Plan van Aanpak
Naam:
Studentnummer:
Groep:
Het theoretisch kader
Inleiding van het plan van aanpak
Elk semester moeten wij een gesprek gaan voeren met een simulatiepatiënt en daarbij moeten wij een
bijpassend plan van aanpak maken. Dit semester staat een voorlichtingsgesprek centraal. Maar wat
houdt voorlichting eigenlijk in en wat heeft dat voor effect op patiënten? Voorlichting is een soort
manier van presenteren, die er op gericht is om de kennis, houding en het gedrag van degene die
luistert te beïnvloeden. Het belang van de persoon die luistert staat hierbij voorop. (mens-en-
samenleving, 2021) Voorlichting aan patiënten maakt een aanzienlijk deel uit van het verpleegkundig
handelen. Voorlichting draagt bij aan kennis en vaardigheden om met een gezondheidsprobleem om
te gaan en kan bovendien angst verminderen. Wanneer patiënten weten wat er gaat gebeuren en wat
ze zelf kunnen doen, kunnen zij de situatie of angst voor wat er gaat gebeuren beter hanteren. (Van
der Burgt & Mol (2021), hfd 1 blz 2 1.1 inleiding) Van belang voor voorlichting door de
verpleegkundige is de ontwikkeling van het begrip positieve gezondheid door Machteld Huber. Zij
omschrijft positieve gezondheid als volgt: gezondheid is het vermogen zich aan te passen en eigen
regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. (Van der
Burgt & Mol (2021), hfd 1 blz 2 1.2 positieve gezondheid) Het begrip voorlichting duidt een
communicatieproces aan om de patiënt te informeren en te ondersteunen om met zijn
gezondheidsprobleem, onderzoek of behandeling, en de emoties die daarmee samenhangen, om te
gaan. (Van der Burgt & Mol (2021), hfd 1 blz 4 1.3 begripsverkenning voorlichting)
Je hebt 3 vormen van voorlichtingen geven:
- Informeren: uitleg geven over
- Adviseren: aanraden
- Instrueren: een gedragslijn voorschrijven
In dit gesprek gaat het vooral over het informeren van een zorgvrager. (Tvpo, 2016)
Je hebt verschillende stappen bij het geven van voorlichting.
Die stappen zijn: openstaan en begrijpen. Je kan bij de stap openstaan bepaalde vaardigheden
toepassen om het gesprek beter te laten verlopen. Die vaardigheden zijn: contact maken, sluit aan bij
de behoeften van de zorgvrager, bied ruimte voor emoties en creëer een goede relatie. Bij de stap
begrijpen heb je ook vaardigheden die belangrijk en fijn zijn bij het voeren van een
voorlichtingsgesprek. Die vaardigheden zijn: voorbereiden, aansluiten bij de voorkennis van de
zorgvrager, hanteer de eerste twee B’s (: belangrijk en bruikbaar), hanteer de derde B (betrouwbaar),
hanteer de vierde B (begrijpelijk), hanteer de vijfde B (informatie beklijft), helpen bij onthouden door
een logische volgorde, samenvatting, herhaling en bevorderen van de interactie. (Van der Burgt & Mol
(2021), blz 148-149 bijlage 1 overzicht van analyse en interventies in de stappen)
Je hebt die vaardigheden als verpleegkundige nodig omdat zorgvragers hierdoor in staat zijn eigen
keuzen te maken en hun eigen verantwoordelijkheden te nemen.
Jouw rol als verpleegkundige tijdens dit gesprek is om de kennis, houding en het gedrag van de
zorgvrager te beïnvloeden. Het belang van de zorgvrager staat hierbij voorop.
Het voeren van dit type gesprek staat in relatie met de persoonsgerichte praktijkvoering. Dit komt
omdat je met behulp van de vaardigheden (benoemt bij de stappen) persoonsgerichte zorg kunt geven
aan de zorgvrager. Het staat ook in relatie met persoonsgerichte zorg omdat het gesprek gericht is op
wat de zorgvrager belangrijk vindt en waar hij/zij mogelijkheden ziet om aan zijn/haar gezondheid te
werken. (Van der Burgt & Mol (2021), hfd 1 blz 3 )
Maar wanneer voer je dit type gesprek? Je voert dit type gesprek wanneer de zorgvrager niet genoeg
kennis en vaardigheden heeft om met een gezondheidsprobleem om te kunnen gaan. Hierbij moet wel
goed gekeken worden naar de voorkennis van de zorgvrager.
Pagina 1 van 13
, Er zijn ook verschillende fases van het verpleegkundige proces die je nodig hebt om dit type gesprek
te voeren. De verschillende fases van het verpleegkundige proces zijn:
Anamnese
Diagnose
Planning
Doelen en resultaten
Interventie
Uitvoering
Evaluatie
Voorlichting hoort bij die anamnese fase van het verpleegkundig proces. Want er wordt bij het geven
van voorlichting vooral gekeken naar de voorkennis en het verlenen van kennis. Een anamnese is wat
een zorgvrager met betrekking tot de voorgeschiedenis en relevante omstandigheden van zijn ziekte
of aandoening aan een zorgverlener kan vertellen. Het is namelijk niet prettig als je al heel veel van je
aandoening weet en een zorgverlener dat dan allemaal nog een keer gaat vertellen. Het is daarom
belangrijk om goed te kijken naar de voorkennis van een zorgvrager.
Dit type gesprek heeft een bepaalde structuur, je begint met een voorbereiding waarin je benodigde
informatie leest voor het gesprek. Daarna heb je de inleiding daarin check je de informatie die je van
tevoren hebt gelezen en stel je jezelf voor. Dan komt het belangrijkste uit het gesprek de kern. Hierin
bespreek je de eerste 2 B’: Belangrijk en bruikbaar, de derde B: betrouwbare informatie, de vierde B:
begrijpelijk en de vijfde B: informatie beklijft. Vervolgens vat je alles samen en kijk je nog even terug.
Ten slotte beëindig je het gesprek op een nette manier en bespreek je eventuele vervolgafspraken.
Je hebt bepaalde vaardigheden nodig om dit type gesprek te voeren. Een paar van die vaardigheden
heb ik al kort benoemd in het stukje over de structuur van het gesprek. Enkele andere vaardigheden
zijn agenda vaststellen en bijstellen, doorvragen, taalgebruik aanpassen aan de zorgvrager, alles in
samenspraak met de zorgvrager en nog veel meer vaardigheden. Al die vaardigheden staan verder
uitgewerkt in de onderbouwing.
Leerdoelen:
Wat ik wil leren uit dit type gesprek is het goed kunnen uitleggen en verlenen van kennis aan
zorgvragers. Zodat mensen het ook prettig vinden om met mij in gesprek te gaan en hier
daadwerkelijk iets uit kunnen halen. Ik wil dit gaan bereiken door veel te luisteren en te observeren
hoe andere mensen dit in gesprekken doen. Door te observeren kan ik zien hoe andere mensen
voorlichting geven en met wat ze allemaal rekening houden. Om heel specifiek te zijn, wil ik dus
werken aan het informeren van zorgvragers.
Pagina 2 van 13
