Stage portfolio PL3
Opmerking. Overgenomen van Freepik door Freepik, 2020 (https://nl.freepik.com/premium-vector/artsen-
verpleegkundigen-en-medisch-personeel-met-een-poster-waarin-mensen-worden-verzocht-het-coronavirus-en-de-
verspreiding-van-covid-19-te-vermijden-door-thuis-te-blijven-coronavirus-ziektebewustzijn_8036906.htm).
,Inhoudsopgave
Stage portfolio PL3.............................................................................................................................................. 1
Klinisch redeneren.............................................................................................................................................. 4
Klinisch beeld..............................................................................................................................................................5
Introductie zorgvrager............................................................................................................................................5
Situation.................................................................................................................................................................5
Background.............................................................................................................................................................5
Ernst van de situatie...............................................................................................................................................6
Probleemanalyse........................................................................................................................................................8
Disfunctionele orgaansystemen.............................................................................................................................8
Prioritering.............................................................................................................................................................9
Resultaten van metingen.......................................................................................................................................9
Aanvullend onderzoek en diagnose..........................................................................................................................10
Angststoornis........................................................................................................................................................10
Fysieke beperking.................................................................................................................................................10
Verstoorde gaswisseling.......................................................................................................................................10
Risico op hypoxie/hypoxemie..............................................................................................................................11
Slapeloosheid.......................................................................................................................................................11
Klinisch beleid...........................................................................................................................................................12
Prioritering verpleegproblemen...........................................................................................................................13
Zorgvrager en diens naasten................................................................................................................................14
Klinisch verloop.........................................................................................................................................................15
COPD.....................................................................................................................................................................15
Angststoornis........................................................................................................................................................15
(Pulmonale)hypertensie.......................................................................................................................................16
Zelfmanagement..................................................................................................................................................16
Inventarisatie rondom de professionele zorg en mantelzorg..............................................................................17
Evaluatie...................................................................................................................................................................18
Bibliografielijst..........................................................................................................................................................19
Critical Appraisel of a Topic (CAT)...................................................................................................................... 22
Samenvatting...........................................................................................................................................................23
Inleiding....................................................................................................................................................................27
Probleem en doelstelling.....................................................................................................................................27
Vraagstelling.........................................................................................................................................................27
Methode...................................................................................................................................................................29
Zoekmethode.......................................................................................................................................................29
Wijze van beoordeling en analysering.................................................................................................................29
Resultaten.................................................................................................................................................................30
Analyse van artikelen...........................................................................................................................................30
Analyse van de resultaten....................................................................................................................................32
Discussie...................................................................................................................................................................33
Implicatie..............................................................................................................................................................33
Conclusie...................................................................................................................................................................33
2
, Deelvragen...........................................................................................................................................................33
Advies.......................................................................................................................................................................34
Bibliografielijst..........................................................................................................................................................35
Bijlage.......................................................................................................................................................................37
Beoordelingslijst wetenschappelijke onderzoekspublicaties, artikel 1...............................................................37
Beoordelingslijst wetenschappelijke onderzoekspublicaties, artikel 2...............................................................44
Beoordelingslijst wetenschappelijke onderzoekspublicaties, artikel 3...............................................................50
Beoordelingslijst wetenschappelijke onderzoekspublicaties, artikel 4...............................................................54
3
,Klinisch redeneren
Afbeelding 1
Opmerking. Overgenomen van Molenhoek fysiotherapie door Molenhoek, z.d.
(https://molenhoekfysiotherapie.nl/specialisaties/begeleiding-fysiotherapie-bij-copd/).
4
,Klinisch beeld
In stap één wordt de zorgvrager anoniem geïntroduceerd. De casus van de patiënte wordt vervolgens
aan de hand van de SBAR, ABCDE-methodiek en SCEGS weergegeven.
Introductie zorgvrager
Mevrouw X is een 56-jarige patiënte, bekend met COPD gold III-IVD en hypertensie. Zij heeft dit jaar
reeds tweemaal recidiverende exacerbaties van dyspneu gehad. Mevrouw woont thuis met anderen.
Haar dochter is mantelzorger en helpt mw. bij het uit- en aankleden, het huishouden, boodschappen
doen en met koken. Mw. X nuttigt thuis 2 liter zuurstof bij inspanning en maakt gebruik van een rollator.
Ze is een ex-roker; heeft gemiddeld twintig sigaretten per dag gerookt.
