Dit document is een samenvatting van het boek identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding (H1, H3, en H4 + aantekeningen van colleges). Belangrijke begrippen dik gedrukt. Duidelijk en begrijpelijk geschreven, met afbeeldingen en illustraties. Onderwijskunde leerjaar 1, lerarenopleiding, HAN.
Samenvatting Identiteitsontwikkeling en
leerlingbegeleiding
Hoofdstuk 1: begripsbepaling en uitgangspunten
Opgroeien en ouder worden gaan gepaard met veranderende gedragspatronen en
mogelijkheid, die in gang worden gezet door veranderingen in ons lichaam, hersenen en
geest.
Ontwikkelingspsychologie: fase, levensloop en periode.
Fase = hierin vertonen mensen voorspelbare overeenkomsten in lichamelijke en geestelijke
ontwikkeling. In elke fase heeft het menselijk functioneren een eigen kwaliteit.
Levensloop = bestaat uit verschillende fases die een vaste volgorde hebben en onderling
samenhang vertonen. Wij richten ons nu vooral op de fase tussen de kindertijd en de
volwassenheid: de adolescentie. Die zoals alle fasen uit meerdere periodes bestaat.
Periode = een deel van een fase met bepaalde eigen kenmerken. Leeftijden worden gebruikt
als gemiddelden.
Levensloop bestaat uit fases, fases bestaan uit periodes. Jeugd en jongeren = adolescenten.
Al heel lang bestaat het denken in leeftijdsfasen, maar deze zijn in verloop van tijd wel sterk
veranderd. De fasen en kenmerken veranderen in de loop van de eeuwen als gevolg van
veranderende sociaaleconomische omstandigheden en nieuwe kennis over de mens.
Momenteel zeggen sommige onderzoekers dan jongeren nu sneller volwassen worden
onder de invloed van technologische veranderingen en de digitale cultuur waardoor kinderen
direct in verbinden staat met de werkelijkheid van volwassen wereld.
Andere kant bestaat de forever young cultuur (jong is de norm en je bent zo oud als je je
voelt) gaan ouders en adolescenten meer gelijk met elkaar om. Sommige ouders willen liever
vriend dan opvoeder van hun kind zijn (dit resulteert in meer vrijheid). Mogelijk is dit wel
meer een oppervlakkige dan fundamentele verandering.
Adolescentie = ontwikkelingsfase tussen de kindertijd en volwassenheid, van 12 tot
22 jaar. In deze fase treden fysieke, neurologische en psychologische
veranderingen op. Drie periodes binnen deze fase:
Vroege adolescentie (puberteit). Hier staan lichamelijke groei
en rijping en daarmee psychoseksuele ontwikkeling centraal.
Losmakingsproces tussen adolescent en ouders komt op gang.
12 tot 15 jaar.
Middenadolescentie: adolescent experimenteert met de vele
nieuwe keuzemogelijkehden. 15 tot 18 jaar.
Late adolescentie: staat in teken van het aangaan van
verplichtingen op het gebied van maatschappelijke positie en
persoonlijke relaties. (on)verwacht (on)volwassen. 18 tot 22
jaar.
In praktijk verloopt ontwikkeling minder schematisch en overlappen de periodes elkaar.
Puberteit = vroege adolescentie, 12 tot 15 jaar.
Beeldvorming over adolescenten
, Beeldvorming = eigenschappen die adolescenten in het verleden zijn toegedicht.
Beeldvorming is van invloed op het denken over deze groep.
Beeldvorming in literatuur:
Veel literatuur of adolescenten gaat over het eenzijdige, heftige of extreme van hun beleving
en gedrag. Adolescentie wordt vaak geschetst als moeilijke periode van opstandigheid,
heftige verliefdheid, idealisme en sterke emotionaliteit. Zegt iets over adolescenten maar ook
over hij schrijvers naar hen kijken.
Beeldvorming in massamedia:
Veel mediabeelden over jeugd zijn generaliserend. Het extremere/afwijkende krijgt meer
aandacht dan het gangbare. Vraag of er sprake is van selffulfilling prophecy waarbij jongere
zich gaan gedragen naar de beelden.
Beeldvorming in sociale wetenschap:
Het bekendste beeld is dat van Sturm und Drang. Hall beschreef begin vorige eeuw de
adolescentie als fase van emotionele labiliteit, spanning en beroering. ‘Storm en stress’ dus,
voortkomend uit genetisch bepaalde biologische veranderingen aan het begin van
adolescentie. Alle theorieën gaan ervan uit dat jonge adolescenten onvoorspelbaar en
onevenwichtig zijn. De sterke wisselingen in gedrag en stemming komen door snelle
lichamelijke en hormonale veranderingen.
Naast biologisch georiënteerde theorieën bestaan er ook theorieën die gedrag verklaren van
sociaal-culturele ontwikkeling. Hierin wordt fase Sturm und Drang gerelativeerd tot een
cultuurgebonden verschijnsel (argument daarvoor dat sommige niet-westerse culturen
jongeren weinig onvoorspelbaar en onevenwichtig gedrag vertonen, omdat zij eerder
verantwoordelijkheid krijgen, meer door gemeenschap worden opgevoed, seks geen taboe).
Hierbij de discussie welke factoren onze eigenschappen bepalen: nature-nuteredebat.
Nature zeggen bij ontstaan, nurture zeggen door omgeving. Waarschijnlijk zijn het beiden,
maar discussie over mate van invloed.
Beeldvorming in neurowetenschap:
Pubers moeite met overzicht, problemen oplossen, relativeren en concentratie. Komt doordat
verbindingen tussen diverse gebieden in hersenen niet volledig gerijpt zijn. Pubers zijn
creatiever dan volwassenen doordat verbindingen nog alle kanten op kunnen gaan.
Hersenen vormen samen met ruggenmerg het centrale zenuwstelsel, opgebouwd uit
neuronen (zenuwcellen).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evanvugt1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
