Deel 14 Klassiek conditioneren
Wat is klassiek conditioneren?
Klassiek conditioneren= dat we leren dingen met elkaar in verband te brengen, om dingen
met elkaar te associëren. bijvoorbeeld: na het eten van een rijsttafel ben je enorm ziek
geworden. Je hoeft dit eten niet meer. Je associeert een rijsttafel dus naar ziek worden.
Twee psychologen die weten hoe dit werkt: Pavlov en Watson. Zij gelovend dat menselijk
gedrag volledig voorspeld en verklaard kan worden vanuit de leer theorieën.
Pavlovs ontdekking
Geconditioneerde respons: een respons die onder bepaalde condities tot stand komt. de
hond begon steeds te kwijlen als hij de bel hoorde omdat hij dan eten zou krijgen.
Ongeconditioneerde respons: is in dit geval het eten, dit is een prikkel die uit zichzelf een
reflexmatige reactie triggert.
Geconditioneerde stimulus: was in dit geval de bel. De bel zelf triggert niet direct het kwijlen
en is dus bij aanvang een neutrale stimulus. Maar als je de bel een tijdje combineert met
voedselaanbod dan zal op den duur de bel op zichzelf kwijlen teweegbrengen.
Het komt erop neer dat klassieke conditionering het verband tussen twee stimuli te leggen.
Watsons onderzoek
Hij liet zien hoe mensen angsten konden leren. Hij had een klein jongetje die niet bang was
voor witte muizen maar elke keer als het jongetje ging spelen met witte muizen liet Watson
een hard vervelend geluid horen. Nu was hij bang voor witte muizen.
Generalisatie
Het is goed mogelijk dat het jongetje voor altijd bang blijft voor witte muizen of iets wat
hierop lijkt.
Behavioristen generalisatie= het ding dat de angst uitbreid
Generalisatie= dat er geen onderscheid word gemaakt tussen verschillende stimuli en dat de
aangeleerde respons zich heeft uitgebreid naar dingen die erop lijken.
Bijvoorbeeld dat diegene van de rijsttafel nu ook bang is voor bami.
Discriminatie
Een andere mogelijkheid is er dat het jongetje wel bang is geworden voor witte muizen maar
niet voor witte katten. Dit is discriminatie.
Discriminatie= een stimulus moet aan bepaalde kenmerken voldoen om geconditioneerde
respons uit te lokken.
Extinctie
Het is mogelijk een aangeleerde respons ook weer af te leren. Dit heet extinctie.
,Bijvoorbeeld degene die geen rijst meer durfde te eten moet dit gewoon een paar keer doen
en zal het vanzelf over gaan. De eerste paar keren zal ze wel bang zijn maar dit zal vanzelf
uitdoven.
Het betekent helaas niet dat het voorgoed is verdwenen. Het kan opeens weer terug komen.
Dit heet spontaan herstel.
Waarom is het belangrijk dat een sociaal werker deze kennis heeft?
Inzicht in klassiek conditioneren helpt je om gedrag van cliënten beter te begrijpen. Je
begrijpt dat sommige problemen een gevolg zijn van hun leergeschiedenis.
Hoe past een sociaal werker deze kennis toe?
Er word wel eens gebruik van gemaakt in de praktijk. Bijvoorbeeld als een alcohol verslaafde
refusal krijgt, als hij dan weer alcohol zou nemen zou hij erg ziek worden. dit kan ze ertoe
zetten dat ze het niet gaan doen en kunnen ze een afkeer krijgen tegen alcohol.
Deel 15 operant conditioneren
Wat is operant conditioneren?
Operant conditioneren= als je iets doet, dus bepaald gedrag vertoond, en daarna een
positief effect ondervind en je vanwege dat positieve effect vaker dat gedrag gaat vertonen.
Beloning
Bij positieve bekrachtiging voeg je iets toe om te geven. (geld, voedsel)
Bij negatieve bekrachtiging haal je iets weg. (iets onaangenaams)
Tokensysteem= een beloningssysteem.
Premack principe= iemand belonen met wat diegene leuk vind. (film kijken)
Negatief gedrag daarentegen kun je beter niet straffen maar negeren, een kind kan na
straffen een hekel aan je krijgen.
Shaping
To shape= vormen.
Complex gedrag dat geleerd moet worden kun je in stapjes opbouwen.
Interval
De beloning van het gedrag moet voelbaar verband houden met het gedrag. Er moet niet
teveel tijd tussen zitten want dan koppel je gedrag met beloning niet met elkaar.
Waarom is het belangrijk dat een sociaal werker deze kennis heeft?
Mensen die hulp nodig hebben zullen dus vaak hun gedrag aan moeten passen.
Bijvoorbeeld gedetineerden die je opeens alles afneemt wat niet nodig is (tv, snacks) maar
als ze zich goed gedragen krijgen ze dit terug. En het hielp. Ze gingen zich beter gedragen.
, Hoe past een sociaal werker deze kennis toe?
Als een cliënt zijn gedrag moet aanpassen ga dit dan in kleine stapjes doen. Bijvoorbeeld
schulden. Ga eerst voor 3 dagen kijken wat iemand kan uitgeven, plan wat diegene kan
uitgeven en hou je eraan. Als dit goed loopt beloon je. Daarna ga je dit voor een week doen,
dan voor 3 weken en daarna voor een maand. (shaping)
Er moet eigenlijk altijd gezocht worden naar beloningen om gedrag een te willen of kunnen
passen.
Deel 16 sociaal leren
Wat is sociaal leren?
Sociaal leren= leren door observatie en imitatie.
Bandura’s Bobo dolls
Albert bandura heeft een onderzoek gedaan wat heet ‘’bandura’s bobo dolls’’. Met dit
experiment wilde hij en zijn team onderzoeken wat de invloed is van het observeren van
agressief gedrag op kinderen in de leeftijd van 3 tot 6 jaar. Het kwam erop neer dat ze
kopieerden wat de volwassene ook deed omdat ze daardoor dachten dat het werd
geaccepteerd.
Twee factoren die het leereffect van sociaal leren verstrerken.
- De mate waarin de persoon wiens gedrag je observeert een rolmodel voor je is.
(Bijvoorbeeld van hetzelfde geslacht)
- Als het geobserveerde gedrag van het model lonend is.
Als iemand word geloond voor wat die doet zullen we dit sneller overnemen.
Waarom is het belangrijk dat een sociaal werker deze kennis heeft?
Als je weet van deze vorm van leren kan je eerder de herkomst van mensen hun gedrag
herkennen.
Het is belangrijk voor cliënten om een rolmoddel voor zich te hebben die een voorbeeld is.
Hoe past een sociaal werker deze kennis toe?
Er zijn 3 toepassingen:
1. De sociaal werker als rolmodel
Het is belangrijk om als sociaal werker bewust te zijn van wat je doet. Cliënten observeren
dus ook jou gedrag en kunnen dit dan overnemen. Je kunt dit gebruiken door dingen voor te
doen. (hoe reageer jij op boosheid van een cliënt, hoe pak ik een lastig telefoontje aan)
2. Een rolmodel binnen de doelgroep
Een rol toekennen aan een rolmodel binnen de doelgroep
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper neeltjeoppedijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.