Kennen/kunnen:
1. Aangeven hoe de hoofdregels van de Nederlandse spelling een rol spelen bij de
schrijfwijze van een woord
2. Woorden verdelen in fonemen en grafemen
3. Voor- en nadelen van schriftsystemen en spellingherziening
4. Consequenties van versmeltingstheorie van Ehri
5. Bepaald type woord aan geven wat meest efficiënte spellingsstrategie is
6. Fase spontane schrijfontwikkeling van een kind
7. Factoren die de geletterdheid van kleuters en een rijke leeromgeving beïnvloed
8. Bij oefening of situatie aan geven op welke spellingvaardigheid die betrekking heeft
9. De leerstof voor het spellingonderwijs kunnen structureren in spellingcategorieën en
daarin een opklimming in moeilijkheidsgraad aan brengen
10. Van een spellingcategorie de instructieprincipe
11. Van een spellingcategorie de adequeate oefening selecteren
12. Wat er typerend is voor een bepaald type spellingmethode en welke nieuwe
ontwikkeling er zijn binnen de spellingdidactiek
13. Waarom is werkwoordspelling ingewikkeld voor kinderen?
14. Bij een bepaalde situatie aangeven welke methode voor het aanleren van de
werkwoordspelling wordt toegepast
Aangeven hoe de hoofdregels van de Nederlandse spelling een rol spelen
bij de schrijfwijze van een woord
Volgens het fonologische principe wordt elk foneem door een apart grafeem weergegeven. Dit gaat
alleen op bij klankzuivere woorden (woorden waarbij elk foneem door een grafeem wordt
weergegeven). Bij het morfologische principe let je op de vorm van de woorden. Woorden zijn
opgebouwd uit kleine stukjes die nog een betekenis hebben: morfemen.
Het morfologisch principe bestaat uit twee regels:
1. De regel van de gelijkvormigheid houdt in dat we een woord of achtervoegsel steeds op
dezelfde manier schrijven. Je moet vergelijken hoe het morfeem in een ander woord klinkt.
2. De regel van de overeenkomst houdt in dat woorden die op dezelfde manier zijn gevormd
ook op dezelfde manier worden geschreven. Je moet een woord vergelijken met een ander
woord met ook een andere betekenis.
Het etymologisch principe houdt in dat de vroegere vorm de schrijfwijze van het woord bepaalt. Ook
voor leenwoorden (woorden uit een andere taal) geldt het etymologisch principe. Het syllabisch
principe is gebaseerd op klankstukken die de spreker als één groep gebruikt. Dit is iets anders dan
een lettergreep. Dat is een visuele verdeling van een woord. Er zijn twee regels bij dit principe:
1. De verenkelingsregel: als een klankstuk eindigt op een lange klank dan schrijven we een
korte klank.
2. De verdubbelingsregel: als een klankstuk eindigt op een korte klank dan wordt de
medeklinker die erop volgt, verdubbeld.
Woorden verdelen in fonemen en grafemen
Grafeem: een letter of lettercombinatie die een spraakklank weergeeft
Boek = 3 grafemen B – OE – K
, Foneem: is een spraakklank die weergegeven wordt door een grafeem
/k/ /l/ /a/ /p/ /u/ /n/ = klappen
Foneem: /d/ /ie/ /j/ /aa/
Grafeem: d, i, a
Voor- en nadelen van schriftsystemen en spellingherziening
Pictografisch schriftsysteem:
- Woorden weergeven door middel van tekeningen en afbeeldingen
o Voordeel: je kan een vrij ingewikkelde boodschap op een simpele manier weergeven,
het is voor iedereen te begrijpen
o Nadeel: Het kan abstracte zaken niet goed uitbeelden
Logografisch schriftsysteem:
- Elke afbeelding correspondeerde met één bepaald woord. (Chinees)
o Voordeel: uitspraak of taal is niet nodig bij schrijver
o Nadeel: er zijn 40.000 karakters, dus heel ingewikkeld om te leren
Alfabetisch schriftsysteem:
- Taal wordt weergegeven door de afzonderlijke spraakklanken van een woord te noteren
o Voordeel:
• Het aantal tekens dat iemand moet leren is veel minder dan bij een
Logografisch schriftsysteem
o Nadeel:
• Lastig om fonemen te herkennen
• Grafemen die uit twee verschillende letters bestaan
• Koppeling tussen fonemen en de grafemen is niet eenduidig
Consequenties van versmeltingstheorie van Ehri
Volgens de versmeltingstheorie van Ehri heeft een woord dat opgeslagen is in ons geheugen een
akoestische identiteit (hoe klinkt het woord?) en een articulatorische identiteit (hoe spreek je het
woord uit?). Die twee samen worden ook wel de fonologische identiteit genoemd. Daarnaast heeft
een woord een morfologische identiteit (hoe is een woord opgebouwd?), een semantische identiteit
(wat is de betekenis van een woord?), een syntactische identiteit (hoe combineer je het woord met
andere woorden?) en een orthografische identiteit (hoe spel je het woord?).
Voor de spellingdidactiek betekent dit dat je aan al deze aspecten aandacht moet besteden.
De versmeltingstheorie van Ehri heeft betrekking op hoe de verschillende aspecten van woorden in
ons geheugen liggen. Alle identiteiten van een woord moeten in de spellingdidactiek aan de orde
komen.
Bepaald type woord aan geven wat meest efficiënte spellingsstrategie is
De manieren die een speller gebruikt om een woord correct op te schrijven, noemen we
spellingstrategieën. Bij een directe spellingstrategie schrijft de speller het woord, zonder erover na te
denken, goed op. Dit heet ook wel spellen volgens een schrijfmotorisch patroon. We schrijven het
woord dat in ons geheugen is vastgelegd zonder moeite op.
Bij de directe spellingstrategie gebruikt de speller een denkhandeling om het woord goed op te
schrijven. Er zijn vijf indirecte spellingstrategieën.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noaschudde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.