In dit overzichtelijke document wordt het aanbod van schrijfvaardigheid en de deelvaardigheden (vocabulaire, grammatica) in de onderbouw van het voortgezet onderwijs behandeld. 9 pagina's. Gemaakt in collegejaar 1, semester 2.
Hoofdstuk 5: Schrijfvaardigheid
Paragraaf 5.1 en 5.2 (pp. 153-165)
5.1: Inleiding (pp. 153-155)
In vergelijking met de andere taalvaardigheden heeft het onderdeel schrijfvaardigheid een
bescheiden plaats in het programma.
Het geschreven taalgebruik heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen, dankzij het
wijdverspreide gebruik van computers enzovoorts.
Jongeren maken gebruik van allerlei apps om snel schriftelijk met elkaar te communiceren.
o Informele communicatie buiten school tussen personen (games, e-mail, sms’en,
skypen, contacten via Facebook en Instagram, via WhatsApp)
o Functionele schriftelijke communicatie (online formulieren en enquêtes invullen,
producten bestellen, reserveringen doen of informatie opvragen).
Voor een docent is er meestal veel nakijkwerk verbonden aan het corrigeren en geven van
feedback op de tekstproductie van leerlingen.
Voor een leerling is de leerlast erg groot, wat betekent dat hij veel moet oefenen om enige
vooruitgang te boeken. Het werkgeheugen wordt enorm belast, er moet namelijk tegelijk
aandacht zijn voor de inhoud, de structurering van de informatie, de vorm, de ontvanger en
zaken als kennis van woorden en grammatica.
Voordelen: Schrijven levert een zichtbaar product op, want het geven van feedback
gemakkelijker maakt. Bij een schrijfopdracht heeft de leerling tijd om na te denken en om in
zijn eigen tempo te werken. Het schaven aan een tekst maakt de leerling bewuster van zijn
eigen tekortkomingen in kennis en vaardigheid.
Docenten moeten oppassen dat ze niet te veel nadruk leggen op de formele correctheid van
de tekstproductie van leerlingen.
5.2: Leerstof voor schrijfvaardigheid (pp. 155-164)
5.2.1: Kerndoelen en ERK-streefniveaus (pp. 155-158)
Binnen de kerndoelen voor de onderbouw is een beperkte rol voor schrijfvaardigheid
gereserveerd. Kerndoel 17 vraagt van de leerlingen dat ze informeel contact kunnen
onderhouden via e-mail, brief en chatten.
Over de correctheid van de schriftelijke formulering wordt in de kerndoelen niets gezegd.
Schrijfvaardigheid speelt zich in de onderbouw af op de ERK-niveaus A1 en A2.
A1 niveau: Het produceren van zeer korte en eenvoudige teksten en het formuleren van
korte antwoorden op vragen die in de doeltaal zijn gesteld. Leerlingen worden ook in staat
geacht om enkele persoonlijke gegevens in te vullen op papieren of inschrijfformulier, ook
kan de leerling met behulp van een paar korte zinnen informatie over zichzelf geven op een
ansichtkaart of in een e-mail aan een leeftijdsgenoot.
A2 niveau: Het schrijven van een korte eenvoudige persoonlijke brief of e-mail met concrete
inhoud die betrekking heeft op het alledaagse persoonlijke leven, bijvoorbeeld een
uitnodiging, een bedankje of een excuses. Deze productie bestaat uit een aantal eenvoudige
zinnen, waar voegwoorden bij gebruikt worden.
Voor het A-niveau zijn de eisen met betrekking tot correctheid van grammatica en
vocabulaire beperkt. De begrijpelijkheid van de boodschap komt op de eerste plaats.
, 5.2.2: Taalhandelingen (pp. 158)
Algemene schriftelijke productie:
- Verslagen en opstellen
- Creatief schrijven
- Aantekeningen maken
- Teksten verwerken
Schriftelijke interactie:
- Correspondentie
- Berichten en formulieren
Het is belangrijk dat leerlingen conventies gebruiken die passen bij bepaalde (formele en
informele) situaties. Kennis van conventies is onder andere nodig voor:
- De aanhef en afsluiting van een brief of e-mail
- Zichzelf voorstellen
- Groeten, felicitaties en goede wensen overbrengen
- Zich verontschuldigen en iemand bedanken
- Een voorstel doen
- Om een gunst vragen
- Iets accepteren of iets weigeren
- De nadruk op iets leggen
5.2.3 Tekstsoorten en hulpmiddelen bij het schrijven (pp. 158-164)
ERK-niveaus A1 en A2: Leerlingen kunnen eenvoudige en korte teksten schrijven over hun
persoonlijke leven of om sociale contacten te onderhouden.
Voorbeelden van tekstsoorten:
o Informele (persoonlijke) ansichtkaarten, briefjes of e-mails (verjaardag)
o Instructieve teksten (recept)
o Formulieren invullen en standaardbrieven opstellen (reserveren, sportevenement)
Voorbeelden van tekstsoorten zonder directe communicatie met een ander:
o Een beschrijving geven (persoon) en een verhaal vertellen (boek)
o Een profiel opstellen (van een bekend persoon)
o Een eenvoudig gedicht schrijven of een korte fictieve dialoog opstellen (creatief
schrijven) een strip, een advertentie en een flyer maken
o Eenvoudige vormen van vrije productie (speed writing, waarbij leerlingen 5 minuten
de tijd krijgen om iets op te schrijven over thema)
o Een nieuwsbericht opstellen
o Een recensie schrijven (film)
Door het feit dat in e-mails de ontvanger zijn of haar antwoord boven in het bericht van de
afzender plaatst, kun je bepaalde elementen uit het oorspronkelijke bericht gemakkelijk
recyclen. Dit is een bewuste strategie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannebloemberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
