Literatuur & jurisprudentie
Inhoudsopgave
WEEK 1.......................................................................................................................................................... 5
LITERATUUR...........................................................................................................................................................5
1-25...................................................................................................................................................................5
94-108...............................................................................................................................................................5
111-118.............................................................................................................................................................6
130-136.............................................................................................................................................................6
WEEK 2.......................................................................................................................................................... 7
LITERATUUR...........................................................................................................................................................7
223-227.............................................................................................................................................................7
233....................................................................................................................................................................8
Van Dongen en Wenting, ‘Europa en internationale overeenkomsten. EVO wordt Rome I’, NTBR 2009, nr.
11, p. 82-92.......................................................................................................................................................8
Van Dongen, annotatie bij HvJ EG 6 oktober 2009, JOR 2010/52 (ICF/Balkenende)........................................9
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................10
HR 13 mei 1966, ECLI:NL:HR:1966:AB4654, NJ 1967/3 (Alnati).....................................................................10
HR 25 september 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0689, NIPR 1993/105 (Balenpers)............................................10
Rb Almelo 3 mei 2000, NIPR 2000, 193 (INA SA)............................................................................................11
HvJ EG 6 oktober 2009, C-133/08, ECLI:EU:C:2009:617, NIPR 2009/275 (ICF/Balkenende)..........................11
HvJ EU 15 juni 2017, C-249/16, ECLI:EU:C:2017:472, NIPR 2017/313 (Kareda/Benkö).................................11
WEEK 3........................................................................................................................................................ 13
LITERATUUR.........................................................................................................................................................13
228-231...........................................................................................................................................................13
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................13
HvJ EU 12 september 2013, C-64/1, NIPR 2013/347 (Schlecker)....................................................................13
HvJ EU 7 december 2010, C-585/08 en C-144/09, NIPR 2011/78 (Pammer en Hotel Alpenhof)....................13
HvJ EU 28 juli 2016, C-191/15, ECLI:EU:C:2016:612, NIPR 2016/277 (Verein für
Konsumenteninformation/Amazon EU)..........................................................................................................14
WEEK 4........................................................................................................................................................ 15
LITERATUUR.........................................................................................................................................................15
Strikwerda/Schaafsma, nr. 144-151...............................................................................................................15
Grundmann-van de Krol, annotatie bij Hof Amsterdam 14 januari 1999, JOR 1999/35................................15
H.L.E. Verhagen & S. van Dongen, 'Crises en conflictenrecht. Over (arbeids)overeenkomsten,
voorrangsregels en unierechtelijk internationaal privaatrecht', in: F.G. Laagland (red.), Verburg: geciteerd
en besproken (Liber amicorum prof. mr. L.G. Verburg), Deventer: Kluwer 2021, p. 359-372........................16
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................16
HR 13 mei 1966, ECLI:NL:HR:1966:AB4654, NJ 1967/3 (Alnati).....................................................................16
HR 12 januari 1979, ECLI:NL:HR:1979:AC2302, NJ 1980/526 (Antilliaans onroerend goed)..........................17
HR 30 mei 1980, ECLI:NL:HR:1980:AC6911, NJ 1980/634 (Wet minimumloon).............................................17
HR 16 maart 1990, ECLI:NL:HR:1990:AD1057, NIPR 1990/392 (Bredius)......................................................17
Hof Amsterdam 14 januari 1999, ECLI:NL:GHAMS:1999:AG3431, JOR 1999/35...........................................17
HvJ EU 18 oktober 2016, C-135/15, ECLI:EU:C:2016:774, NIPR 2016/405 (Nikiforidis).................................17
HvJ EU 31 januari 2019, C-149/18, ECLI:EU:C:2019:84, NIPR 2019/40 (da Silva Martins).............................18
WEEK 5........................................................................................................................................................ 19
LITERATUUR.........................................................................................................................................................19
Strikwerda/Schaafsma, nr. 152-157...............................................................................................................19
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................19
HR 2 april 1942, NJ 1942/468 (Jurgens/Van Heesch).....................................................................................19
