Definitie van schuld: een ander krijgt nog geld van je betalingsverplichting
1.1 betalingsachterstanden
Er is sprake van een schuld als je nog geld moet betalen. Van een achterstallige betaling is
pas sprake als iemand zijn betalingsverplichting niet op tijd nakomt.
Om in kaart te brengen waarom mensen hun rekeningen niet op tijd betalen, voert het
Nibud (nationaal instituut voor budgetvoorlichting) periodiek een enquête uit.
Vaak hogere vaste lasten genoemd als reden van achterstand
Nonchalance wordt minder vaak genoemd
1.2 Risicovolle schulden
Als er meerder achterstallige rekeningen zijn en er sprake is van een risicovolle
schuldsituatie. Bij een risicovolle schuldsituatie kan een huishouden de schulden nog wel
zonder hulp oplossen, maar het is wel heel moeilijk. Er moet worden voldaan aan één of
meer risico-indicatoren:
Er zijn meer dan drie soorten achterstallige rekeningen vanwege financiële redenen
Er zijn een of meer achterstallige rekeningen vanwege financiële redenen in de
categorie hypotheek, huur, elektriciteit, gas of water, ziektekostenverzekering, bij
afbetaling van leningen en afbetalingsregelingen
De totale omvang van de achterstallige rekeningen bedraagt meer dan 500 euro
De leden van het huishouden staan minstens een keer per maand of meestal rood
voor meer dan 500 euro
Er is een creditcardschuld van meer dan 500 euro.
Budgetcoaching en budgetadvies kan helpen om te voorkomen dat de situatie escaleert.
Hiervoor kunnen zij terecht bij wijkteams, instellingen voor schuldhulpverlening en
vrijwilligers.
1.3 problematische schulden
Indien een huishouden niet zelfstandig hun schulden kunnen oplossen is er sprake van
problematische schuldsituatie als het bedrag dat je moet afbetalen per maand hoger is
dan het bedrag dat je zou overhouden als je door een gemeente of schuldhulpverlenende
organisatie geholpen zou worden met een schuldregeling.
Ook als er schulden zijn die tot grote problemen kunnen leiden uitzetting van huis,
afsluiting gas water licht.
Schuldregeling een betalingsafspraak met je schuldeisers die drie jaar duurt. In die drie
jaar betaal je zo veel mogelijk terug aan je schuldeisers. Na 3 jaar krijg je kwijtschelding van
het resterende bedrag. In die drie jaar moet je rondkomen van een bedrag dat gelijk is aan
90% van de bijstandsnorm.
,Dus 2 kenmerken:
1. Bedrag dat mensen per maand te besteden hebben
2. Schulden die tot grote problemen kunnen leiden.
Verschil risicovolle en problematische schulden is relevant voor de oplossingsmogelijkheden.
Beide gevallen in aanmerking voor schuldhulpverlening. Alleen bij problematische schulden
schuldregeling met kwijtschelding.
1.4 omvang schuldenproblematiek en bereik schuldhulpverlening
De groep huishoudens met risicovolle schulden is groter dan de groep met problematische
schulden.
Gemeenten zijn de grootste aanbieder van schuldhulpverlening. Er zijn meer huishoudens
niet bekend zijn bij de schuldhulpverlening dan huishoudens wel bekend zijn. Hierdoor
komen ze steeds verder in de problemen want zelf krijgen ze het niet opgelost.
Schuldenpakketten: verzameling van schulden die iemand heeft.
1.6 kenmerken van huishoudens met schulden
Lichte of ernstige financiële problematiek wordt ook gehanteerd. Dit onderscheid wordt
gemaakt op basis van de gevolgen van de schuldsituatie.
Ernstige achterstand: de schuldenaar heeft meerdere betalingen bij een schuldeiser
gemist en kan het voorkomen dat hij wordt afgesloten van energie, uitgezet of dat er
sprake is van beslag op zijn inkomen.
Lichte achterstand: sprake van enkele achterstanden, de schuldenaar is in gebreke
gebleven, maar er zijn nog geen aanwijzingen dat hij uiteindelijk niet gaat betalen.
Hoofdstuk 2
2.1 overlevingsschulden
Overlevingsschulden ontstaan als een huishoudens te lang moeten rondkomen van een te
laag inkomen onvoorziene uitgaven kunnen niet betaald worden.
Achterstanden op huur, energie en zorg zijn typische overlevingsschulden.
Deze huishoudens gaan zorgvuldig met hun geld om, maar hun inkomen is te laag om
normaal rond te kunnen komen.
De zorgverzekering werd flink duurder:
Eigen risico is flink gestegen
De basispremie is gestegen
Allerlei zorg is vanuit de basisverzekering verschoven naar de aanvullende
verzekering.
, 2.2 compensatieschulden
Bij compensatieschulden is er sprake van weinig geld, maar de schulden zijn opzich wel te
vermijden. Denk hierbij aan een laptop of andere luxegoed op afbetaling. Als bij dit soort
schulden betaling via incassoprocedures wordt afgedwongen, dan ontstaan er in de nasleep
vaak ook schulden in de vaste lasten.
Financiële zorgen geven stress en als gevolg hiervan gaan we slechter functioneren.
2.3 aanpassingsschulden
Aanpassingsschulden kunnen ontstaan als mensen plotseling minder inkomen krijgen of als
de vaste lasten flink stijgen. Zij moeten hun uitgaven dan aanpassen aan de nieuwe situatie
en dat lukt vaak niet van de een op andere dag.
2.4 overbestedingsschulden
Overbestedingsschulden ontstaan als mensen consequent te veel uitgeven. Ze weten wel
hoeveel er beschikbaar is, maar elke maand geven ze meer geld uit dan ze hebben. Ze
gebruiken vaak roodstaan of een creditcard om extra geld te organiseren.
Dit kan verschillende oorzaken hebben, verslaving, onvermogen om de administratie goed
bij te houden, niet om kunnen gaan met de druk van de omgeving of overkreditering.
2.5 bureaucratische schulden
Deze schulden ontstaan als gevolg van het bureaucratisch onvermogen van een huishouden
om zaken met de overheid goed te regelen. Bijv. niet goed kunnen lezen of schrijven, niet
voldoende computervaardigheden of niet weten dat de regels van de overheid hard worden
toegepast.
Van de burgers wordt door de overheid een steeds grotere zelfredzaamheid verwacht.
2.6 een mix van typen en oorzaken
Voor de meesten schuldenaren geldt dat hun schuldenpakket kenmerken vertoont van
meerdere typen schulden. Door na te gaan wat voor schulden mensen hebben, kan ook de
oplossing in zicht komen.
Het type schuld zegt in veel gevallen ook wel iets over de oorzaak.
Bij aanpassingsschulden speelt bijvoorbeeld vaak een life-event, zoals scheiden, ontslag en
ziekte een rol. Toch is het een misopvatting om een life-event direct als de oorzaak voor een
schuldsituatie aan te merken. Het laat vaak de kwaliteit van het financiële gedrag zichtbaar.
Psychologische factoren
Het blijkt dat gemiddeld genomen geen toeval is dat de een wel in de schulden terecht komt
en de andere niet. (Madern 2015)
Als mensen hun administratie niet voldoende bijhouden, de kans op financiële
problemen groter is
Als mensen niet goed weten waar belangrijke papieren liggen, de kans op financiële
problemen groter is
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelleheuts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
