Hoofdstuk 1; algemene bepalingen naamrecht
§1.1; juridisch persoon
Een persoon is: degene die drager van rechten en plichten kan zijn. Iemand met rechtsbevoegdheid,
bevoegdheden die iemand heeft op basis van de wet.
Het zijn van een persoon begint bij de geboorte van een kind, het kind moet dan wel levend ter wereld komen.
En ongeboren kind kan wel als geboren worden aangemerkt, als het belang van het kind daarom vraagt.
De persoonlijkheid eindigt op het moment dat iemand komt te overlijden. Alle rechten en plichten die dan nog
bestaan gaan over op de erfgenamen.
§1.2; bloed- en aanverwantschap
Bloedverwantschap duidt op de relatie tussen personen op basis van de geboorte uit bepaalde ouders. Dit
wordt ook wel biologisch bloedverwantschap genoemd.
Als we kijken naar de juridisch bloedverwantschap dan is dit veel uitgebreider. Juridisch bloedverwantschap
ontstaat ook bij niet biologisch vaderschap. Juridisch bloedverwantschap wil zeggen het bestaan van een
juridische relatie tussen personen, vaak aangeduid als familierechterlijke betrekking.
Elke geboorte wordt als een graad aangemerkt. De familierechterlijke betrekking die bestaat tussen twee
personen draait om het aantal geboorte tussen de personen.
Als we het hebben over bloedverwantschap in rechte linie, hebben we het over geboortes die boven elkaar
staan. (opa/oma & vader/moeder)
Als we het hebben over bloedverwantschap in de zijlinie, dan moet er eerst worden opgeklommen naar de
gemeenschappelijke stamvader. Ook daarbij wordt iedere geboorte gezien als een graad. (tante/oom &
neefjes/nichtjes & broer/zus)
Wanneer een persoon met iemand trouwt, ontstaat er een juridische relatie tussen die persoon en de
bloedverwanten van de ander. Dit noemen we aanverwantschap. Voor de graden van aanverwantschap,
gelden dezelfde regels als voor bloedverwantschap.
§1.3; familie- en gezinsleven
Iedereen heeft recht op respect voor zijn familie- en gezinsleven, ook wel familylife. Ongerechtvaardigde
inmenging in de uitoefening van dit recht is niet toegestaan. Bij familylife gaat het om het hebben van een
nauwe persoonlijke betrekking met een ander.
Marckx- arrest:de lidstaten moeten ervoor zorgen dat burgers een normaal gezinsleven kunnen leiden. De
nationale wet- en regelgeving mag geen inbreuk maken op het recht op familylife.
In deze gevallen is er sprake van familylife:
• Tussen echtgenoten
• Tussen man en vrouw die een relatie hebben die vergelijkbaar is met een huwelijk
• Tussen ouders en uit hun huwelijk geboren kind
• Tussen ongehuwde, langdurig samenwonende ouders en hun kind
• Moeder en kind
• De man die het kind heeft erkend en het kind
• Biologische vader en kind
• Naaste bloedverwanten en kind
• Pleegouders/opvangouders en kind
• Niet-biologische ouder en kind
,Wanneer de ouders niet met elkaar gehuwd zijn en niet met elkaar samenwonen, moet er sprake zijn van
bijkomende omstandigheden om te kunnen spreken van familylife.
Om in geval van andere bloedverwanten te kunnen spreken van familylife moet er vast komen te staan dat de
contacten met het kind ruimer zijn dan de gebruikelijke, in het dagelijks verkeer plaatsvindende, contact tussen
het kind en de desbetreffende bloedverwant.
Ook kan er familylife ontstaan tussen kind en pleegouders, omdat ook daar sprake is van een nauwe
persoonlijke betrokkenheid. Hiervoor wordt een termijn van een jaar in acht genomen.
§1.4; voornaam
Ieder kind dat wordt geboren heeft recht op een naam. Aan de hand van een naam kan iemand worden
geïdentificeerd. Iemand draagt de voornaam of namen die zijn opgenomen op zijn geboorteakte.
Een authentieke akte is bedoeld om een feit of handeling vast te leggen en als bewijs in te dienen. Een
geboorteakte is een authentieke akte.
Iemand kan zijn voornaam laten wijzigen op verzoek van de persoon zelf of op verzoek van zijn wettelijke
vertegenwoordiger. Dit kan wanneer er:
• Sprake is van een fout in de geboorteakte
• Iemands voornaam is emotioneel belastend
• Er wordt vernoemd naar een persoon met wie iemand een bijzondere band heeft/had
• Iemand is transgender of transseksueel
• Een voornaam is in een bepaald land normaal, maar in Nederland raar
• Er is sprake van een gewijzigde geloofsovertuiging
• Iemand maakt al heel lang gebruik van een naam die afwijkt van de officiële naam.
Als een kind bij geboorte in familierechtelijke betrekking staat tot beide ouders, dan mogen de ouders de
geslachtsnaam van hun kind kiezen. De naamskeuze van het eerste kind heeft gevolgen voor alle volgende
kinderen van de ouders. Deze naamskeuze geld dan namelijk ook voor alle volgende kinderen, er moet ook wel
sprake zijn van naamseenheid.
