Samenvatting
Samenvatting Biologie voor jou 6 vwo handboek
Dit is een samenvatting van basisstof 2 thema 1 t/m 4 uit het biologie voor jou boek 6
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BVJ Boek 6 Thema 2 BS 1-4Basisstof 1 Aangeboren hartafwijking
- Hart: zorgt dat bloed stroomt en stoffen transporteert in lichaam.
o Gebeurt bij embryo van 4 weken al.
- Foetus: krijgt zuurstof en voedingsstoffen via placenta en navelstreng.
o Er stroomt maar weinig bloed via longslagaders naar longen.
- Geboorte: bloedsomloop verandert doordat je longen moet gebruiken.
- Ovale venster (foramen ovale): opening tussen rechter- en linkerboezem voor geboorte.
o Groot deel van bloed stroomt via opening direct van rechter- linkerboezem.
o Bloed wordt vervolgens door linkerkamer in aorta geperst.
- Ductus arteriosis (ductus Botalli): verbinding tussen de longslagader en aorta.
o Grootste deel van bloed dat door rechterkamer wordt weggepompt, komt via ductus
arteriosis in aorta.
- Direct na geboorte: stap voor stap.
o Verbinding met placenta wordt verbroken en de baby begint te ademen.
o Doordat longen zich vullen met lucht, meet weerstand in longhaarvaten af.
o Bloed stroomt gemakkelijker van rechterkamer in longslagaders en longhaarvaten.
o Bloeddruk aalt in rechterkamer en ook in rechterboezem, terwijl bloeddruk in
linkerboezem stijgt door aanvoer van bloed uit longen.
o Heeft tot gevolg dat ovale venster door klep wordt gesloten.
o Klep vergroeit spoedig met harttussenwand.
o Spieren in wand ductus arteriosis trekken zich samen wordt nauwer.
o Later verschrompelt ductus arteriosis en rest van navelstrengslagaders en -aders.
o Ps.: veranderingen blij geboorte verlopen niet altijd goed, zie tekst.
De bloedsomloop
- Transport van stoffen over kleine afstanden: Bij eencellige organismen en dieren opgebouwd
uit enkele cellagen, vindt plaats over kleine afstanden.
o Transport vindt plaats door diffusie, alleen bij korte afstanden is transport door
diffusie groot genoeg om cellen van voldoende zuurstof te voorzien.
Geldt ook voor opname van voedingsstoffen en afgifte van afvalstoffen.
- Transport van stoffen over grote afstanden: bij grote organismen is diffusie niet toereikend.
o Dieren hebben speciaal circulatiesysteem nodig, zoals bloedsomloop.
- Bloedsomloop: transport vindt plaats door bloed dat door lichaam stroom.
o Kracht wordt geleverd door hart dat bloed door bloedvaten pompt.
Daardoor worden stoffen sneller naar cellen gebracht dan door diffusie.
o In sommige organen kan door intensieve dissimilatie veel warmte vrijkomen (bijv.
skeletspieren) bloed verdeelt warmte over lichaam.
o Bloedsomloop zorgt voor homogeen (gelijkmatig) en constant intern milieu.
o Speelt ook rol bij afweer tegen o.a. ziekteverwekkers.
Circulatiesystemen (evolutie)
, - Geleedpotigen (als sprinkhaan en krabben): hebben open systeem en buisvormig hart dat
lichaamsvloeistof (hemolymfe) rond organen laat bewegen.
- Diersoorten met meerdere harten: regenwormen bijvoorbeeld hebben buisvormig hart met
meerdere hulpharten en inktvissen hebben gewoon hart met twee kieuwharten.
o Als gewervelden gesloten bloedsomloop (bloed en lichaamsvloeistof gescheiden).
o Transport van stoffen kan effectiever en over grotere afstanden plaatsvinden.
- Vissen: stroomt bloed van hart eerst naar kieuwen. Daarna naar andere lichaamsorganen.
o Hebben enkelvoudige bloedsomloop, per omloop stroomt bloed 1x door hart.
o Hart bestaat uit 1 boezem en 1 kamer.
o Bloed dat van organen naar hart stroomt, verzamelt zich in boezem.
o De boezem pompt bloed naar kamer, kamer pompt bloed naar kieuwen.
Bloedsomloop van de mens:
- Rood = zuurstofrijkbloed, blauw = zuurstofarm bloed.
- Linker- en rechterharthelft: gescheiden helften hart.
- Kleine bloedsomloop: rechterharthelft pompt bloed naar longen en
vervolgens naar linkerharthelft, H2 opgenomen en CO2 afgestaan.
- Grote bloedsomloop: linkerhelft pompt bloed door heel het lichaam en
organen waarnaar het weer terugstroomt naar rechterharthelft.
o H2 en voedingsstoffen afgegeven aan cellen
o CO2 en andere afvalstoffen opgenomen in bloed.
- Dubbele bloedsomloop: per omloop stroomt bloed 2x door hart.
o I.v.m. enkelvoudige kan met dubbele hogere druk bereikt.
o Vogels en zoogdieren hebben vierkamerhart en dubbele omloop.
Ventrikelseptumdefect (VSD)
- Meest voorkomende aangeboren afwijking in bouw van menselijk hart.
- Opening tussen beide hartkamers (afb. 8)
- Ontstaan van het hart: 1e acht weken van ontwikkeling mens.
o Begint als holle buis, die door tussenschot wordt verdeeld tot
uiteindelijke linker en rechterharthelft ontstaat.
- VSD ontstaat bij onvolledige scheiding van harthelften.
- Opening kamers dicht bij kleppen functioneren ze ook minder goed.
- Ontwikkelingsstoornis door genetische afwijkingen of milieu-invloeden.
- Driecompartimentenhart met onvolledig gedeelde 3e hartholte als reptielen.
- Amfibieën hebben driecompartimentenhart met slecht één kamer (afb. 9).
Basisstof 2 Het hart
Onderdelen en locatie (afb. 10 en 11)
- Locatie en grootte: in borstkas iets links onder het borstbeen zo groot als een vuist.
- Bloedvaten over hart: kransslagaders en kransaders die zorgen voor regeling energie.
- Kransslagaders (aorta-aftakking): voorziet hartspierweefsel van zuurstof en voedingsstoffen.
- Kransaders: voeren CO2 en andere afvalstoffen af naar de rechterboezem.
- Harttussenwand: scheiding tussen linker en rechterharthelft.
- Harthelften: bestaan beide uit boezem en kamer, boezems zitten als soort zakjes op kamers.
- Weg bloed stap voor stap:
o Bloed van lichaam door onderste en bovenste holle ader naar rechterboezem
o Naar Rechterkamer en pompt bloed in longslagader die vertakt naar beide longen
o Longaders terug naar hart en via linkerboezem linkerkamer aorta (grote
lichaamsslagader) door slagaders afgetakt van aorta, stroomt bloed naar organen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frederiqueoerlemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen