Deze samenvatting is zeer uitgebreid, met belangrijke termen dikgedrukt en wanneer nodig plaatjes voor verheldering. De samenvatting gaat over het thema waarneming en gedrag.
Samenvatting biologie thema 2 V5
Het zintuigstelsel
Het zintuigstelsel bestaat uit verschillende zintuigen. Zintuigen, als gehoorzintuigen en
gezichtszintuigen, ontvangen prikkels uit het externe milieu (externe prikkels). Zintuigen die
prikkels uit het inwendig milieu ontvangen (interne prikkels), worden bij homeostatische
regelmechanismen gebruikt.
Proprioceptoren registreren veranderingen van de spanning van een spier, bijvoorbeeld
spierspoeltjes of peesspoeltjes.
Er zijn verschillende groepen receptoren:
Mechanische receptoren: reageren op vormen van mechanische energie, zoals aanraking,
druk, beweging en geluid. Er ontstaat een impuls in een mechanische receptor wanneer het
celmembraan buigt of uitrekt.
Tastreceptoren en drukreceptoren: zijn mechanische receptoren waarin een impuls
ontstaat als het celmembraan wordt vervormd door lichte aanraking of druk.
Drukreceptoren liggen dieper onder de huid dan tastreceptoren.
Gehoorreceptoren en evenwichtsreceptoren: Mechanische met zeer fijne haartjes. Als
vloeistof waarin ze zich bevinden beweegt, vervormd het celmembraan en onstaat een
impuls.
Chemische receptoren: kunnen moleculen uit de omgeving binden. Bijvoorbeeld
reukreceptoren die moleculen uit de lucht binden.
Temperatuurreceptoren: reageren op warmte en kou. Wanneer de temperatuur in zo’n
boven of onder een bepaalde normwaarde komt, ontstaat een impuls.
Pijnreceptoren: bevinden zich in het hele lichaam en zijn de uiteinden van bepaalde
neuronen. Er ontstaat een impuls in deze receptoren door extreme druk, door extreme
temperaturen of door stoffen die vrijkomen bij beschadiging of ontsteking van weefsel.
Lichtreceptoren: zijn zintuigcellen waarin een impuls ontstaat door zichtbaar licht.
De drempel voordat een prikkel overgaat in een impuls heet de prikkeldrempel. Deze
drempel verschilt per zintuigcel en per prikkel. De prikkeldrempel van lichtreceptoren voor
lichtprikkels is erg laag. Je noemt licht daarom de adequate prikkel voor lichtreceptoren. De
prikkeldrempel van deze zintuigcellen is voor andere, niet-adequate prikkels veel hoger. Als
je bijvoorbeeld zacht op je oog druk ontstaat er geen impuls. Als je er een klap tegen krijgt
wel, je ziet ‘sterretjes’. Als de prikkel sterker is neemt de impulsfrequentie toe. Als een
prikkel langer aanhoudt, wordt de prikkeldrempel hoger en neemt de impulsfrequentie af.
Zo voel je na een tijd de druk van je kleren op je huid bijvoorbeeld niet meer. De aanpassing
van gevoeligheid heet ook wel adaptatie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jardk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