, HR 21 november 1952, NJ 1953/574 (Californische volmacht)......................................................................19
ECLI:NL:HR:2020:1443....................................................................................................................................19
WEEK 6........................................................................................................................................................ 21
LITERATUUR.........................................................................................................................................................21
Strikwerda/Schaafsma, nr. 218-222...............................................................................................................21
Strikwerda/Schaafsma, nr. 234-237...............................................................................................................21
Verhagen en Van Dongen, ‘De bocht van de Herengracht’, AA 2010-3, p. 215-219......................................22
Verhagen, annotatie bij HR 16 mei 1997, JOR 1997/77 (Hansa)....................................................................23
Verhagen, annotatie bij HR 14 december 2001, JOR 2002/70 (Sisal II)..........................................................23
Verhagen, annotatie bij HR 16 september 2016, JOR 2016/323 (Bosch/Daytona Investments SA)..............24
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................24
HR 21 november 1952, NJ 1953/574 (Californische volmacht)......................................................................24
Hof ‘s-Gravenhage 28 april 1978, ECLI:NL:GHSGR:1978:AC6252, NJ 1981/16 (buitenlands zakelijk
zekerheidsrecht)..............................................................................................................................................25
HR 8 mei 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2644, RvdW 1998/103 (‘Klooster in een landschap’)............................25
HR 3 september 1999, ECLI:NL:HR:1999:ZC2954, RvdW 1999/114 (Van der Boon/RG Lease)......................25
HR 16 mei 1997, ECLI:NL:HR:1997:AG3083, RvdW 1997/126 (Hansa)..........................................................25
HR 7 januari 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA4123, RvdW 2000/16 (Retentierecht)..............................................25
HR 14 december 2001, ECLI:NL:HR:2001:AD4933, RvdW 2002/1 (Sisal II).....................................................25
HR 16 september 2016, ECLI:NL:HR:2016:2118, RvdW 2016/953 (Bosch/Daytona Investments SA)............26
WEEK 7........................................................................................................................................................ 27
LITERATUUR.........................................................................................................................................................27
Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende het recht dat
van toepassing is op de derdenwerking van de cessie van vorderingen........................................................27
WEEK 8........................................................................................................................................................ 29
LITERATUUR.........................................................................................................................................................29
254-257...........................................................................................................................................................29
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................29
HvJ EG 30 september 2003, C-167/01, ECLI:EU:C:2003:512, NIPR 2003/255 (Inspire Art)............................29
HR 18 maart 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP1408, NJ 2011/132, NIPR 2013/29..................................................29
HR 21 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:CA3958, NJ 2013/353 (Van der Meer q.q./Pieper)..................................30
HR 24 april 2020, ECLI:NL:HR:2020:797, RvdW 2020/580 (Bandidos)...........................................................30
WEEK 9........................................................................................................................................................ 32
LITERATUUR.........................................................................................................................................................32
Strikwerda/Schaafsma, nr. 238-243...............................................................................................................32
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................32
HR 23 november 2001, ECLI:NL:HR:2001:AD3972, NIPR 2005/28 (Ski-ongeval in Oostenrijk)......................32
HR 12 november 2004, ECLI:NL:HR:2004:AP0965, NIPR 2005/28 (Schulte/Deutag).....................................33
HvJ EU 10 december 2015, C-350/14, ECLI:EU:C:2015:802, NJ 2016/243 (Lazar)..........................................33
HR 3 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1054, NJ 2016/354 (A/Dahabshiil Transfer Services Ltd)..........................33
HvJ EU 28 juli 2015, C-191/15, ECLI:EU:C:2016:612, NIPR 2016/277 (Verein für
Konsumenteninformation/Amazon EU)..........................................................................................................33
WEEK 10...................................................................................................................................................... 35
LITERATUUR.........................................................................................................................................................35
Strikwerda/Schaafsma, nr. 27-37...................................................................................................................35
Strikwerda/Schaafsma, nr. 38-62...................................................................................................................35
Strikwerda/Schaafsma, nr. 76-93...................................................................................................................37
S. van Dongen, 'Rechtsmacht voor contractuele geschillen en de expansie van de 'overeenkomst van
dienstverlening'', in: C.J.H. Jansen e.a. (red.), Nijmeegs Europees Privaatrecht, Deventer: Kluwer 2018, p.
