Aardrijskunde samenvatting 1.2
De grens tussen Europa en Azië is vrij moeilijk te trekken. Er is veel spreiding geweest van
Indo-Europese talen en dit komt door diffusie; verspreiding van een verschijnsel van gebied
tot gebied.
Staatkundige verbrokkeling
geopolitiek
De term geopolitiek wordt gebruikt om de machtsverhoudingen tussen landen te
beschrijven.
regionalisme
De tweede factor die van invloed is op het ontbreken van staatkundige stabiliteit is de
culturele verscheidenheid. Culturele verschillen zorgen vaak voor instabiliteit. Sommige
volken bieden weerstand tegen deze natievorming en zetten dan ook het regionalisme in
gang; Dat is het streven naar een vorm van zelfbestuur of een eigen soevereine staat. Als ze
dan een eigen staat krijgen heet dat separatisme.
economisch
De economische factoren zorgen ook voor nieuwe scheidslijnen. Er zijn veel economische
verschillen en niet iedereen zijn inkomen is even hoog.
De Eu is het resultaat van blokvorming; organisatie van landen op economisch en politiek
gebied. Door de snelle uitbereiding van de EU is de globalisering in dit
samenwerkingsverband sterk toegenomen; groepen landen die regelmatig overleg met
elkaar hebben. De economische blokvorming is veel sterker dan de politieke, want op
politiek gebied willen de landen hun soevereiniteit niet kwijt.
Bevolkingsgroei; toename van het aantal bewoners in een gebied.
Kleine bevolkingsgroei past bij een macroregio waar een hoog ontwikkelingspeil is. Ze
bevinden zich in de laatste fase van de demografische transitie; de overgang van een niveau
ban hoge geboorte en sterftecijfers naar lage. Deze transitie bevat 5 fases
1. de mensen leven van landbouw. Er is een hoog geboortecijfer, maar ook een hoog
sterftecijfer door de ziektes. Dus groeit de bevolking niet snel.
2. Geboortecijfer blijft hoog, maar het sterftecijfer wordt lager doordat er minder
ziektes zijn. Later ook verbeterde huisvesting
3. Daling in geboortecijfer. Er komt verstedelijking en minder ruimte voor kinderen. De
vruchtbaarheid daalt. Het sterftecijfer blijft dalen, vooral de kindersterfte.
4. Zowel het geboorte als sterftecijfer is op laag niveau en de bevolkingsgroei blijft een
beetje stilstaan.
5. Er ontstaat vergrijzing. Hierdoor stijft het sterftecijfer en blijft het geboortecijfer laag.
Hierdoor ontstaat een sterfteoverschot.
Migratie heeft natuurlijk een invloed op de groei en krimpt van de totale bevolking.
De leeftijdsopbouw is ook belangrijk; de samenstelling van de bevolking op leeftijd en
geslacht.
Demografische druk; de verhouding tussen de productieve
en niet productieve leeftijdsgroepen. (jonger dan 20 en
ouder dan 65 is niet productief, alles ertussen wel)
, De bevolking in de islamitische wereld is jonger dan die van Europa. De islamitische wereld is
heterogeen. Er leven ook andere gelovigen naast de islamieten. De islamieten zijn op te
delen in de soennieten en de sjiieten. Hierdoor kwamen veel conflicten en werden veel
jonge staten onderdrukt door dictators.
Arabische lente; golf van opstanden in de Arabische wereld.
Bij de religieuze spanningen speelde de machtsverhouding een grote rol.
Bij andere landen speelde de onvrede over dictators, corruptie en machtsmisbruik,
schending van mensenrechten en verslechterde leefomstandigheden een grote rol.
De Arabische lente ging vooral om de vrijheid, rechtvaardigheid en waardigheid van
de jongere bevolking.
In Noord-Afrikaanse landen was de machtsstrijd tussen de stammen van groot
belang.
Tot de externe factoren horen de geopolitieke verhoudingen. De EU heeft invloed
gehad op de staatkundige indeling met het koloniale tijdperk.
Sub-Saharah-Afrika
Een groot aantal landen zit in fase 3 van de demografische overgang. De bevolking is erg jong
en er is h=een hele hoge vruchtbaarheid. Er leven veel verschillende etnische groepen en er
zijn dus ook veel verschillende talen en ze communiceren met een lingua franca.
Veel landen werden na het koloniale tijdperk dictaturen. Soms is de strijd om macht zo hevig
dat er conflicten kunnen ontstaan.
Eerst hadden ze een hele slechte economie, maar dat proberen ze nu te verbeteren. De
economische groei hangt vooral samen met investeringen in transport communicatie, de
dienstfactor, landbouw en de winning van natuurlikehulpbronnen zoals goud of gas.
De armste landen zijn de lqndlocked country. En er heerst grote ongelijkheid in Sub-Sahara-
Afrika. De economie van veel landen bestaat ook uit de landbouw.
Tijdens het koloniale tijdperk was de handel vooral gericht op Europa, maar nu ook op China.
Door hun toenemende welvaart hebben ze meer behoefte aan natuurlijke bronnen en die
heeft S-S-A.
De welvaart neemt toe in de steden. Veel boeren willen hier dan ook heen en het
verstedelijkingstempo ligt hoor.
Oost-Azië;
Oost-Azië is het zwaartepunt van de wereld ze hebben het economisch ook goed voor elkaar
en staan beide in de top 10 met hoogste bbp. Het heeft de belangrijke landen zoals China en
Japan. Japan bevindt zich in fase 5 van het transitiemodel.
Japan heeft een vrijemarkteconomie. Zuid-Korea en Taiwan behoren tot een groep van
nieuwe industrielanden, de newly industrializing Countries (NIC’s); landen die zich
economisch gezien n korte tijd ontwikkelden tot geïndustrialiseerde landen.
Noord-Korea heeft een planeconomie. De staat wordt geleid door een communistische partij
die kiest wat er geproduceerd wordt. Hierdoor hebben ze weinig contact met andere landen.
China probeert al lang om hun planeconomie om te zetten naar een vrijemarkteconomie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorvanzanten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,89. Je zit daarna nergens aan vast.