Hoofdstuk 6 & 7, paragraaf 1 t/m 3: Vrij verkeer van goederen
• Marktintegratie = de integratie van de economieën van de lidstaten.
• Interne markt = het samengevoegd geheel van de economieën van de lidstaten tot één
grote economie, waarbinnen de grenzen tussen de lidstaten voor wat betreft de
economische activiteiten niet langer bestaan.
• Vrij verhandelbaar = de producten of diensten moeten vrij verhandeld kunnen worden,
zonder dat bij iedere landsgrens opnieuw controles moeten plaatsvinden en eventueel
douanerechten moeten worden betaald.
Stadia van marktintegratie:
1. Vrijehandelszone = een zone waarbij de deelnemende lidstaten afspreken om de handel vrij
te maken ten aanzien van goederen die uit de deelnemende lidstaten afkomstig zijn
(goederen uit derde landen vallen niet onder deze liberalisatie).
2. Douane-unie = hierbij wordt de handel ten aanzien van de producten uit de lidstaten
geliberaliseerd, ook wordt er een gemeenschappelijk handelsbeleid gevoerd ten opzichte
van derde landen. Goederen uit derde landen die eenmaal zijn ingevoerd kunnen profiteren
van het vrije verkeer tussen de lidstaten. De douane-unie heeft dus uniforme buitengrenzen.
• ´Level playing field´ = de mededingingsvoorwaarden moeten voor de gehele interne markt
gelijk zijn.
• Wisselkoersrisico = een verandering in de wisselkoersen van de munteenheden kan de
transactie aantrekkelijker maken voor één van de partijen, terwijl het voor de andere partij
een verlies kan opleveren.
• Positieve integratie = ziet op het vervangen van verschillende nationale regels door een
Europese norm.
• Negatieve integratie = bestaat uit het verbieden van regels van de lidstaten die het vrije
verkeer belemmeren.
• Harmonisatie = vervangen van de onderlinge verschillende regels van de lidstaten door een
min of meer uniforme Europese regel, een proces van gelijkmaken van nationale regels.
• Sperrwirkung = de soevereiniteit van de lidstaten wordt overgedragen aan de Unie zodra de
Unie harmoniserend is opgetreden met betrekking tot een bepaald onderwerp.
• Totale harmonisatie = voor alle lidstaten geldt een uniforme norm, in dat geval zijn er geen
belemmeringen meer voor producten, diensten, (rechts)personen of kapitaal. In dat geval
hebben lidstaten geen mogelijkheid meer om zelf regels te hanteren die afwijken van de
communautaire norm.
- Totale harmonisatie is te herkennen aan de aanwezigheid van een vrijeverkeersclausule op
grond waarvan lidstaten het in de handel brengen van producten die aan de eisen van deze
richtlijn voldoen niet mogen belemmeren, verbieden of beperken.
• Minimumharmonisatie = lidstaten die hun eigen hoge beschermingsniveau niet hebben
kunnen verwezenlijken, kunnen toch beschermd zijn doordat zij hun nationale regels kunnen
handhaven of nieuwere strengere regels kunnen invoeren.
• Wederzijdse erkenning = lidstaten zijn gehouden om in eerste instantie elkaars regels over
en weer te erkennen, zodat een producent die voldoet aan de regels van zijn thuisstaat ook
zonder problemen moet kunnen exporteren naar een andere lidstaat.
• Optionele harmonisatie = er wordt een Europese norm vastgesteld die naast de nationale
normen blijft bestaan.
• Spontane harmonisatie = vindt geheel buiten de verdragen om plaats (bijv. Nationale
mededingingsregels die allemaal zijn gebaseerd op het Europese mededingingsrecht).
, • Harmonisatie-instrumenten = verordeningen, richtlijnen, beschikkingen.
• Vier (markt)vrijheden = vrij verkeer van goederen, vrij verkeer van diensten, vrij verkeer van
personen, vrij verkeer van kapitaal.
• Vrij verkeer = in de kern houdt het in dat men niet mag discrimineren op grond van
nationaliteit.
• Discriminatieverbod naar nationaliteit = op producten afkomstig van andere lidstaten
mogen geen hogere binnenlandse belastingen worden geheven, dan op gelijksoortige
nationale producten wordt geheven.
• Verbod van protectionisme = op producten van andere lidstaten niet zodanige binnenlandse
belastingen mogen worden geheven, dat daardoor andere producties zijdelings worden
beschermd.
• Zuiver interne situatie = er is geen grensoverschrijdend element aanwezig. Nationale
lidstaten mogen puur interne situaties geheel zelf regelen.
• Omgekeerde discriminatie (indirecte) = als een nationale wettelijke regeling niet voor de
buitenlander geldt, maar wel voor de binnenlander. Eigenlijk worden dan de eigen
producenten en werknemers van een lidstaat gediscrimineerd.
• U-bocht constructie = een producent voert de producten dan eerst uit naar een andere
lidstaat en voert ze daarna weer terug in, in eigen land (bij nadelige omgekeerde
discriminatie voor binnenlandse producten). Er wordt dus van het vrije verkeer
gebruikgemaakt, enkel om het nationale recht te omzeilen.
• Tarifaire belemmeringen = geldelijke belemmeringen.
• Non-tarifaire belemmeringen = niet-geldelijke belemmeringen.
• Heffing van gelijke werking = een eenzijdig opgelegde geldelijke last die, mdat goederen de
grens over gaan, op nationale of buitenlandse goederen wordt gelegd, niet zijnde een
douanerecht (invoerrecht). Deze veroorzaakt een belemmering. In de zin van art. 30 VWEU.
• Binnenlandse belasting = behoort tot een algemeen stelsel van binnenlandse belastingen
waardoor categorieën producten stelselmatig worden getroffen volgens objectieve,
onafhankelijke van de oorsprong van de producten toegepaste criteria´.
• Invoerbelemmeringen = kwantitatieve invoerbeperkingen en alle maatregelen van gelijke
werking, en deze zijn verboden (bijv. Invoerquota en importverboden).
• Maatregel van gelijke werking = iedere handelsregeling van lidstaten die de
intracommunautaire handel al dan niet rechtstreeks, daadwerkelijk of potentieel kan
belemmeren.
• Verkoopmodaliteit = stelt regels over voorwaarden waaronder het mag worden verhandeld.
• Maatregelen nemen gerechtvaardigd = als er nog geen harmonisatie bestaat over dat
onderwerp, dat de maatregel proportioneel is en op de beperking mag ´geen middel tot
willekeurige discriminatie noch een verkapte beperking van de handel tussen de lidstaten
vormen´.
• Rule of Reason = nationale regels die wegens dwingende vereisten van algemeen belang
voorrang dienen te hebben op de bepalingen van het vrije verkeer, zolang deze bepalingen
redelijk zijn (kan alleen toegepast worden als er geen onderscheid is).
• Beginsel van wederzijdse erkenning = producten die voldoen aan de regels van een lidstaat
en daar legaal in handel zijn gebracht, moeten dus ook in de handel kunnen worden
gebracht in andere lidstaten.
• Cassis-rechtvaardiging = bij een gebrek aan harmonisatie een nationale regel die objectief
gerechtvaardigd wordt en niet verder gaat dan wat nodig is ter bescherming van een
dwingend vereiste, valt hieronder.
