Kan het begrip ‘recht’, ‘positief recht’, ‘rechtsregels’ en
‘rechtsbronnen’ beschrijven;
Recht: geheel van geldende rechtsregels in Nederland
Materieel recht: de regels die betrekking hebben op de inhoud van rechten
en plichten. In het materieel recht wordt bepaald hoe (rechts)personen
zich naar elkaar toe moeten gedragen in hun onderlinge verkeer.
Formeel recht: geeft de regels over de wijze waarop een bepaald proces
gevolgd moet worden.
Geschreven recht: is het recht dat in wetten en verdragen is vastgesteld.
Rechtsregels: hebben rechtsgevolg en zijn juridisch afdwingbaar. Deze
regels zijn vaak afkomstig van een tot wetgeving bevoegd
overheidsorgaan en zijn te vinden in rechtsbronnen.
Positief recht: ook wel vigerend recht genoemd - is het recht dat op een
bepaald tijdstip en op een bepaalde plaats geldt.
Het geheel van alle rechtsregels die dus hier op dit moment gelden. Rechtsregels
die nog niet zijn ingevoerd en rechtsregels die zijn afgeschaft behoren niet tot
het positieve recht.
Zo is het recht dat vandaag in België of Nederland van kracht is, het Belgische of
Nederlandse positief recht.
Positief recht te vinden in rechtsbronnen:
- Wet
- Jurisprudentie (rechtsspraak): De rechter legt een onduidelijk regel uit door
het maken van een nadere regel of formuleert zelfstandig een nieuwe
regel. Als andere rechters dit ook toepassen, is er sprake van
jurisprudentie.
- Verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties
- Gewoonte
Objectief recht: De rechtsregels van het objectief recht ordenen de
verhoudingen tussen personen door aan hen bevoegdheden en
verplichtingen toe te kennen. Deze rechtsregels komen alleen tot leven als
het in de regel beschreven geval zich voordoet.
Subjectief recht: De bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan
een regel van objectief recht ontleent.
Kan aan de hand van voorbeelden uitleggen welke functies het
recht heeft binnen een samenleving;
- Het ordenen van het menselijk gedrag en daarmee te uniformeren door
het stellen van rechtsregels.
, Voorbeeld: verkeersvoorschriften, door de verkeersregel wordt het verkeer op de
weg geordend.
- Het handhaven van die rechtsregels door geschilbeslechting.
Er moet toezicht worden uitgeoefend op de niet naleving ervan.
Het subjectieve recht ontleen je aan het positieve recht oftewel: de
bevoegdheden die
iemand heeft in een concreet geval die een regel van objectief recht ontleent.
Het subjectieve recht ontleen je aan het positieve recht oftewel: de
bevoegdheden die
iemand heeft in een concreet geval die een regel van objectief recht ontleent.
Kan uitleggen dat er naast het recht afkomstig van de
rechtsbronnen ook andere regels zijn waaruit rechten en plichten
voortvloeien voor de burger;
De ‘regels van onderop tot stand gekomen’ zijn van invloed op de rechten en
plichten van burgers, maar zijn niet direct vastgelegd in regels en zijn niet
afkomstig van een tot wetgeving bevoegd overheidsorgaan. Het is afhankelijk
van de context of niet-naleving van deze regels rechtgevolgen heeft en of deze
juridisch afdwingbaar zijn.
Gewoonterecht: een set van ongeschreven rechtsregels, speelt vooral een
rol in het burgerlijk- en staatrecht.
Het gewoonterecht heeft twee voorwaarden:
- De regel is langere tijd in gebruik vanwege specifieke gebruiken binnen de
branche (bijvoorbeeld bouwmarkt of een specifieke branche binnen de
handel)
- Langdurig gebruik van de (rechts)regel is algemeen geaccepteerd. Door
herhaaldelijk gebruik van de regel is die regel tot rechtsnorm verheven en
is deze van toepassing op aldus worden toegepast op de rechtsverhouding
tussen partijen. In die gevallen kan de rechtsnorm bij de rechter worden
afgedwongen. Gewoonterecht is in beginsel ongeschreven recht, maar kan
aldus bindende werking hebben op een overeenkomst.
Kan aan de hand van voorbeelden de verschillen en
overeenkomsten toelichten tussen fatsoensregels en rechtsregels;
Fatsoensregels: hebben alles te maken met ‘normen en waarden’. En zijn
zonder rechtgevolgen en zijn juridisch niet afdwingbaar. Dat zijn
‘ongeschreven regels’. Veel mensen houden zich er wel aan deze regels.
Deze ongeschreven regels worden ook wel aangeduid met de term
‘fatsoensregels’. Fatsoensregels hebben alles te maken met ‘normen en
waarden’.
Verschillen: de rechtsregels zijn juridische afdwingbaar en fatsoensregels
niet. Een rechtsregel komt voor uit een rechtsbron en een fatsoensregel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annabakx5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.