207-221...........................................................................................................................................................38
Kruisinga, ‘Art. 5 Brussel I revisited (HvJ EU Electrosteel)’, NTHR 2012-1, p. 19-20.......................................38
, Knot, ‘Herschikking Brussel I. Over Italiaanse torpedo’s, de afschaffing van het exequatur en andere
wijzigingen in het Europese IPR-procesrecht in burgerlijke en handelszaken’, NTER 2013-5, p. 145-152.....39
Van der Plas, annotatie bij HvJ EU 17 oktober 2017, JOR 2018/3 (Bolagsupplysningen)..............................40
Van Dongen, annotatie bij HvJ EU 7 maart 2018, Ondernemingsrecht 2018/12 (E.ON Czech Holding)........40
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................40
Rb. Den Haag 21 maart 2012, NIPR 2012/233 (Forum necessitatis)..............................................................40
HR 29 maart 2019, ECLI:NL:HR:2019:443 (Omvang toetsing rechtsmacht)...................................................40
HvJ EG 6 oktober 1976, zaak 12/76, ECLI:EU:C:1976:133, NJ 1977/169 (Tessili/Dunlop)..............................41
HvJ EG 30 november 1976, zaak 21/76, ECLI:EU:C:1976:166, NJ 1977/494 (Kalimijnen oftewel Bier/Mines
de posasse d'Alsace).......................................................................................................................................41
HvJ EG 27 september 1988, zaak 189/97 (Kalfelis).........................................................................................41
HvJ EG 11 januari 1990, zaak 220/88, ECLI:EU:C:1990:8 (Dumez).................................................................41
HvJ EG 19 september 1995, C-364/93, ECLI:EU:C:1995:289, NIPR 1995/538 (Marinari)...............................41
HvJ EG 16 juli 2009, C-189/08, ECLI:EU:C:2009:475, NIPR 2009/207 (Zuid Chemie/Philippo's).....................42
HvJ EU 25 februari 2010, C-381/08, ECLI:EU:C:2010:90, NIPR 2010/194 (Car Trim/KeySafety)....................42
HvJ EU 7 december 2010, C-585/08 en C-144/09, ECLI:EU:C:2010:740, NIPR 2011/78.................................42
HvJ EU 9 juni 2011, C-87/10, ECLI:EU:C:2011:375, NIPR 2011/346 (Electrosteel)..........................................43
HvJ EU 25 oktober 2011, C-509/09 en C-161/10, ECLI:EU:C:2011:685, NIPR 211/475 (eDate/Martinez).....43
HvJ EU 12 september 2013, C-49/12, ECLI:EU:C:2013:545 (Sunico)...............................................................43
HvJ EU 17 oktober 2013, C-218/12, ECLI:EU:C:2013:666 (Emrek)..................................................................43
HvJ EU 16 januari 2014, C-45/13, ECLI:EU:C:2014:7, NIPR 2014/51 (Kainz/Pantherwerke)..........................44
HvJ EU 13 maart 2014, C-548/12, ECLI:EU:C:2014:148 (Brogsitter)...............................................................44
HvJ EU 28 januari 2015, C-375/13, ECLI:EU:C:2015:37 (Kolassa)...................................................................44
HvJ EU 21 mei 2015, C-352/13, ECLI:EU:C:2015:335 (CDC Hydrogen Peroxide)............................................44
HvJ EU 16 juni 2016, C-12/15, ECLI:EU:C:2016:449, NIPR 2016/298 (Universal Music).................................45
HvJ EU 7 juli 2016, C-222/15, ECLI:EU:C:2016:525 (Höszig)...........................................................................45
HvJ EU 14 juli 2016, C-196/15, ECLI:EU:C:2016:559 (Granarolo/Ambrosi)....................................................45
HvJ EU 15 juni 2017, C-249/16, ECLI:EU:C:2017:472, NIPR 2017/313 (Kareda/Benkö).................................46
HvJ EU 17 oktober 2017, C-194/16, ECLI:EU:C:2017:766, JOR 2018/3 (Bolagsupplysningen).......................46
HvJ EU 25 januari 2018, C-498/16, ECLI:EU:C:2018:37 (Shrems/Facebook Ireland)......................................46
HvJ EU 7 maart 2018, C-560/16, ECLI:EU:C:2018:167 (E.ON Czech Holding).................................................47
HvJ EU 9 juli 2020, C-343/19, ECLI:EU:C:2020:534 (Verein für Konsumenteninformation/Volkswagen AG).47
HvJ EU 16 juli 2020, C-73/19, ECLI:EU:C:2020:568 (Movic e.a.).....................................................................47
HvJ EU 17 juni 2021, C-800/19, ECLI:EU:C:2021:489 (Mittelbayerischer Verlag KG).....................................47
WEEK 11...................................................................................................................................................... 48
LITERATUUR.........................................................................................................................................................48
Van Dongen, ‘Brexit en Internationaal privaatrecht’, Actioma 2017, p. 6-14................................................48
