De samenvatting is door mijzelf geschreven. De samenvatting bevat niet alle hoofdstukken van het boek. De samenvatting bevat de hoofdstukken 1,2,4,5,6 en 9. Ik heb een 8,5 gehaald voor het tentamen middels deze samenvatting.
Het internationaal recht behoort tot het publiekrecht en beschrijft het recht tussen staten
onderling. Het is duidelijk te onderscheiden van het internationaal privaatrecht.
Internationaal privaatrecht gaat over de relaties tussen natuurlijke personen en/of
rechtspersonen onderling in een internationale context zoals het huwelijk tussen twee
personen met ieder een andere nationaliteit. Vaak betreft het de vraag welk nationaal recht
van toepassing is (materiële internationaal privaatrecht). De Vrede van Munster en de
Vrede van Osnabrück is een belangrijk keerpunt in de internationale betrekkingen tussen
staten.
Hoewel centraal gezag in het internationaal recht afwezig is, is wel degelijk sprake van een
rechtssysteem. Via de gerechtelijke organen van internationale organisaties, die met
toestemming van de staten functioneren, worden conflicten beslecht en internationaal recht
gehandhaafd.
Door de eeuwen heen heeft het internationaal recht zich ontwikkeld. Mede door de visie van
rechtsgeleerden en de toen heersende opvattingen is het huidige internationale recht tot
stand gekomen. Het is nog steeds in ontwikkeling: staten beseffen steeds meer dat door
samenwerking grensoverschrijdende problemen kunnen worden aangepakt. Denk aan
milieuvervuiling of terrorisme.
In het internationaal recht zijn de staten de belangrijkste spelers. Staten zijn soeverein en
elkaars gelijke. Vanuit die positie zijn staten bevoegd om bijvoorbeeld verdragen te sluiten
en afspraken met elkaar te maken. Elke staat heeft zijn eigen wijze om internationaal recht
in zijn rechtsorde te laten doorwerken. Een andere wijze om de soevereiniteit kenbaar te
maken, is de rechtsmacht of jurisdictie van een staat. Sommige staten kiezen voor dualisme
waarin internationaal en nationaal recht strikt gescheiden zijn. Andere staten hebben een
voorkeur voor monisme waarin internationaal recht automatisch deel uitmaakt van de
nationale rechtsorde. Zo zagen we bij de behandeling van de artikelen 93 en 94 Grondwet
dat Nederland een stelsel van gematigd monisme kent.
Ook de rechter past internationaal recht toe en kan zelfs nationaal recht in strijd met
internationaal recht verklaren. Hij dient wel artikel 120 Grondwet in acht te nemen, want
toetsing van het verdrag aan de Grondwet is verboden. Ook de regering heeft een relatie
met internationaal recht. Zij moet zich inzetten voor de ontwikkeling van het internationaal
recht conform artikel 90 Grondwet.
Voor het parlement is ook een rol weggelegd, zij dient bijvoorbeeld toestemming te geven
voor een oorlogsverklaring (artikel 96 Grondwet) of te worden ingelicht over de inzet van
militairen in het buitenland. Nederland neemt in het kader van internationale afspraken deel
aan missies elders in de wereld, bijvoorbeeld Mali of Syrië (VN-missie).
Een niet onbelangrijke taak is tot slot de toestemming van gebondenheid aan verdragen op
grond van artikel 91 Grondwet. Verder kan de burger of een overheidsorgaan zich beroepen
, op een ieder verbindende bepaling van internationaal recht op grond van artikel 93
Grondwet.
Kernbegrippen:
Mogendheden = staat met meer macht dan andere staten.
Soeverein = alleenheersend.
Hoofdstuk 2
Ook de internationale rechtsorde kent rechtssubjecten. Van oorsprong zijn dat de staten. Zij
bezitten volledige internationale rechtspersoonlijkheid. In het nationale recht kennen we
natuurlijke personen en rechtspersonen als rechtssubjecten. De rechtspersoonlijkheid van
andere entiteiten of eenheden is een afgeleide rechtspersoonlijkheid, namelijk voor zover
die is toegestaan door de staten, bijvoorbeeld bij verdrag. Staten kenmerken zich door een
met grenzen afgebakend grondgebied waarop een bevolking woont, dat de nationaliteit van
die staat heeft waarover door een regering effectief en efficiënt (staats) gezag wordt
uitgeoefend. Hoewel het geen constituerend element is, is het van belang voor staten dat zij
worden erkend door andere staten, zodat zij deel kunnen nemen aan het internationale
verkeer en hun belangen in overleg met andere staten kunnen behartigen. Erkenning hoeft
overigens niet per se uitdrukkelijk (de iure) te gebeuren, maar kan ook stilzwijgend (de
facto) blijken uit het sluiten van bijvoorbeeld een bilateraal verdrag. Met name hierdoor
kunnen staten (internationaal) hun soevereiniteit manifesteren. Wanneer de nationaliteit
van rechtswege is verkregen, omdat de ouders de nationaliteit van de staat bezaten wordt
ius sanguinis genoemd. Als men op het grondgebied van de staat geboren is wordt dit ius
soli genoemd.
Staten kunnen tot stand komen door samenvoeging van staten, afscheiding door delen van
een staat en ontbinding van een gehele staat. Naast staten kennen ook
internationaalrechtelijke organisaties als de VN en de EU rechtspersoonlijkheid, maar dan
alleen voor het doel waartoe zij zijn opgericht (door staten), de zogenoemde functionele
rechtspersoonlijkheid (implied powers). Zij krijgen die rechtspersoonlijkheid van staten, net
zoals de overige subjecten naar internationaal recht. Een staat kan een besluit niet in zijn
eentje tegenhouden. Van zulke internationale organisaties zeggen we dan dat zij een
supranationaal karakter hebben.
Aan volkeren is het recht op zelfbeschikking toegekend waardoor volkeren zelf mogen
bepalen onder welke soevereine macht ze vallen. Dit is met name tijdens de
dekolonisatieperiode tot ontwikkeling gekomen. Daarnaast hebben ook individuen als
natuurlijke personen internationale rechtspersoonlijkheid voor zover die hen door staten is
toegekend. Het is individuen verboden genocide te plegen en andersom kunnen zij zich op
hun toegekende mensenrechten als het verbod op foltering beroepen. Net als in het civiele
recht hebben naast natuurlijke personen ook rechtspersonen als internationaal publieke
ondernemingen, multinationals en ngo’s (non-gouvernementele organisaties)
rechtspersoonlijkheid. Ten slotte zijn er nog de- factoregeringen en bevrijdingsbewegingen
die ook enige mate van internationale rechtspersoonlijkheid kunnen bezitten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnoniemeStudent010. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
