder gaan dan voor het gestelde doel noodzakelijk is.
, De Europese Unie
De EU is ontstaan door het verdrag van Maastricht. De EU is bedoeld om
supranationale activiteiten te verrichten. Uiteindelijk is de EG 1 dit gaan doen en
verricht de EU intergouvernementele activiteiten uit.
De tempel van de EU:
Europese Unie
(Verdrag van Maastricht)
SJBZ
GBVB
(Intergouvernementee (Intergouvernementee
EG (supranationaal)
l) l)
• Interne markt
• EMU
Gemeenschapelijk Samenwerking Justitie
• Etc.
Buitenlands en en BInnenlandse
Veiligheidsbeleid Zaken
Vormen van samenwerking
1. Intergouvernementeel: een organisatie kan niets doen zonder toestemming
van alle lidstaten.
2. Supranationaal: een organisatie kan op een aantal gebieden handelen zonder
toestemming.
3. Federaal: een overkoepelende staat die op veel gebieden de
handelingsbevoegdheid van de
lidstaten overneemt.
Totstandkoming EU
De Europese Unie is tot stand gekomen door het verlopen van een tijdlijn:
1992:
1965: Verdrag 1997:
1951: 1957: 2001: 2007:
EG- van Amsterda
EGKS Rome Nice Lissabon
Verdrag Maastric m
ht
De EGKS had als doel om toekomstige gewapende conflicten tussen Duitsland en
Frankrijk onmogelijk te maken. De oorlogsindustrie was afhankelijk van de
kolensector, als belangrijkste bron van energie. De EGKS moest onafhankelijk zijn
en onder leiding van een onafhankelijke instelling: de ‘Hoge Autoriteit’. Deze
instelling had slecht verantwoording aan een Europese Volksvertegenwoordiging.
Het EGKS-Verdrag leidde tot de geboorte van een supranationale organisatie: een
organisatie die onafhankelijk van lidstaten opereert.
Het Verdrag van Rome heeft geleid tot het EEG2-Verdrag. Het doel was om een
gemeenschappelijke markt te creëren, alle economische activiteiten omvattend.
Binnen de EEG functioneerde de ‘Commissie’: deze verrichte onafhankelijk
bestuurstaken.
1 Europese Gemeenschap
2 Europese Economische Gemeenschap
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessofheartland. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.