Jurisprudentie Grondslagen Recht 2021/2022
Dit document bevat de arresten:
o HR 10 juni 1910, W 9038 (Zutphense juffrouw)
o HR 13 januari 1919. NJ 1919, p. 161 (Lindenbaum/Cohen)
o HR 23 mei 1921, NJ 1921/564 (Elektricititeit)
o HR 5 november 1966, NJ 1966/136 (Kelderluik)
o HR 19 mei 1967, NJ 1967/261 (HBU/Saladin)
o HR 3 maart 1972, NJ 1972/339 (Maring/Assuradeuren)
o HR 13 maart 1981, NJ 1981/635 (Haviltex)
o HR 7 september 1990, NJ 1991/266 (Catoochi)
o HR 7 december 1990, NJ 1991/593 (Onwaardige deelgenoot)
o HR 20 november 2001, NJ 2003/632 (Mensenroof)
o EHRM 22 maart 2001, EHRC 2001/31(K.-H. W. t. Duitsland)
o HR 28 mei 2004, NJ 2005/105 (Jetblast)
o HR 31 januari 2012, NJ 2012/536 (Runescape)
o HR 26 juni 2020, ECLI:NL:HR:2020:1148 (IS-kinderen)
, HR 10 juni 1910, W 9038 (Zutphense juffrouw)
Essentie: Het artikel vermeldde niets over "onzorgvuldig" of "onbetamelijk" handelen en zulk
handelen kon dan ook niet volgens de Hoge Raad onrechtmatig zijn. Verontwaardiging en kritiek
op Hoge Raad. In arrest Lindenbaum/Cohen ging de Hoge Raad “om”.
Arrest:
De eigenaar, Nijhof, stapte naar de rechter en eiste schadevergoeding omdat dit
weigeren onrechtmatig zou zijn jegens hem.
De kantonrechter wijst zijn vordering af.
Rechtbank geeft hem in hoger beroep gelijk: het begrip 'onrechtmatige daad' uit de wet (art.
1401 BW oud/art. 6:162 BW nieuw) moest niet zó beperkt worden uitgelegd dat alleen
schending van een wettelijke of contractuele bepaling eronder viel. Ook handelingen "waarbij
de noodige eerbied voor eens anders persoon, goederen of arbeid uit het oog wordt verloren"
waren onrechtmatig.
De Hoge Raad bepaalde echter anders. Het wetsartikel sprak duidelijk van schendingen van
wettelijke plichten of het inbreuk maken op rechten van een ander. Onbetamelijkheid stond er
niet bij en was dus niet onrechtmatig.
Rechtsvraag: Levert de gedraging van Juffrouw de Vries een onrechtmatige daad op volgens art.
1401 BW?
Rechtsregel: Het arrest bepaalde dat het toenmalige artikel 1401 BW over het begrip onrechtmatige
daad strikt gelezen moest worden. Alleen handelingen die een wettelijke bepaling schonden of inbreuk
maakten op iemands rechten waren onrechtmatig. Het artikel vermeldde niets over "onzorgvuldig" of
"onbetamelijk" handelen en zulk handelen kon dan ook niet onrechtmatig zijn. De vrouw hoeft geen
schadevergoeding te betalen.
Relevante Artikelen:
Onrechtmatige daad:
Art. 1401 BW (oud)
Art. 6:162 BW (nieuw)
HR 13 januari 1919. NJ 1919, p. 161 (Lindenbaum/Cohen)
Essentie: Het arrest Lindenbaum/Cohen gaat over de vraag of er sprake is van een
onrechtmatige daad. De jurisprudentie die werd gevormd in dit arrest is uiteindelijk
gecodificeerd in artikel 6:162 BW.
Arrest:
Drukker Samuel Cohen had de bediende van zijn concurrent Max Lindenbaum overgehaald
om de offertes van Lindenbaum aan hem door te spelen, zodat hij een lagere prijs kon bieden
aan zijn kopers.
De rechtbank vond het handelen van Cohen onrechtmatig ten opzichte van Lindenbaum.
Volgens de rechtbank heeft de bediende in strijd gehandeld met zijn rechtsplicht die uit zijn
contract voortvloeit. Ook Cohen heeft in strijd met zijn rechtsplicht gehandeld.
Het Hof gaat hier niet in mee (schending rechtsplicht door Cohen), omdat nergens in de wet
staat dat dit verboden was. Artikel 1401 oud BW was in dit geval niet van toepassing volgens
