Een uitgebreide samenvatting van hoofdstukken 1, 2, 5, 7, 8, 9 en 11 t/m 17 van het boek van Rigter. Daarnaast zit er ook nog een samenvatting bij van hoofdstuk 19 uit het boek van Larsen, wat gaat over persoonlijkheidsstoornissen.
Inhoud
Hoofdstuk 1: Introductie........................................................................................................................4
1.1 Wat is ontwikkelingspsychopathologie?.......................................................................................4
1.2 Opbouw van het boek..................................................................................................................4
1.3 Opbouw van de hoofdstukken 5 tot en met 18............................................................................4
Hoofdstuk 2: Classificatie, diagnostiek en epidemiologie.......................................................................6
2.1 Inleiding........................................................................................................................................6
2.2 Classificatie...................................................................................................................................6
2.3 Diagnostiek...................................................................................................................................7
2.4 Diagnostische methoden en instrumenten...................................................................................7
2.5 Epidemiologie...............................................................................................................................8
Hoofdstuk 5: Slaapstoornissen en slaapproblemen................................................................................9
5.1 Inleiding........................................................................................................................................9
5.2 Wat is slaap?.................................................................................................................................9
5.3 Normale ontwikkeling van slaap...................................................................................................9
5.4. Slaapstoornissen........................................................................................................................10
5.5. Culturele en maatschappelijke invloeden..................................................................................11
5.6. Risico- en beschermingsfactoren...............................................................................................11
5.7 Preventie en behandeling...........................................................................................................12
Hoofdstuk 7: Gehechtheid en hechtingsstoornissen............................................................................13
7.1 Inleiding......................................................................................................................................13
7.2 De normale ontwikkeling van gehechtheid................................................................................13
7.3 In delingen van gehechtheid en hechtingsstoornissen...............................................................14
7.4 Culturele en maatschappelijke invloeden...................................................................................15
7.5 Risico- en beschermingsfactoren................................................................................................15
7.6 Preventie en behandeling van onveilige gehechtheid en hechtingsstoornissen.........................16
Hoofdstuk 8: Autismespectrumstoornissen.........................................................................................18
8.1 Inleiding......................................................................................................................................18
8.2 De normale ontwikkeling van sociale interactie in de eerste vijf jaren.......................................18
8.3 Autismespectrumstoornissen.....................................................................................................18
8.4 Culturele en maatschappelijke invloeden...................................................................................21
8.5 Risico- en beschermingsfactoren................................................................................................22
8.6 Ondersteuning en begeleiding van kinderen met autisme.........................................................22
Hoofdstuk 9: Zindelijk worden en zindelijkheidsstoornissen................................................................24
9.1 Inleiding......................................................................................................................................24
1
, 9.2 Normale ontwikkeling van zindelijkheid.....................................................................................24
9.3 Zindelijkheidsstoornissen...........................................................................................................24
9.4 Culturele en maatschappelijke invloeden...................................................................................25
9.5 Risico- en beschermingsfactoren................................................................................................25
9.6 Preventie en behandeling van zindelijkheidsstoornissen...........................................................26
Hoofdstuk 11: Zelfregulatie en de aandachtsdeficiënte- /hyperactiviteitsstoornis (ADHD).................27
11.1 Inleiding....................................................................................................................................27
11.2 Normale ontwikkeling van zelfregulatie en executieve functies...............................................27
11.3 Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis........................................................................28
11.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................29
11.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................30
11.6 Preventie en behandeling van ADHD........................................................................................30
Hoofdstuk 12: agressie en gedragsstoornissen....................................................................................33
12.1 Inleiding....................................................................................................................................33
12.2 Normale ontwikkeling, agressie, gehoorzaamheid en moraliteit..............................................33
12.3 Gedragsstoornissen..................................................................................................................34
12.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................35
12.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................36
12.6 Preventie en behandeling van gedragsstoornissen..................................................................37
Hoofdstuk 13: Angst en angststoornissen............................................................................................39
13.1 Inleiding....................................................................................................................................39
13.2 Normale ontwikkeling van angst..............................................................................................39
13.3 Angststoornissen......................................................................................................................40
13.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................43
13.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................44
13.6 Preventie en behandeling van angststoornissen......................................................................44
Hoofdstuk 14: Stemming en stemmingsstoornissen............................................................................47
14.1 Inleiding....................................................................................................................................47
14.2 Normale ontwikkeling van stemming en emotie......................................................................47
14.3 Stemmingsstoornissen..............................................................................................................49
14.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................51
14.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................51
14.6 Preventie en behandeling van depressie..................................................................................52
Hoofdstuk 15: Eten en eetstoornissen.................................................................................................54
15.1 Inleiding....................................................................................................................................54
15.2 Normale ontwikkeling van gewichtsgroei en lichaamsbeeld....................................................54
2
, 15.3 Eetstoornissen..........................................................................................................................54
15.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................56
15.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................57
15.6 Preventie en behandeling van eetstoornissen..........................................................................58
Hoofdstuk 16: Middelgebruik en middelenmisbruik............................................................................61
16.1 Inleiding....................................................................................................................................61
16.2 Normale ontwikkeling van middelengebruik............................................................................61
16.3 Stoornissen in middelengebruik en gokverslaving....................................................................62
16.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................64
16.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................64
16.6 Preventie en behandeling van middelenmisbruik en verslaving...............................................65
Hoofdstuk 17: Psychotische stoornissen bij jongeren..........................................................................66
17.1 Inleiding....................................................................................................................................66
17.2 Normale ontwikkeling: logisch redeneren en stemmen horen.................................................66
17.3 Psychotische stoornissen..........................................................................................................66
17.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................68
17.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................69
17.6 Preventie en behandeling van schizofrenie..............................................................................69
..............................................................................................................................................................70
Persoonlijkheidsstoornissen.................................................................................................................71
Schizoïde persoonlijkheidsstoornis...................................................................................................71
Schizotypische persoonlijkheidsstoornis..........................................................................................71
Paranoïde persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................71
Antisociale persoonlijkheidsstoornis................................................................................................71
Borderline persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................71
Theatrale persoonlijkheidsstoornis..................................................................................................71
Narcistische persoonlijkheidsstoornis..............................................................................................72
Vermijdende persoonlijkheidsstoornis.............................................................................................72
Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis..............................................................................................72
Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis............................................................................................72
