Een verdachte wordt door het OM gedagvaard om voor de rechter te verschijnen, omdat hij
verdacht wordt van het plegen van een strafbaar feit. Dit strafbare feit wordt door het OM in
de tenlastelegging omschreven met een datum, plaats, tijd en het misdrijf dat gepleegd is.
Voorwaarden voor een strafbaar feit:
1. Een menselijke gedraging.
2. Die past binnen een wettelijke delictsomschrijving.
3. Die wederrechtelijk is.
4. En aan de schuld van de verdachte te wijten is.
5. Wederrechtelijk
6. Schuld
Wederrechtelijk en dat het aan de schuld van de verdachte te wijten is noemen we algemene
voorwaarden voor strafbaarheid. Het zijn de ongeschreven voorwaarden van een strafbaar feit.
Wederrechtelijk houdt in; in strijd met de wet.
De menselijke gedraging kan bestaan uit een handeling of uit een nalaten.
De wettelijke delictsomschrijving houdt in dat als een gedraging een strafbaar feit oplevert,
dan dient deze te passen binnen een wettelijke strafbepaling strafrechtelijk
legaliteitsbeginsel, artikel 1 Sr.
Strafbare feiten:
Misdrijven
- Opzet en schuld als bestanddeel vereist.
Overtredingen
- Gedragingen die strafbaar worden gesteld m de maatschappij te ordenen en
niet zozeer fundamentele waarden en normen te schenden.
Commune delicten en delicten uit bijzonder wetgeving
- Worden strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht.
Krenkings- en gevaarzettingsdelicten
- Krenkingsdelict wordt daadwerkelijke krenking van een rechtsgoed strafbaar
gesteld.
- Gevaarzettingsdelict wordt het veroorzaken van gevaar voor een in een
bepaalde delictsomschrijving beschermd rechtsgoed strafbaar gesteld.
Formele en materiële delicten
- Formele delicten is voor strafbaarheid een bepaalde handeling voldoende.
- Materieel omschreven delicten zijn veelal krenkingsdelicten. Hierbij staat het
gevolg centraal en de gedraging die daartoe heeft geleid.
, Kwaliteitsdelicten en algemene delicten
- Algemene delicten kunnen door eenieder worden gepleegd.
- Kwaliteitsdelicten richten zich echter tot personen met een bepaald
hoedanigheid.
Commissie- en omissiedelicten
- Commissiedelicten zijn strafbare feiten die door handelen worden begaan.
- Een omissiedelict of een handelingsmisdrijf is een misdrijf waarbij de strafbare
daad bestaat uit een bij wet verboden handeling.
Een rechtsgoed is een belang dat strafrechtelijke bescherming verdient, zoals openbare orde,
de zeden en de persoonlijke vrijheid.
Het legaliteitsbeginsel
Artikel 1 Sr: geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgaande
wettelijke strafbepaling. Bij verandering in de wetgeving na het tijdstip waarop het
feit is begaan, worden de voor de verdachte gunstige bepalingen toegepast.
Artikel 1 Sv: strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien.
Lex scripta de wet moet op schrift zijn vastgelegd.
Verbod van terugwerkende kracht het strafbaar handelen moet op het moment
van plegen strafbaar zijn.
Bepaaldheidsgebod de wet mag niet te vaag worden uitgelegd.
Verbod van analogie wetsbepalingen mogen niet te ruim worden uitgelegd.
Het ‘ne bis in idem’-beginsel
Verbiedt een tweede vervolging voor een feit waarover reeds onherroepelijk door
een rechter is beslist. (Artikel 68 Sr)
‘hetzelfde feit’ hetzelfde strafbare feit twee keer veroordeeld
‘vervolging’ door het OM betrekken van de strafrechter in een strafzaak en het
opleggen van een strafbeschikking. Ne bis in idem regel in algemene wet
bestuursrecht artikel 5:43.
Una via, artikel 5:44 Awb
‘onherroepelijkheid’ er dient een finaal oordeel over de feiten te zijn gegeven.
Een nietigverklaring van de dagvaarding of niet-ontvankelijkheid van het OM
vallen hier niet onder.
‘herziening ten nadele’ heeft tot doel onherroepelijke uitspraken van de
strafrechter in geval van ernstige misdrijven ten nadele van de gewezen verdachte
te kunne herzien, artikel 482a Sv.
, Wanneer iemand die de gedraging verrichte daartoe bevoegd was, omdat hij een
maatschappelijk geaccepteerde reden had om deze te verrichten , hij niet wederrechtelijk
handelde rechtvaardigingsgronden:
Overmacht noodtoestand, artikel 40 Sr
- Wanneer in een acute noodsituatie ene keuze moet worden gemaakt tussen
enerzijds het naleven van de wet en anderzijds het vervullen van de
maatschappelijke plicht of maatschappelijke belang kan het in sommige
gevallen gerechtvaardigd zijn om ten behoeven van het vervullen van het
maatschappelijke de wet te overtreden.
Noodweer, artikel 41 Sr
- Het plegen van een strafbaar feit kan tevens gerechtvaardigd zijn als het feit
wordt begaan wegens de noodzakelijke verdediging tegen een ogenblikkelijke
wederrechtelijke aanranding van iemands lijf, eerbaarheid of goed.
Wettelijk voorschrift, artikel 42 Sr
- Iemand die een strafbaar feit begaat ter uitvoering van een wettelijk voorschrift
is niet strafbaar.
Bevoegd gegeven ambtelijk bevel, artikel 43 Sr
- Indien een bevoegde instantie of persoon een bevel geeft tot handelen, is het
gerechtvaardigd om dit bevel op te volgen, ook als dat inhoudt dat daardoor
een wettelijk voorschrift wordt overtreden.
Ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid
Schulduitsluitingsgronden
Psychische overmacht, artikel 40 Sr
- Als de dader het gepleegde strafbare feit is begaan onder invloed van door
externe omstandigheden ontstane psychische drang waaraan de verdachte geen
weerstand kon bieden of hoefde te bieden.
Noodweerexces, artikel 41 lid 2 Sr
- Wanneer iemand in geval van een noodweersituatie als gevolg van ene hevige
gemoedsbeweging die weer het gevolg is van de aanranding, de grenzen van
een noodzakelijke verdediging, kan door diegene een beroep worden gedaan
op noodweerexces.
Ontoerekenbaarheid, artikel 39 Sr
- Niet strafbaar is diegene die een feit begaat dat hem wegens de gebrekkige
ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestesvermogens niet kan worden
verweten.
Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel, artikel 43 lid 2 Sr
- Wanneer iemand te goeder trouw aanneemt dat een bevel afkomstig is van de
daartoe bevoegde persoon, terwijl dit niet het geval blijkt te zijn.
Afwezigheid van alle schuld
- Wanneer alle relevante schuld ontbreekt kan geen bestraffing volgen.
Rechtvaardigingsgronden tasten het element wederrechtelijk aan. Het rechtvaardigt een daad.
Schulduitsluitingsgronden tasten het element schuld aan. Het rechtvaardigt een dader.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisa1258. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
