KEI-wetgeving
De afgelopen jaren is het in het Burgerlijk Procesrecht veel veranderd. Om
procedures vlotter te laten verlopen, eenvoudiger te laten zijn en zodat het ook
minder kostbaar is is men gestart met een project om de rechtspraak te
digitaliseren. Dit gebeurde onder de noemer van het programma ‘KEI’. Het
uitgangspunt van dit programma was dat de procedure digitaler zou worden. In
juli 2016 werd de KEI-wetgeving aangenomen.
In september 2017 is het verplicht digitaal procederen ingevoerd bij de
rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland. Omdat er juist vertraging opliep is
er besloten om te stoppen met het digitaal procederen. Ook bij de Rechtbank
Gelderland en Midden-Nederland is per 1 oktober 2019 gestopt.
Doel van het Burgerlijk Procesrecht
Het doel van het Burgerlijk Procesrecht strekt ertoe om het materiele recht te
kunnen verwezenlijken. Het Burgerlijke Procesrecht is het instrument dat iemand
helpt om het materiële recht af te dwingen. Het biedt dus mogelijkheden om
bevoegdheden af te dwingen. Het Burgerlijke Procesrecht heeft dus een dienende
functie.
Vraag: wat wordt bedoeld met de uitdrukking dat het Burgerlijke Recht een
dienende functie heeft? Daarmee wordt bedoeld dat het Burgerlijk Procesrecht
niet op zichzelf staat maar dat het ertoe dient om middelen te verstrekken om
het materiële recht geldend te kunnen maken.
Bij het geldend maken van het materiële recht is van belang dat er een
evenwicht gevonden wordt tussen de belangen van beide partijen die daarbij
betrokken zijn. Het procesrecht dient ertoe om het evenwicht tussen partijen te
bewaren. Het procesrecht dient er enerzijds voor te zorgen dat degene die meent
een recht te hebben dat niet wordt nageleefd de mogelijkheden heeft dat recht af
te dwingen, anderzijds dient het procesrecht om bescherming te bieden
tegenover degene die dit ontkent.
Art. 6 EVRM
Hoofdbeginselen van art. 6 EVRM:
- Onafhankelijke en onpartijdige rechter
- Hoor en wederhoor
- Openbaarheid
- Redelijke termijn
- Motivering
- Partij-autonomie
Deelnemers in een complexere procedure
Bij een procedure heb je normaal gesproken een eiser en gedaagde (tijdens KEI
heette dit een verweerder) en een rechter die over het geschil beslist. Er kunnen
echter ook meerdere eisers en gedaagden betrokken zijn. Dit kan ook nog in de
loop van de procedure gebeuren. Zo kan een partij zich voegen in een procedure.
,Voegen in een procedure doe je als je een van de partijen in de procedure wil
steunen. Een andere mogelijkheid is het tussenkomen in een procedure.
Tussenkomen doe je juist als twee partijen procederen over iets en jij daar een
eigen belang bij hebt. Zie de artikelen 217 – 219 Rv voor het voegen en
tussenkomen.
Een andere complicatie is de vrijwaring. Een partij die in een procedure
betrokken is kan een andere partij in vrijwaring roepen als hij meent dat hij
eigenlijk degene is die een fout heeft gemaakt (art. 210 e.v. Rv).
Procesvertegenwoordiging
Het uitgangspunt in het Nederlandse procesrecht is dat er een verplichte
procesvertegenwoordiging is (art. 79 Rv). Dit is anders bij de kantonrechter.
Daar kan je gewoon in persoon procederen (art. 93 Rv).
Absolute competentie versus relatieve competentie
- Absolute competentie: welke ‘soort’ rechter?
- Relatieve competentie: welke rechter is geografisch gezien bevoegd?
Vraag: welke rechter is absoluut competent en welke rechter is relatief
competent?
Welke rechter?
Absolute competentie
In eerste aanleg:
o Rechtbank (art. 42 RO)
Evt. kantonrechter (art. 93 Rv)
Voorzieningenrechter (kort geding: art. 254 e.v. Rv)
In appel:
o Hof
- Cassatie:
o Hoge Raad
Je gaat in eerste instantie naar de rechtbank. De rechtbank bestaat uit de
kantonrechter en de sector civiel. Beide rechters kennen een kort
gedingprocedure.
Je gaat naar de Kantonrechter voor zaken met een financieel belang tot €25.000
euro, danwel voor zaken die volgens de wet naar hun aard bij de kantonrechter
thuis horen. Dat zijn bijvoorbeeld arbeidszaken en huurzaken. Die zaken zijn
door de wetgever naar hun aard aan de kantonrechter toebedeeld. Bij de afdeling
Kanton is procesvertegenwoordiging niet verplicht!
De voorzieningenrechter is met name in beeld als het gaat om kortgeding zaken
waarin om een voorlopige voorziening wordt gevraagd in een spoedeisende zaak.
Rol van het Burgerlijk Procesrecht
Het Burgerlijk Procesrecht biedt middelen om bevoegdheden op grond van het
materiële recht te verwezen en beoogt daarbij een evenwicht tussen de
(processuele) belangen van eiser en verweerder.
,Vraag: geef een voorbeeld waaruit blijkt dat het procesrecht de belangen van
beide partijen beoogt te dienen.