3
, Hoofdstuk 1: Introductie
1.1 Wat is ontwikkelingspsychopathologie?
Psychopathologie is de wetenschap waarin psychische stoornissen worden bestudeerd.
Psychopathologie houdt zich bezig met de theorie over psychische stoornissen en psychiatrie met de
hulpverleningspraktijk aan mensen met een psychische stoornis.
In de ontwikkelingspsychopathologie worden het ontstaan en het beloop van psychische
stoornissen onderzocht. Ontwikkelingspsychopathalogie is een benadering die meerdere inzichten
combineert, ervan uitgaande dat ontwikkeling zo’n complex verschijnsel is dat integratie van
inzichten en ervaringen vanuit verschillende invalshoeken nodig is. De wetenschappen
ontwikkelingspsychologie, klinische psychologie, (ortho)pedagogiek, biologie, (kinder)psychiatrie,
sociologie, culturele antropologie en epidemiologie worden samengevoegd. Binnen de
ontwikkelingspsychopathologie wordt een tweede vorm van integratie gerealiseerd door inzichten
uit verschillende theorieën binnen een bepaalde discipline te combineren.
1.1.1. Vroeger en nu
Bij het veranderen en complexer worden van allerlei mogelijkheden spelen zowel vroeger ervaringen
als de kenmerken en eisen van de huidige situatie een rol. Dat vroeger van invloed is op de huidige
kenmerken van een persoon is op de kaart gezet door Freud.
De relatie tussen vroegere ervaringen en huidige ervaringen zijn het best vanuit een wisselwerking
te begrijpen. Huidige ervaringen kunnen een correctie geven op vroegere ervaringen en vroegere
ervaringen beïnvloeden hoe iemand in het heden staat. Ervaringen uit het verleden kunnen niet
worden weggepoetst, maar ze kunnen anders gewaardeerd worden. Een kind moet in elke
leeftijdsfase bepaalde opgaven zien te volbrengen. Als dit niet goed gaat, wordt de kans op latere
problemen groter. Een van de effecten van het benadrukken van de ontwikkeling is dat een
psychische stoornis niet wordt opgevat als iets wat het kind of volwassene heeft of kenmerkt, maar
als een ontwikkeling die is vastgelopen of scheefgegroeid.
1.1.2. Een dynamisch gezichtspunt
Afwijkend gedrag wordt als dynamisch gezien. Dit betekent dat men ervan uitgaat dat de
verschijningsvorm van afwijkend gedrag verandert gedurende de levensloop van een persoon. Het
dynamische gezichtspunt uit de ontwikkelingspsychopathologie houdt in dat gedrag in de ene
levensfase normaal en wenselijk kan zijn en in een andere levensfase als abnormaal en ongewenst.
Normaal is een tijds- en plaatsgebonden begrip.
1.1.3. Een uniek individu met unieke ervaringen
Op het ontstaan en beloop van gedrag zijn meerdere factoren van invloed, deze factoren verschillen
van elkaar. De ontwikkeling van het kind wordt beïnvloed door factoren uit de omgeving en van het
kind zelf. De omgeving kan het gezin zijn, de school en leeftijdsgenoten, media en invloeden van
culturele en maatschappelijke normen en waarden. Eenzijdige redenaties waarin nadruk wordt
gelegd op één oorzakelijke factor zijn vrijwel altijd onjuist en schadelijk en zetten meestal aan tot een
verkeerde vorm van hulpverlening.
1.2 Opbouw van het boek
De hoofdstukken staan zoveel mogelijk op chronologische volgorde van de normale ontwikkeling van
het kind a.d.h.v. de ontwikkelingsopgaven.
1.3 Opbouw van de hoofdstukken 5 tot en met 18
1.3.1. Inleiding
Thematieken worden geïntroduceerd
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annemarijehovestadt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
