Eigentijdse Geschiedenis
Hoorcollege
Summary Questions boek
Begrippen
Verwerkingsvragen
KAVV bronnen
Werkcollege
,Week 1
Hoorcollege
20e eeuw
In de 19e eeuw was er hoop op vooruitgang door:
- Economie: nationale inkomen verdubbelde
- Technologie: telegraaf, telefoon, trein, stalen bouwwerk
- Beschavingsoffensief: in eigen land maar ook internationale samenwerking
Maar er waren ook veel teleurstellingen er gingen 187 miljoen doden door genocide, honger en
oorlog.
De 20e eeuw wordt door sommige als een positieve eeuw gezien en door andere juist als een
negatieve eeuw. Optimisten hebben het vooral over dat de levensverwachting is toegenomen, meer
rechten zijn gekomen voor minderheden, de wereldpopulatie is gegroeid, onderwijs, ICT-
uitvindingen en zelfs het moordcijfer is gedaald. Hoewel de pessimisten vooral kijken naar de
beslissingen die mensen in deze eeuw hebben gemaakt en hoe interactie tussen progressie en
catastrofes hebben geleid tot meer catastrofes.
In de 20e eeuw nam het verlangen en de strijd naar een gevoel van veiligheid toe. Veel beslissingen
die mensen hebben genomen in deze eeuw hebben als basis dit verlangen.
Security(veiligheid): De verwachting dat je ongedeerd bent in de toekomst. (objectief/lichamelijk +
subjectief/geestelijk)
Timescape: Is de manier hoe individuen zichtzelf plaatsen in de socio-historische tijd en plaats. In de
20e eeuw waren er verschillende ‘security timescapes’:
- Early modern: apocalyptical (stellen van zekerheid)
- Modern: utopian (toekomst temmen)
- Postmodern: secular-apocalyptical (near doom)
First World War
De Eerste Wereldoorlog wordt afgebeeld met afbeeldingen van dood en lijden. In de landen om ons
heen wordt het gezien als de belangrijkste ramp uit de 20e eeuw.
De laatste tijd kijken historici opnieuw naar:
- De schuldige: niet alleen Duitsland als schuldige.
- Omvang: niet elk land heeft de Eerst Wereldoorlog veel gevolgen gehad.
- Oorlogsmisdaden
- Het thuisfront en decivilisering: thuisfront veranderde en de beschaving verslechterde onder
andere door honger.
Over de oorzaak van de Eerste Wereldoorlog zijn verschillende theorieën:
- Arms race theory: de grote hoeveelheid wapens, de miljoenen dienstplichtigen hebben tot
de oorlog geleid. Deze theorie ziet de Duitsers als schuldige maar ook Rusland.
- Military war planning theory: het enige nuttige wat een leger kan doen in vredestijd is het
maken van plannen. Alle grote landen hadden conflicterende en primitieve plannen
waaronder massieve, agressieve en snelle mobilisatie.
o Schlieffenplan disaster: Idee van de Duitsers om Nederland en België binnen te vallen
en dan snel genoeg terug te zijn om het oostfront te kunnen verdedigen
- Spirit of times theory: culturele uitleg, Duitsers, Fransen en Russen dachten allemaal dat ze
de oorlog konden winnen, heerste een sterke nationaliserende filosofie.
, - Conspiracy outcome theory: Eerste Wereldoorlog is het gevolg van conspiracy theorieën met
haat.
- Sleepwalker’s theory: elke politici is als het ware slaapwandelend de oorlog in gegaan, met
als droom zijn land beter te maken. Door misconcepties dat zij de oorlog makkelijk konden
winnen.
Verschillende factoren zorgde voor de Eerste Wereldoorlog:
- Binnenlandse factoren
o Sociale dynamiek: industrialisatie, groei van de populatie, verstedelijking.
o Legitimiteit van de overheid: alleenheerschappijen in crisis, democratieën kwetsbaar.
o Imperialisme en kolonialisme
o Cultuur: optimisme op het front, pessimisme over andere landen.
- Internationale factoren
o Ontstond 2 tegenstrijdige samenwerkingen met de ander als tegenstander.
- Gefaalde leiderschap
o Kozen voor aanvallende oorlogsvoering in plaats van verdediging.
o Werd een geïmmobiliseerde oorlog
o Gevangen in het ‘security dilemma’: niemand wilde toegeven aan de ander, niemand
had een alternatief plan, iedereen dacht alleen aan zijn eigen veiligheid.
Towards the end of WOI
Verschillende gebeurtenissen zorgde voor het verlies van de Duitsers:
- Amerikaanse bemoeienis (1917): dit zorgde voor een extra vijand.
- Russische revolutie (1917): revolutie leek eerst juist te verlichte door vrede met Rusland,
maar zorgde ook voor onrust in eigen land.
- Duits offensief: namen de verkeerde beslissingen
- Spaanse griep
Hoe waren de Nederlanders verbonden met de Eerste Wereldoorlog?