- Het systeem van verzet en verstek. Als aan alle formaliteiten is voldaan en
de gedaagde stelt zich niet in de procedure dan wijst de rechter
verstekvonnis (art. 139 Rv). Dit doet de rechter om de belangen van de
eisende partij te waarborgen. Het zou immers heel bezwaarlijk zijn als de
eisende partij een vordering niet kan afdwingen als de gedaagde niet komt
opdagen. Dit systeem is echter niet waterdicht. Het kan ook voorkomen
dat de deurwaarder de dagvaarding betekent aan een verkeerde persoon
(bijv. de huisgenoot). Hierdoor is het ook van belang dat voor de belangen
van de gedaagde partij wordt gezorgd. Dat betekent dat de wetgever de
mogelijkheid heeft gecreëerd voor verzet (art. 143 Rv).
- Het recht op hoor en wederhoor. Beide partijen moeten de kans krijgen
om hun eigen verhaal te doen ten overstaan van de rechter.
- Het bewijsrecht: de ene partij heeft mogelijkheden om bewijs te leveren
van zijn stellingen en de wederpartij heeft steeds de mogelijkheid om
tegenbewijs te leveren en de stellingen van de eisende partij dus te
ontkrachten.
Overheidsrechtspraak en ADR
Toegang tot de overheidsrechter is een grondrecht (zie art. 6 EVRM en art. 17
Grondwet). Dit houdt in dat je niet tegen je wil van de overheidsrechter kan
worden afgehouden. Alternatieven moeten door partijen worden
overeengekomen.
ADR staat voor Anders Dan Rechtspraak. Welke alternatieven kennen wij?
- Bindend advies
- Arbitrage
- Mediation
Enkele kenmerken van overheidsrechtspraak
- Rechter beslist/hakt knopen door
- De rechter beslist op grond van een juridische beoordeling
- De rechter kijkt daarbij naar het verleden en kijkt hierbij in mindere mate
naar wat zijn beslissing voor de toekomst van partijen betekent
- Geen invloed van partijen op de persoon van de rechter. Het gerecht wijst
de rechter aan die de zaak behandelt
- De procedure is in beginsel openbaar
- De procedure is kostbaar (o.a. het griffierecht) en duurt in het algemeen
nog steeds vrij lang
- De procedure kan escalerend werken
ADR
- Arbitrage = particuliere rechtspraak, in de wet geregeld
(art. 1020 e.v. Rv); vonnis
- Bindend advies = particuliere rechtspraak, niet in de wet geregeld
vaststellingsovereenkomst (art. 7:900 BW)
- Mediation = Europese Mediationrichtlijn implementatie in
Nederland; verdere wetsvoorstellen ‘in ijskast’
vaststellingsovereenkomst (art. 7:900 BW)
, Arbitrage
Arbitrage is in belangrijke mate te vergelijken met overheidsrechtspraak, met
dien verstanden dat arbitrage niet vanuit de overheid georganiseerd wordt maar
juist particulier. Arbitrage kunnen partijen helemaal zelf inrichten maar het komt
veel vaker voor dat partijen kiezen voor een arbitrageinstituut. In Nederland
kennen we verschillende instituten voor arbitrage.
Bindend advies
Bindend advies is niet in de wet geregeld. De enige wettelijke bepaling over
bindend advies vind je in art. 7:900 BW (de vaststellingsovereenkomst). Bindend
advies eindigt niet in een vonnis maar in een vaststellingsovereenkomst.
Voorbeeld: de Rijdende Rechter. Als je aan dit programma meedoet dan doe je
afstand van de overheidsrechter.
Mediation
Voor Nederlandse mediations kennen we geen wettelijke regeling. We kennen
alleen art 7:900 BW. Daarentegen bestaat er wel een regeling die voor
Nederland relevant is voor grensoverschrijvende mediations: de Europese
Mediationrichtlijn. Een geslaagde mediation eindigt in een
vaststellingsovereenkomst.
Voordelen van arbitrage
- Specifieke deskundigheid (bv. bouw)
- Invloed op keuze arbiter (in tegenstelling tot overheidsrechtspraak kan je
bij arbitrage een arbiter kiezen, dit hoeft geen jurist te zijn)
- Geen verplichte procesvertegenwoordiging
- Geen openbaarheid (dit maakt het voor veel ondernemingen heel
aantrekkelijk)
- Snellere rechtsgang (?) (van oudsher wordt gezegd dat arbitrage sneller
gaat maar in de praktijk valt dat vaak erg tegen. Arbiters moeten dit vaak
naast hun eigen baan doen)
Geschilbeslechting betekent nog geen geschiloplossing
Overheidsrechtspraak, Bindend advies en Arbitrage hebben alle drie gemeen dat
het gaat om de beslechting van een geschil. Echter, geschilbeslechting (het
doorhakken van knopen) betekent nog geen geschiloplossing. Bij het beslechten
van een geschil wordt immers vooral gekeken naar wat er in het verleden is
gebeurd. Er wordt niet gekeken naar de toekomst. Dat maakt het verschil in
sommige gevallen tussen geschilbeslechting en geschiloplossing.
Mediation
- Vorm van conflictoplossing waarin partijen zelf tot een oplossing komen
met behulp van een onafhankelijke, onpartijdige derde die alleen het
proces van communicatie tussen partijen begeleidt.
- Vrijwilligheid van partijen
- Geheimhouding
Mediation is een vorm van geschiloplossing. De mediator begeleidt vooral de
communicatie van partijen, hij hakt geen knopen door maar laat het zoeken van
een oplossing aan partijen zelf over.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jokeschraagen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
