In deze samenvatting wordt per week de stof behandeld voor het vak straf(proces)recht. Dit bevat de samenvatting van het boek en de samenvatting van de voorgeschreven literatuur.
Burgers kunnen elkaar niet dagvaardigen, dit kan alleen de officier van justitie
doen. Hij is vertegenwoordiger van het staatsorgaan dat belast is met de
vervolging van de verdachte (het OM)
Eigenrichting= het recht in eigen handen nemen = verboden
Kort voorbeeld van een proces:
Aangifte → politie onderzoekt zaak en overhandigt rapport aan OM → OM
besluit om te vervolgen of niet → wel vervorgen dan dagvaardiging om te
laten verschijnen voor een (straf) rechter → eventuele strafoplegging
Binnen het strafrechtelijke systeem bestaat een mogelijkheid voor slachtoffers
om schadevergoeding te verzoeken aan de strafrechter; hierdoor hoeven ze
niet eerst de civielrechtelijke weg te doorlopen
, • Paragraaf 3. Doelen van straffen
Het opleggen van een straf dient voor 2 doelen:
1. Vergelding: kun je zien als leedtoevoeging, morele genoegdoening
2. Preventie: straf heeft een afschrikkende werking waardoor in de toekomst
mensen afgeschrikt zijn om een strafbaar feit te begaan
o Speciale preventie= gericht op de dader zelf, moet voorkomen dat
hij wederom de fout in gaat in de toekomst
- Voorwaardelijke gevangenisstraffen bijvoorbeeld
o Generale preventie= afschrikkende werking voor de rest van de
samenleving
• Paragraaf 4. Materieel strafrecht, formeel strafrecht en sanctierecht
Strafrecht kan je onderverdelen in 3 delen:
1. Materieel strafrecht= bepaalt welk gedrag niet toegestaan is en welke
personen daarvoor kunnen worden gestraft (grenzen van strafrechtelijke
aansprakelijkheid)
- Strafbepalingen
- Algemene leerstukken die betrekking hebben op de uitsluiting van
strafbaarheid
- Uitbreiding van strafbaarheid
- Wetboek van Strafrecht
2. Formele strafrecht/strafprocesrecht/strafvordering= welke regels moeten
worden gevolgd wanneer een norm van het materiële strafrecht
(vermoedelijk) is overtreden)
- Wetboek van strafvordering
3. Sanctierecht= voorwaarden waaronder bepaalde straffen mogen worden
opgelegd en ten uitvoer gelegd
- Wetboek van strafvordering en wetboek van strafrecht
Het formele recht en materiële recht moet niet verward worden met wetten in formele
en materiële zin.
Wetten in formele zin= wet die tot stand is gekomen in samenwerking met de
regering en Staten-Generaal
Wetten in materiële zin= deze wet bevat algemene regels die de burgers binden
• Paragraaf 5. Commuun en bijzonder strafrecht
Strafrecht dat in de wetboeken is opgenomen → commune strafrecht
Strafbepalingen in andere wetten (wegenverkeerswet, opiumwet, etc.) →
bijzondere wetten → bijzondere strafrecht
De meeste strafwetten zijn wetten in formele zin, er zijn ook strafwetten die in
samenwerking met lagere openbare lichamen worden vastgesteld → APV’S
en verordeningen bijvoorbeeld
, • Paragraaf 6. De opbouw van het wetboek van strafrecht en strafvordering
o Wetboek van strafrecht
- Boek 1: algemene leerstukkken van materieel strafrecht +
sanctierecht
- Boek 2: strafbepalingen van misdrijven
- Boek 3: strafbepalingen van overtredingen
o Wetboek van strafvordering
- Boek 1: algemene bepalingen; belangrijkste bevoegdheden
tijdens het opsporingsonderzoek geregeld
- Boek 2: strafvordering in eerste aanleg; vervolgingsbeslissing van
de officier en de hele procedure voor de berechting van een
verdachte voor de rechtbank
- Boek 3: rechtsmiddelen (=middel om de beslissing aan te vechten
bij een hogere instantie
Hoofdstuk 2 (Paragraaf 3)
• Paragraaf 3. Legaliteit en interpretatie
Art. 1 lid 1 Sr (tevens art. 16 Gw) → legaliteitsbeginsel
Kwalificatie= De rechter moet in zijn vonnis ook altijd aangeven waar in de wet
het feit dat de verdachte heeft gepleegd strafbaar is gesteld
De gedraging is pas strafbaar als het ten tijde van het begaan van het feit n de
wet strafbaar is gesteld → verbod van terugwerkende kracht
De wet moet altijd voldoende duidelijk zijn en niet vaag → anders kans op
willekeur en misbruik
Interpretatiemethoden:
1. Wetshistorische interpretatie= hierbij kijk je naar de
totstandkomingsgeschiedenis van de bepaling in kwestie
2. Grammaticale interpretatie= hierbij kijk je naar de taalkundige inhoudt van
de bepaling in kwestie
3. Systematische interpretatie= de wet wordt uitgelegd aan de hand van de
systematiek van de wet
4. Teleologische interpretatie= kijk naar het doel van de wet(gever)
Omdat de wet algemene regels moet geven, is zij noodzakelijkerwijs wat vaag.
In individuele zaken zal de rechter moeten uitmaken of een concrete
gedraging van een verdachte onder een delictsomschrijving te brengen valt. In
moeilijke gevallen zal hij de wet moeten interpreteren
Het deel dat betrekking heeft op de regels voor strafrechtelijk onderzoek →
strafprocesrecht/formeelrecht/strafvordering
• Paragraaf 2. Een eenvoudige strafzaak
Voorbeeld van een strafproces (zie boek)
• Paragraaf 3. Procesdeelnemers
o Verdachte
Voordat de zaken zijn opgehelderd kan er slechts gesproken
worden van een verdenking en een verdachte
Onschuldpresumptie= tot het moment van veroordeling wordt
uitgegaan van de onschuld van een verdachte (tot het tegendeel is
bewezen)
Heeft bepaalde rechten:
▪ Zwijgrecht:
➢ Nemo tenetur= de verdachte mag niet gedwongen
worden zichzelf te belasten, hij mag dus niet gedwongen
worden om een verklaring af te leggen
➢ Cautie= art. 29 lid 2; het op de hoogte stellen van zijn
zwijgrecht
▪ Recht op bijstand
Afhankelijk van de situatie waarin de verdachte zich bevindt,
zal hij al dan niet in aanmerking komen voor rechtsbijstand
van overheidswege
➢ De verdachte is niet zijn vrijheid beroofd: geen
automatische toevoeging van een raadsman, maar de
verdachte kan hier wel om verzoeken (niet kosteloos,
eigen bijdrage)
➢ De verdachte wordt door de politie opgehouden voor
onderzoek: hij moet er door de politie op worden
gewezen dat hij het recht heeft om voorafgaand het
eerste inhoudelijke verhoor een raadsman te plegen.
(staat betaalt)
➢ De verdachte is in verzekering gesteld: de advocaat die
de inverzekeringgestelde bijstaat wordt de piketadvocaat
genoemd (staat betaalt)
➢ De verdachte is in voorlopige hechtenis genomen: als na
de inverzekeringstelling voorlopige hechtenis het vervolg
is zal doorgaans de piketadvocaat worden doorgevoerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Paola1996. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
