Een samenvatting van het boek 'kwalitatief onderzoek in organisatie' van Bleijenbergh, 2e druk. De samenvatting betreft H1 tm H9, dus het complete boek. De samenvatting is in het Nederlands geschreven.
Kwalitatief onderzoek in organisaties – 2e druk
Inge Bleijenbergh
Inhoudsopgave
H1: Kwalitatief onderzoek in organisaties..............................................................................................2
H2: De doelstelling en vraagstelling.......................................................................................................3
H3: Het verkrijgen van toegang tot organisaties....................................................................................5
H4: Het plan voor dataverzameling........................................................................................................8
H5: Het verzamelen van documenten..................................................................................................11
H6: Interviewen....................................................................................................................................12
H7: Participerende observaties............................................................................................................14
H8: Het analyseren van kwalitatief materiaal.......................................................................................15
H9: Conclusie en discussie....................................................................................................................17
,H1: Kwalitatief onderzoek in organisaties
Paragraaf 1: de onderzoekscyclus
Het uitgangspunt is dat een onderzoek een cyclisch proces is, dat bestaat uit verschillende fasen die
je achtereenvolgens, maar soms ook gelijktijdig, doorloopt. Dat onderzoeken een cyclisch proces is,
houdt in dat je als onderzoeker tijdens het onderzoekstraject regelmatig terugkeert naar eerdere
fasen van je onderzoek. Dat doe je om je onderzoeksontwerp bij te stellen, maar ook om beter te
kunnen bepalen en formuleren wat je hebt gevonden en wat jouw specifieke bijdrage is.
Paragraaf 2: kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek – betreft alle vormen van onderzoek die zijn gericht op het verzamelen en
interpreteren van talig materiaal om op basis daarvan uitspraken te doen over een (sociaal)
verschijnsel in de werkelijkheid. contrast met kwantitatief onderzoek: gericht op het verzamelen
van cijfermateriaal.
Kwalitatief onderzoek is meer arbeidsintensief dan kwantitatief onderzoek en kent daarom relatief
minder waarnemingseenheden. Echter zorgt de rijkheid van het materiaal ervoor dat je op basis van
een relatief klein aantal waarnemingseenheden uitspraken kunt doen over een specifiek verschijnsel
in de sociale werkelijkheid.
Paragraaf 3: Onderzoek binnen organisaties
Onder een organisatie verstaan we een min of meer formeel samenwerkingsverband tussen groepen
mensen gericht op een gemeenschappelijk doel. In organisaties is kwalitatief onderzoek uitermate
geschikt voor betekenisgeving (hoe interpreteren mensen een bepaald verschijnsel), processen in de
tijd (hoe ontwikkelt stress?) en de cultuur. Tot slot is het geschikt om uitspraken te kunnen doen over
de context van een bepaald verschijnsel, waarbij het met name draait om de samenhang van
omstandigheden. Je onderzoekt dan meervoudige causaliteit het beschrijven van de wijze waarop
meerdere oorzaken van een verschijnsel met elkaar samenhangen.
Met kwalitatief onderzoek kan je zo een groot aantal causale relaties vinden waarvan echter geen
uitspraak gedaan kan worden over de sterkte van de band door de weinige waarnemingseenheden
(analytische generalisatie). Bij kwantitatief onderzoek kan juist wel wat over de sterkte van de
verbanden gezegd worden, maar worden er vaak relatief weinig verbanden gevonden (statistische
generalisatie).
Paragraaf 4: Mixed-methodsonderzoek
Veel onderzoek in organisaties omvat een mengvorm van kwantitatieve en kwalitatieve
dataverzamelingsmethoden er worden zowel cijferreeksen als teksten verzameld. Beide vormen
vullen elkaar goed aan.
Paragraaf 5: Theoretische of praktische doelstelling
De doelstelling van een kwalitatief onderzoek in een organisatie kan zowel theoretisch als praktisch
van aard zijn.
Een theoretische doelstelling – levert een bijdrage aan theorie die een bepaald aspect van
de werkelijkheid in organisaties beschrijft (in zijn algemeenheid). Hiervoor onderzoek je dus
meerdere organisaties.
Een praktische doelstelling – beschrijft, verklaart, evalueert of verandert een situatie in een
concrete organisatie.
, H2: De doelstelling en vraagstelling
Paragraaf 1: De doelstelling
Een doelstelling – is een methodologisch hulpmiddel dat beknopt en kernachtig vastlegt welke
bijdrage het onderzoek beoogt te leveren.
Belangrijkste functie deze legt de basis voor de centrale vraagstelling van het onderzoek.
De doelstelling bestaat uit een verbinding tussen een extern en intern doel.
Het externe doel – verwijst naar de theoretische of praktische bijdrage die het onderzoek
beoogt te leveren.
Het interne doel – geeft aan door middel van welke specifieke kennis deze bijdrage geleverd
dient te worden.
De vraagstelling – zet het externe doel (de bijdrage die je wilt leveren) van het onderzoek om in een
intern doel (het soort kennis dat nodig is om die bijdrage te leveren).
Doelstelling geeft bijdrage, vraagstelling geeft benodigde kennis.
Paragraaf 2: Theoriegericht onderzoek
Theoriegericht onderzoek – draagt bij aan de
wetenschappelijke kennis over een verschijnsel in een
organisatie. Het toetsen van een bestaande theorie betreft
deductief onderzoek. Bij ontwikkeling van een nieuwe
theorie vertrek je vanuit waarnemingen om deze tot geldige
uitspraken te maken inductief onderzoek.
Het toetsen van een theorie gaat aan de hand van een bestaande theorie en het opstellen van
verwachtingspatronen (hypotheses). Als deze niet uitkomen (= falsificeren) kan dat gevolgen hebben
voor de bestaande theorie het domein van de theorie, de voorwaarden waaronder het
verschijnsel ontstaat, moeten dan worden aangepast. Zo kan je een verschijnsel in beeld brengen en
van daaruit patronen proberen te ontdekken (= analytische generalisatie, waarbij niet de details
maar de algemene patronen ten grondslag liggen).
George en Bennett spreken van theorievorming volgens de ‘building-block’-procedure door een
verklaring te leveren voor een verschijnsel binnen een beperkt domein kan daaruit in een latere fase
een meer algemene theorie worden afgeleid.
Het is belangrijk om te beseffen dat een kwalitatief onderzoek in organisaties minder geschikt is om
een theorie te bevestigen (deductie). Wel is kwalitatief onderzoek geschikt voor het ontwikkelen van
nieuwe theorie over een verschijnsel (inductie). Dit is mogelijk middels een onderzoek waarin je een
enkele organisatie onderzoekt (enkelvoudige castestudy) of onderzoek waarin je verschillende
organisaties vergelijkt (meervoudige casestudy).
John Mill beschijft twee methodes om theorie te ontwikkelen door kwalitatief onderzoek te doen:
De methode van overeenstemming – verwijst naar het selecteren en onderzoeken van
organisaties die zo veel mogelijk verschillen, maar waarin toch hetzelfde sociale verschijnsel
optreedt (bv familiebedrijf en multinational). Als een gelijk verschijnsel optreedt is kan
geconcludeerd worden dat variabelen die wel overeenkomen (omdat ze zoveel verschillen)
verklaring geven voor dat verschijnsel.
De methode van verschil – verwijst naar het selecteren van organisatie die heel sterk op
elkaar lijken (bv zelfde branche), maar waar in het ene geval een sociaal verschijnsel wel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotte1998. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,50. Je zit daarna nergens aan vast.