Situation
Mevrouw X werd 02-10-2020 opgehaald met de ambulance vanwege acute exacerbatie van dyspneu,
pijn op de borst en verdenking COVID-19. Afgelopen dagen toenemende dyspneu, waarvoor ze van de
huisarts een stootkuur prednison heeft gehad. De nachtrust is hierdoor de afgelopen weken kwalitatief
matig. Zij herkent benauwdheid van eerdere exacerbaties, echter is de pijn op de borst bij inademen
nieuw. Thuis verneveld en morfine genomen zonder effect. Mw. X is angstig te stikken.
Background
Mw. X heeft in de voorgeschiedenis hypertensie en COPD gold III-IVD.
Medicijnen
In overleg met een verpleegkundige van afdeling C1 in het Diakonessenhuis zijn enkel de important
medicatie is benoemd (persoonlijke communicatie, 2020). De hieronder gestelde indicaties zijn
overgenomen van Farmacotherapeutischkompas (z.d.).
Tabel 1: Medicijnen
Medicijn Indicatie
Prednisolon Stootkuur COPD
Morfine drank Dyspneuklachten onderdrukken
Morfine tablet Dyspneuklachten onderdrukken
Ipratropium aerosol COPD
Tiotropium vernevelvloeistof Bronchus verwijdende onderhoudsbehandeling van
COPD
Amlodipine tablet Bloeddruk verlagen
Acetylcysteïne bruistablet Verdunt taai slijm in de longen (bij COPD)
Azitromycine tablet Infecties bovenste en lagere luchtwegen
Oxazepam tablet Pathologische angst en spanning, die het normale
functioneren verstoort
Sertraline tablet Paniekstoornis
Belclometason/formoterol aerosol Behandeling van ernstig COPD en voorgeschiedenis
van herhaalde exacerbaties
Quetiapine tablet Tegen psychose en ernstige depressieve episode
Hydrochloorthiazide tablet Hypertensie (FK, z.d.)
5
,Assessment
Assessment wordt beschreven volgens de ABCDE-methodiek met Early Warning Score (EWS) en de
SCEGS. EWS toont de ernst van de situatie aan (Diakonessenhuis protocol, z.d.).
Tabel 2: ABCDE-methodiek
ABCDE EWS
Airway Vrij.
Breathing Saturatie 96% met 4 liter zuurstof. Ventraal doorkomend ademgeruis alle velden. 1
Verhoogde ademarbeid, 18 per minuut.
Circulation RR: 160/95 mmHg. Pols regular 100-110 slagen per minuut, krachtige pols. Capillary 1
refil time < 2 seconde. Warme handen, koude voeten.
Disability Glucose in ambulance: 7.0.
Environment Temperatuur: 36.0 C. 1
Opmerking. Overgenomen van NHG door Kruyswijk, J.M., 2016 (https://icverpleegkundige.com/files/ABCDE-methodiek-versie-17-3-2016.pdf).
Mevrouw X scoort drie punten bij het EWS. Dit geeft aan dat er een arts gebeld zou moeten worden en
30 minuten later zou een herbeoordeling nodig zijn (Diakonessenhuis protocol, z.d.).
Tabel 3: SCEGS
SCEGS
Somatisch Mw. wordt beperkt in haar algemeen dagelijks levensverrichtingen (ADL) door haar
dyspneuklachten. Zoals eerder genoemd heft ze haar dochter als mantelzorger.
Cognitief Mw. heeft angst vanwege de extreme dyspneu en pijn op haar borst en het overlijden van
een vriendin.
Emotioneel Kijkt en voelt zich regelmatig somber.
Gedrag Mw. zoekt afleiding, vernevelt, neemt oramorph en rustgevende medicatie in.
Sociaal Mw. woont onder andere met haar dochten die haar mantelzorger is.
Opmerking. Overgenomen uit Proactive nursing Zakboekje door Bakker, M., 2017, Den Haag, Nederland: Boom Lemma. 2de editie.
Recommendation
Op basis van de netgenoemde gegevens zijn in overleg met de betreffende (SEH)longarts en
(SEH)verpleegkundige van het Diakonessenhuis (2020) de volgende aanbevelingen geconstateerd.