Strikwerda/Schaafsma, nr. 258-270, 280 en 281-291....................................................................................49
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................50
HvJ EG 28 maart 2000, C-7/98, ECLI:EU:C:2000:164 (Krombach/Bamberski)................................................50
HvJ EG 2 april 2009, C-394/07, ECLI:EU:C:2009:219 (Gambazzi)....................................................................50
HvJ EU 15 november 2012, C-456/11, ECLI:EU:C:2012:719 (Gothaer)...........................................................50
HR 26 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2838, NIPR 2014/381 (Gazprombank).........................................51
WEEK 12...................................................................................................................................................... 53
JURISPRUDENTIE....................................................................................................................................................53
HvJ EG 8 december 1987, C-144/86, ECLI:EU:C:1987:528 (Gubisch/Palumbo)..............................................53
HvJ EG 25 juli 1991, C-190/89, ECLI:EU:C:1991:319 (Marc Rich)....................................................................53
HvJ EG 17 november 1998, C-391/95, ECLI:EU:C:1998:543 (Van Uden).........................................................53
HvJ EG 9 december 2003, C-116/02, ECLI:EU:C:2003:657 (Gasser)................................................................53
HvJ EG 27 april 2004, C-159/02, ECLI:EU:C:2004:228 (Turner/Grovit)...........................................................54
HvJ EG 10 februari 2009, C-185/07, ECLI:EU:C:2009:69 (Allianz/West Tankers)............................................54
HvJ EU 13 mei 2015, C-536/13, ECLI:EU:C:2015:316 (Gazprom)....................................................................54
, Week 1
Literatuur
1-25
Het ipr heeft ten doel de problemen die voortvloeien uit de samenloop van nationale rechtsstelsel bij
internationale privaatrechtelijke rechtsverhoudingen te normeren.
De hoofdonderdelen van het internationaal privaatrecht zijn
- Het internationale bevoegdheidsrecht;
- Het conflictenrecht;
- Het recht inzake de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse rechterlijke beslissingen.
Het toepassingsgebied van het ipr omvat in beginsel slechts rechtsverhoudingen met een
internationaal karakter.
Het Nederlandse ipr wordt gekenmerkt door een grote bronnenverscheidenheid. Ongeschreven recht,
wettelijke regelingen, een vrij groot aantal verdragen van verschillende herkomst, en Europese
verordeningen vormen de bronnen van het Nederlandse ipr.
De regeling van het conflictenrecht in Boek 10 van het BW en de regeling van het internationale
bevoegdheidsrecht in Boek 1 van Rv laten de gelding van verdragen en Europese verordeningen op
het terrein van het ipr onverlet (art. 10:1 BW en art. 1 Rv).
Bij samenloop van een ipr-regel uit internationale bron en een ipr-regel uit nationale bron gaat de
internationale regel in beginsel voor. De voorrang van Europese regelingen vloeit voort uit het
Unierecht en de Verdragen hebben voorrang krachtens art. 93 en 94 Gw.
94-108
Het conflictenrecht schrijft voor welk recht toegepast wordt op de rechtsverhouding met een
internationaal karakter, het eigen recht of een buitenlands recht.
Het door de conflictregel als toepasselijk aangewezen recht pleegt men aan te duiden als de lex
causae.
Ingevolge art. 10:2 BW is de rechter gehouden de regels van conflictenrecht ambtshalve toe te
passen. Het conflictenrecht valt derhalve binnen het bereik van artikel 25 Rv, welk artikel de rechter
voorschrijft ambtshalve de rechtsgronden aan te vullen.
Men kan drie soorten conflictregels onderscheiden: eenzijdige conflictregels, meerzijdige conflictregels
en materiële conflictregels.
De eenzijdige regels ziet uitsluitend op het internationale geldingsbereik van het eigen recht en zegt
niets over de eventuele toepasselijkheid van vreemd recht.
De meerzijdige conflictregel heeft betrekking op zowel het eigen als het vreemde recht. De
meerzijdige conflictregel wijst de internationale rechtsverhouding toe aan een bepaald rechtsstelsel,
ongeacht de herkomst van dat rechtsstelsel. Heeft de eenzijdige conflictregel vooral een
afbakeningsfunctie, de meerzijdige conflictregel heeft vooral een wegwijzersfunctie en wordt dan ook
wel verwijzingsregel genoemd.
De materiële conflictregel regelt de internationale rechtsverhouding of een aspect daarvan
rechtstreeks. De materiële conflictregel bevat een materiële norm; van afbakening of verwijzing is
geen sprake.
