In dit document is een samenvatting weergeven van alle kennis die in het 1e jaar van de opleiding logopedie bij het vak eet- en drinkstoornissen aan bod komt, (onderzoek & diagnose). De stof bevat informatie over het onderzoeken van eet- en drink problemen bij jonge kinderen, ingaande op de 4 vaard...
Eet- en drinkstoornissen bij
jonge kinderen
Onderzoek & diagnose – Logopedie jaar 1 – 2019-2020
Eten: het proces van voedselopname van mond tot maag, met daarin de sensorische activiteit, het
gedrag, de opname van het voedsel en de verwerking er van.
Slikken: het proces waarbij het voedsel via de orale, faryngeale en oesofageale fase naar de maag
wordt getransporteerd.
Fase 1, (voorbereidende) Orale fase = willekeurig & bewust je bepaalt zelf wanneer
1. Mond openen
2. Afbijten
3. Voedsel in mond plaatsen
4. Proeven
5. Zijwaartse tongbewegingen
6. Kauwen
7. Tong verzamelt voedsel
8. Bolusvorming
9. Voedsel wordt naar achteren getransporteerd.
Hangt af van wat je eet; vla hoef je bijvoorbeeld niet te kauwen.
Fase 2, Faryngeale fase = onwillekeurig & bewust voedsel zit nog niet in de slokdarm
1. Het velum trekt op om de neusweg af te sluiten
2. Bovenste gedeelte van de keelholte trekt samen
3. Hyoid heft naar voren
Fase 3, Oesofageale fase = onwillekeurig & onbewust voedsel komt in slokdarm terecht
1. Ontspannen en openen van de onderste slokdarmsluitspier (slokdarmsfincter)
2. Voedselbrok wordt naar maag getransporteerd door peristaltische beweging
Vijf hersenzenuwen spelen hierin een belangrijke rol:
1. N. Trigeminus intra orale sensibiliteit, motoriek van de kauwspieren
2. N. Facialis smaak, speekselklieren, openen en sluiten van de ogen en motoriek van de
lippen
3. N. Glossofaryngeaus (IX) sensibilitiet orofarunx, en achterste deel tong, motoriek
keelwand en larynx
4. N. Vagus (X) sensibiliteit hypofarynx, glottissluiting en peristaltiek oesofagus
5. N. Hypoglossus (XII) innervatie van de tongspieren (intrinsieke en extrinsieke tongspieren)
en is daarom van belang voor het orale transport van de voedselbolus in de mond
!Om een logopedische diagnose te stellen, moet je kunnen bepalen in welke slikfase het mis gaat!
Ontwikkeling van eten & drinken:
Borstvoeding/flesvoeding = 1e vaardigheid
Lepelvoeding = 2e vaardigheid
Kauwen = 3e vaardigheid
Drinken(uit open beker) = 4e vaardigheid
, De 4 vaardigheden moet een kind van 2;0 jaar kunnen. 4 vaardigheden = primaire mondfuncties.
Deze gaat samen met de ontwikkeling van de houding & de speekselcontrole.
1e vaardigheid / borstvoeding-flesvoeding:
Als een kindje geboren wordt kan het direct drinken, dit komt door de orale reflexen
adem/zuig/slikcoördinatie = orale reflexactiviteit
Tijdens zuigen: kan het kind ademhalen
Tijdens slikken: wordt de ademhaling onderbroken
12-14 weken vd. zwangerschap pm kan kind al slikken
15-18 weken vd. zwangerschap pm kan kind zuigen
Als het kind ouder (3-4 maanden) wordt, gaat het steeds meer willekeurig drinken dit komt door
neurologische rijping.
Voedend zuigen = vanuit fles
Niet voedend zuigen = vanaf speen of vinger
Voedend & niet-voedend zuigen zijn twee aparte vaardigheden. Verschillende ritmes.
Orale reflexen bestaan uit motorische patronen die uitgelokt worden door sensibele ervaringen
(input)
Reflexen kunnen een voedende en beschermende functie hebben;
Voedende reflexen:
Zuig-slik reflex
Tepelzoek reflex
Bijtreflex
Palmomentale reflex
Zuig-slikreflex doel om voedsel tot je te kunnen nemen (vanaf geboorte aanwezig)
Opwekken met tepel, speen of vinger zachtjes lippen, het lipslijmvlies, tandvlees of harde
gehemelte aanraken
Het zuigreflex neemt tussen 3-5 maanden af door de neurologische rijping. Afzonderlijke
slikreflex blijft bestaan.
Palmomentale reflex doel om activiteit in het mondgebied te stimuleren
Opwekken door over de muis van de duim van de baby te wrijven
Reactie in het mondgebied, lichte trekkingen van de lippen tot duidelijke zuigbewegingen
Aanwezig vanaf geboorte tot 1 maand
Tepelzoek reflex doel zodat pakken van de tepel/speen makkelijker gaat
Opwekken door het aanraken van de wang of rondom de mond
Reactie is dat het kind het hoofd draait en de mond opent
Aanwezig vanaf geboorte tot ongeveer 3 maanden
Bijtreflex doel om het zuigen te ondersteunen
Opwekken zowel voor in de mond als aan de zijkant – stimuleren van de kaken
Reactie als ritmische op- en neergaande bewegingen van de onderkaak
Rond de 6e maand is dit reflex verdwenen
Slikreflex doel om voedsel te transporteren
Opwekken gaat doordat voedsel of vloeistof de gehemeltebogen en het velum aanraken
Reactie is dat de slik wordt opgewekt
Levenslang aanwezig.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartjestroes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