- Opname op de afdeling Longziekten en tuberculose;
- Covid-19 test, bij positieve test in isolatie, bij negatieve test uit isolatie;
- Streefsaturatie > 90%;
- Zuurstof 4L afbouwen naar max 2L O2;
o Mw. X heeft bij opname een saturatie van 96% met 4LO2. Zuurstof wordt toegediend bij
een saturatie lager dan haar streefsaturatie. Aangezien haar saturatie nu boven haar
streefsaturatie is kan het zuurstof voorzichtig afgebouwd worden naar 2L.
- Saturatie na 30 minuten controleren (volgens EWS-protocol);
- Combivent vernevelen (wegens het vermindering dyspneu);
- Geestelijk verzorger/ verpleegkundig specialist longziekten inzetten;
- Fysiotherapie inzetten.
Verdere aanbevelingen, interventies en onderbouwingen worden in stap drie verder toegelicht.
Ernst van de situatie
De veranderde situatie van mevrouw X is ernstig. Zij heeft een EWS-score van drie, krijgt vier liter
zuurstof toegediend, is extreem benauwd waarbij het gebruik van morfine geen effect heeft, heeft een
6
, verhoogde hartslag en pijn op de borst. Mw. X heeft COPD gold III-IVD. Stadium III is een ernstige
beperking van de luchtstroom (Andrew et al., 2005). Stadium IV wordt gekenmerkt door een zeer
ernstige vermindering van de luchtstroom. In dit stadium heeft de verminderde luchtstroom een effect
op het hart en de vaten. COPD gold IV kan levensbedreigend zijn (Andrew et al., 2005). Mw. X wordt
regelmatig opgenomen wegens exacerbaties. Haar ADL is ernstig beperkt hierom.
Mevrouw heeft pulmonale hypertensie, waarschijnlijk als gevolg van COPD. COPD beschadigt de
arteriële vaatwand, wat samen met verlies van longweefsel leidt tot een vasculaire weerstand,
pulmonale hypertensie en verminderde gaswisseling (van Deijck, van Minnen & Vastenburg, 2010).
Mw. X is angstig wat betreft de ernstig benauwdheid en het overlijden van haar vriendin. Uit onderzoek
van van Ark (2020) blijkt dat disfunctioneel ventileren een gevolg kan zijn van angst. Slapeloosheid is
aanwezig ten gevolge van COPD gold III-IVD en angst.
Hypothetische diagnoses
Er kunnen op basis van de gestelde diagnose enkele hypothetische diagnoses gesteld worden:
- Rechterventrikelhypertrofie;
- Longfibrose;
- Hyperventilatie;
- COVID-19;
- Cardiale ischemie;
- Eenzaamheid;
- Fysieke beperking;
- Machteloosheid.
Volgens Andrew et al. (2005) kan rechterventrikelhypertrofie ontstaan als gevolg van pulmonale
hypertensie. De rechterharthelft werkt harder om het bloed door de longslagaders te pompen,
waardoor er rechterventrikelhypertrofie kan ontstaan. Volgens hen kan tevens longfibrose ontstaan als
gevolg van pulmonale hypertensie. Er treedt uitgebreide littekenvorming op in de longen. Hierdoor
wordt de bloedcirculatie in de longen aangetast waardoor het bloed minder gemakkelijk stroomt
(Andrew et al., 2005).
Uit onderzoek van Clijsen et al. (2016) blijkt dat angst en hyperventilatie gevolgen van COPD kunnen zijn.
Volgens hen wordt het veroorzaakt door gevoelens van angst en paniek, een (sociale) fobie, traumatisch
ervaring of door voortdurende stress (Clijsen et al., 2016). Zoals eerder genoemd ervaart mw. X angst.
Volgens RIVM (2020) wordt COVID-19 veroorzaakt door het SARS-CoV-2. Hierdoor ontstaan mogelijk
respiratoire infecties met onder andere symptomen als dyspneu, keelpijn, vermoeidheid, droge hoest,
koorts, hoofdpijn (RIVM, 2020). Aangezien mw. X last heeft van dyspneu wordt er gedacht aan COVID-
19.
Mw. X is ernstig beperkt in haar ADL vanwege de ernstige dyspneu. Een mantelzorger aanwezig die mw.
helpt met ADL. Volgens Bakker, Habes, Quist, van der Sande en van de Vrie (2016) is er ten gevolge van
de fysieke beperking een risico op eenzaamheid en machteloosheid. Zij tonen aan dat een fysieke
beperking vaak tot isolement leidt. Het lukt mw. niet goed controle te houden over de situaties. Het
gevoel van machteloosheid kan hierdoor ontstaan (Bakker et al., 2016).
7