Nederland was onafhankelijk toch heeft Koningin Wilhelmina in 1918 zich met de oorlog bemoeid. In
de hoop op vrede. Later is de Duitse keizer tijdens de revolutie in Duitsland gevlucht naar Nederland.
Doordat de Eerste Wereldoorlog in alle opzichten ene totale oorlog was (totale mobilisatie, totale
oorlogsdoelen, totale oorlogsmethode, totale controle) zorgde dit ervoor dat de partijen niet tot een
compromis tot vrede konden komen. Door alle dingen die er waren gebeurt moest er een echte
verliezer zijn.
Veel Duitsers hadden niet veel gevolgen van de oorlog, hierdoor was het raar dat ze hadden verloren.
Er ontstonden complottheorieën die het verliezen van de oorlog verklaarden. Zo zei het Duitse leger
dat ze het verlies moesten ondertekenen van de sociale democraten. Dit zorgde voor haat naar deze
partij.
Er waren grote gevolgen van de Eerste Wereldoorlog
- Veel rijken vielen uit een waardoor een fragmentering van landen ontstond.
- Internationale instabiliteit
o Fragmentering van Europa onder andere door Nationale zelfbeschikking in Wilson’s
14 punten.
- Binnenlandse instabiliteit
o Waren veel revoluties, coups, polarisatie en jonge democratieën
, Roaring twenties: opkomst van de massa, ‘lost in the crowd’.
Summary Question boek
Hoofdstuk 25
Hoe en waarom had het verloop van de oorlog in 1917 de verwachtingen getrotseerd die het begin
van de strijd in augustus 1914 omringden?
De oorlog die in augustus 1914 begon zou binnen een paar maanden voorbij zijn, maar nadat de
Fransen bij de eerste slag om Marne in september stand hielden verzandde het in een impasse aan
het westfront. Dit kwam vooral door de niet verwachte effectiviteit van de loopgraven. The massieve
slagen van 1916 en 1917 zorgde voor enorme hoeveelheden slachtoffers maar niet voor een
doorbraak.
Waarom bleek dit een totale oorlog te zijn, die nieuwe vormen van sociaaleconomische
coördinatie en zelfs systematische propaganda met zich meebracht?
Omdat het zo veel langer en moeilijker was dan verwacht. Als gevolg van de nieuwe vormen van
sociaal economische coördinatie en propaganda versnelde progressieve processen zoals
technologische ontwikkeling en vrouwenkiesrecht.
Waarom maakte de eerste revolutie in Rusland plaats voor een tweede, die werd aangevoerd door
de Bolsjewieken?
Oorlogsmoeheid zorgde in Rusland voor scheuren in de oude orde, dit leidde tot een revolutie die
het tsarist regime in begin 1917 omvergooide. Deze revolutie was geen socialistische revolutie maar
het zorgde wel voor een tweede revolutie eind 1917 van de Bolsjewieken, die een extremere kant
waren van het Russische Marxisme.
Hun eigen tactische bekwaamheid hielp, maar ze waren vooral in staat op een revolutie te
ontketenen door de fouten van de huidige regering, die Rusland in oorlog hield en zich verzette
tegen systematische landhervorming. Met het grijpen van de macht wilden de Bolsjewieken niet
alleen de macht over Rusland hebben maar ook een socialistische revolutie in de rest van de wereld
ontketenen.
Waarom verloren Duitsland en zijn bondgenoten uiteindelijk de oorlog, zelfs nadat ze begin 1918
Rusland gedwongen hadden tot vrede?
In 1918 begon Duitsland aan zijn laatste wanhopige offensief, wat nog bijna tot succes leiden. Maar
de Duitse kracht werd verzwakt omdat Frankrijk harder was geworden onder de leiding van
Clemenceau en de Duitsers lijden onder een tekort aan eten, voorzieningen en mankracht. Ook gaf
de inmenging van de VS de anti-Duitse coalitie het lange termijn voordeel. Uiteindelijk had de oorlog
als resultaat een verlies van Duitsland en zijn bondgenoten in November 1918.
Welke factoren gaven form aan de vredesovereenkomst die de overwinnaars Duitsland en zijn
bondgenoten in 1919-1920 oplegde?
Woodrow Wilson zag een nieuwe tijdperk voor zich voor de wereldverhoudingen, met als basis
nationale zelfbeschikking en de Leaugue of Nations. Clemenceau was juist meer bezig met het
beslechten van Franse superioriteit omdat Duitsland op lange termijn betere demografische,
economische en militaire potenties had. Frankrijk was dus vooral gefocust op eigen veiligheid.
Hierdoor werd het vredesverdrag van Versailles als erg hard gezien.
Hoofdstuk 26
Hoe beïnvloede de verschillende prioriteiten van Brittannië en Frankijk internationale
betrekkingen tijdens de 1920s?