Achternaam bij adoptie:
• Wanneer het kind geadopteerd wordt door een adoptie vader en moeder die met elkaar gehuwd zijn
krijgt het kind de achternaam van de vader.
• Wanneer het kind geadopteerd wordt door adoptieouders van hetzelfde geslacht die met elkaar
getrouwd zijn, behoudt het kind de achternaam die het heeft.
• Als een kind wordt geadopteerd door een echtgenoot, geregistreerd partner of levensgezel van zijn
vader of moeder, dan houdt het kind de achternaam die het al heeft.
De achternaam kan op verzoek van een meerderjarige worden gewijzigd, dit gebeurd bij koninklijk besluit.
Wanneer iemand trouwt heeft hij het recht de achternaam van zijn partner te gebruiken. Ook na ontbinding
van het huwelijk mag de ex-partner de naam blijven dragen.
Hoofdstuk 2; woonplaats en burgerlijke stand
§2.1; woonplaats
De woonplaats wordt ook wel woonstede genoemd, dat wil zeggen het adres waar iemand officieel woont en
staat ingeschreven. Als iemand geen woonstede heeft wordt de plaats waar hij feitelijk verblijft beschouwd als
woonplaats. Dit wordt ook wel het werkelijke verblijf genoemd, iemand verblijft enige tijd op dit adres.
Een zelfstandige woonplaats wilt zeggen dat iemand onafhankelijk van een ander, op een plaats die in
juridische zin als woonplaats wordt aangemerkt. Een afhankelijke woonplaats, ook wel afgeleide woonplaats
, houdt in dat iemand de woonplaats volgt van de persoon die het gezag uitvoert. De woonplaats hangt af van de
wettelijke vertegenwoordiger.
Heeft een kind twee wettelijke vertegenwoordigers maar wonen die niet meer samen dan volgt het kind de
woonplaats van degene bij wie hij feitelijk woont of het met recentelijk woonde.
Het is belangrijk om de woonplaats van een kind te weten, omdat er op basis van het woonplaatsbeginsel
gekeken wordt welke gemeente financieel verantwoordelijk is voor eventuele jeugdhulp van het kind.
Ook bestaat er een gekozen woonplaats. Als de wet verplicht om een woonplaats te kiezen is er sprake van
een noodzakelijk gekozen woonplaats. Ook kan er vrijwillig voor een andere woonplaats worden gekozen:
• De keuze moet zijn gedaan bij overeenkomst
• De overeenkomst moet schriftelijk of elektronisch zijn vastgelegd
• De keuze is beperkt tot een of meer bepaalde rechtshandelingen of rechtsbetrekkingen
• Er moet een redelijk belang zijn voor de gekozen woonplaats.
§2.2; registers burgerlijke stand
Een ambtenaar van de burgerlijke stand is een ambtenaar bij de gemeente, die de hiervoor genoemde akten
opmaakt en alle andere taken verricht die in de wet zijn opgenomen. Hiervoor moet een eed van belofte
worden afgelegd.
De burgerlijke stand heeft naast de gewone taken ook nog een bijzondere functie. Buitenlandse akten worden
namelijk ingeschreven van mensen die zich in Nederland bevinden.
§2.3; geboorteakte
De geboorteakte wordt opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand in de gemeente waar het kind
is geboren. Is de geboorte plaats onbekend, wordt het gedaan in de gemeente waar het kind is aangetroffen.
Wordt het kind in een rijdend voertuig geboren dan wordt de plaats waar het voertuig zich verlaat aangemerkt
als de geboortegemeente.
De geboorteaangifte moet binnen drie dagen na de geboorte worden gedaan. Gebeurt dit niet kan er een
boete worden opgelegd.
§2.4; de overlijdensakte
De plaats waar iemand is overleden is doorslaggevend. Als er niet duidelijk is waar de persoon is overleden,
wordt de akte opgemaakt in de gemeente waar het lichaam is gevonden.
Iedereen die uit eigen wetenschap kennis heeft van het overlijden van iemand, is bevoegd daarvan aangifte te
doen. De elektronische aangifte kan uitsluitend worden gedaan door een uitvaartondernemer en als de
gemeente deze mogelijkheid voorziet.
Het termijn voor aangifte van overlijden is niet eerder dan 36 uur en uiterlijk op de zesde werkdag na het
overlijden.
Hoofdstuk 3: huwelijk en geregistreerd partnerschap
§3.1; huwelijk
Een huwelijk kan worden aangegaan tussen twee personen van hetzelfde of verschillend geslacht.
Er bestaat wel een verschil in afstammingsrecht tussen echtgenoten van hetzelfde geslacht en echtgenoten
van hetzelfde geslacht. Wordt een kind geboren uit een huwelijk tussen man en vrouw, dan worden beide
ouders gezien als de juridische ouders. Wordt een kind geboren in het huwelijk van een lesbisch stel, wordt
alleen de moeder uit wie het kind is geboren gezien als juridisch moeder. Ook wordt het huwelijk tussen
personen van gelijk geslacht niet overal erkend.