geschiedenis
leerdoelen
4.1 Opbloei en macht van de stad
1. Je kunt met enkele voorbeelden uitleggen waardoor de landbouwopbrengsten
in de elfde eeuw toenamen
Er waren nauwelijks ontginningen (een gebied gereed voor landbouw)
Leger van Willem de Veroveraar heeft ook Vlaamse edelen zij wisten van
ontginningen in Vlaanderen ze halen Vlaamse boeren zover om ontginningen in
Engeland te beginnen
Noord-Frankrijk en Vlaanderen werden beloond met grond in Engeland, omdat ze
Willem de Veroveraar hadden gesteund met voedsel en uitrusting. Deze grond
gebruikten ze voor de landbouw. De boeren uit Vlaanderen gaven bovendien een sterk
impuls aan schapenteelt
2. Je kunt uitleggen hoe bevolkingsgroei, specialisatie in beroepen en de
opkomst van steden gevolgen waren van de toenemende voedselproductie
Door de succesvolle landbouw, waren er minder boeren nodig. Hierdoor konden
mensen zich specialiseren in andere beroepen. Om hun spullen te verkopen, moesten
ze verhuizen naar steden.
Stadjes werden groter
Nieuwe steden ontstonden bij knooppunten van handelsroutes en bij burchten
Hoeveelheid nijverheid en handel nam toe
Omvang van de steden nam toe
Maatschappij veranderd van een landbouwsamenleving naar een landbouw-
stedelijke samenleving
3. Je weet in welke gebieden in Europe de overgang van een
landbouwsamenleving naar een landbouw-stedelijke samenleving begon
Brugge werd door een vloedgolf de belangrijkste handelsstad voor Vlaanderen. Het
moest aan iedereen Engelse wol aanvoeren voor lakens. Het was ook een
controlerende functie: bescherming tegen Noormannen en Hollandse graven. Een deel
hiervan werd ingevoerd via Engeland (grotendeels via Londen naar Brugge). Via Londen
kwamen ook luxeproducten (wijn en specerijen) Engeland binnen
Noord-Italiaanse steden in Toscane en bij de Po. Onder andere textielnijverheid en
veredeling, en overzeese handel
Londen gaf zich over aan een nieuwe koning tijdens de slag bij Hasting. Burgers eisten
in ruil daarvoor dat hun vrijheden werden vastgesteld in een privilege door Willem
(bevat Londens oudste stadsrechten) Londen ontwikkelde tot handelscentrum
4. Je kunt met voorbeelden beschrijven hoe de opkomst van handel en
nijverheid leidde tot interregionale economische verwevenheid in Europa
Handelaren uit Noord-Italië brachten specerijen en ander Aziatische/Arabische
luxeproducten over de alpen naar Noord-Europa. Enkele Noord-Franse steden
organiseerden een jaarmarkt: handelaren wisselden Vlaams textiel uit tegen
handelswaren in Middellands zeegebied
In de veertiende eeuw deden Italiaanse handelaren ook per schip naar Brugge.
Oorlogsgeweld en belastingen maakten de handel over de weg onveilig en verminderde
, winstgevendheid Handelaren organiseerden zich steeds vaker in koopmansgilden en
werkten samen om handelsvoorrechten te krijgen, om elkaar bij te staan op reis en om
kapitaal voor verre handelsreizen bijeen te krijgen. Steden die in een Hanze
samenwerkten, gaven elkaars handelaren allerlei handelsvoorrechten
5. Je weet hoe en waarom burgers in de steden en mensen in het platteland
door de opkomst van de steden meer vrijheid kregen
Oorzaken:
- In de vroege Middeleeuwen werd slavernij omgezet in een iets vrijer bestaan als
horige
- Vanaf de elfde eeuw kregen horigen en boeren die landbouwgrond ontgingen lagere
belasting of vrijstelling van herendiensten grond in bezit tegen kleine belasting
- Opkomst steden
Stad: Stadsburgers hadden privileges (niet vechten, bouwen, etc.) en lagere belasting
trek van platteland naar de stad. Horigen zijn na een jaar en een dag in de stad vrij
Platteland: Adel moest een tekort aan arbeidskrachten voorkomen door voor de overige
horigen de belasting en herendiensten te verminderen
6. Je weet doe door de economische macht van de steden hun zelfstandigheid
toenam
Stedelingen hadden privileges meer invloed op het bestuur dan boeren in dorpen.
Macht vaak in handen van het rijke patriciaat
De stedelingen zetten zich hiervan af en wilden stadsrechten en eigen bestuur. Vaak
werden zij gesteund door de koning/leenheer want die zag belastingvoordelen. Door
sociale onrust en in tijd van conflicten konden steden al snel meer bestuurlijke vrijheid
opeisen
7. Je begrijpt welke gevolgen de opkomst van steden had voor de
machtsverhoudingen tussen de adel en de burgers.
Door de ontwikkelingen in de handel en nijverheid beschikten steeds nieuwe groepen in
de stad over kapitaal en ze betaalden mee aan belastingen Zij eisten invloed op het
stadsbestuur
Handelaren, handwerkslieden kregen macht om voor hun rechten op te komen
organiseerden ze zich in handwerkersgilden ze wilden rechtvaardiger loon en
acceptabele werktijden
4.2 Staten ontstaan
1. Je kunt uitleggen hoe de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en Het
Heilige Roomse Rijk plaatsvond en welke rol steden hierbij speelden
Engeland: Willem de Veroveraar zette een proces van staatsvorming in gang, maar
eerst rekende hij af met edelen die nog verzet boden. Nadat hij heel Engeland had
veroverd, kon hij het bestuur hervormen.
In ‘zijn’ Engeland wilde Willem de positie van de koning versterken. Kerk en kloosters
zouden steunpilaren worden van het nieuwe bestuur.
1/5e deel van de grond hield Willem. De rest gaf hij in leen aan trouwe ridders.
Leenmannen moesten soldaten worden als de koning dat eiste. Naast dit goede feodale
systeem kreeg Engeland een modern ambtenarenapparaat dat zorgde voor wetgeving,
rechtspraak en belastinginning
Het verlies van veel Engelse gebieden zette kwaad bloed bij de Engelse adel en vooral
bij de burgers van London Zij hadden geld geschonken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper murry. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
