TT verzekeringsrecht
De belangrijkste onderwerpen waarlangs de hoofddoelen bereikt worden zijn:
- De plaats van de verzekeringsovereenkomst in het algemene verbintenissen- en
contractenrecht, met daarbij ook aandacht voor (a) de juridische positie van de
assurantietussenpersonen, gevolmachtigden en andere personen direct betrokken bij
de verzekeringsovereenkomst, (b) de geldende (bestuursrechtelijke) toezichtstructuur
en (c) de bestaande praktijk van procederen in verzekeringszaken in breder zin (dus
inclusief de geschillenbeslechting buiten de burgerlijke rechter om);
- Het geven van inzicht – mede aan de hand van een historisch overzicht – in de
bronnen en de systematiek van het verzekeringsrecht;
Verdiepend, per (deel)onderwerp:
- De totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst: de rechten en plichten van de
partijen, co-assurantie, polisrecht, elektronisch verzekeren, met waar toepasselijk
aandacht aan (de invloeden van) Europese richtlijnen;
- De mededelingsplicht bij het sluiten van de verzekeringsovereenkomst;
- Het idemniteitsbeginsel; - De bereddings- en meldingsplicht;
- Samenloop;
- Subrogatie en directe actie;
- Uitsluitingen en risicoverzwaring in het schadeverzekeringsrecht met daarbij
aandacht voor de vraag in hoeverre het de verzekeraar vrij staat om te bepalen onder
welke voorwaarden hij bereid is een aangeboden risico te accepteren;
- De foute verzekerde. Over verzekering & fraude;
- Bij elk van de (deel)onderwerpen wordt aandacht besteed aan de bewijsrechtelijke
verhoudingen.
HC 1
Inleiding en eigen karakter van de aansprakelijkheidsverzekering
Inleiding verzekeringsrecht
De rode draden van het verzekeringsrecht, het overdragen van risico’s, totstandkoming en het eigen
karakter van de aansprakelijkheidsverzekering.
Verzekeringsrecht ziet op het leven van alledag: achter de kleine lettertjes schuilt altijd een casus, een
belang, een verzekerd iets of een verzekerd iemand. In dit college wordt het brede veld van het
verzekeringsrecht geschetst, met daarbij aandacht voor de betrokken partijen, de rode draden van
het verzekeringsrecht. Aandacht wordt besteed aan de totstandkoming van de
verzekeringsovereenkomst en aan het wezenlijk verschil tussen first- en third party insurance. Het
eigen karakter van de aansprakelijkheidsverzekering staat daarmee in het derde uur centraal.
Te bestuderen literatuur
AWTS, hoofdstuk 1 "Inleiding", para 1.2, 1.4, 1.6 t/m 1.8, 1.11 en hoofdstuk 2 "De
totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst" (niet § 2)
N. van Tiggele-van der Velde, ‘Kroniek directe actie ex 7:954 BW. From thought to de Hoge
Raad’, AV&S 2019/18, p. 93-100.
Te bestuderen jurisprudentie:
Ktr. Rotterdam 26 oktober 2006, NJF 2007/13
Ktr. Utrecht 12 september 2007, JAR 2007/260: ozcelik/axa
RvT 2002/011 Br
Agenda van vandaag
, 1. Algemene inleiding, plaats van verzekeringsovk (tussendoor maar wezenlijk eigen karakter
van aansprakelijkheidsverzekering
2. Rode dragen met 2 leerstukken
A. Premiebetaling
B. Duur en einde van de ovk
Algemene inleiding
De plaats van de verzekeringsovk
Verschil tussen schadeverzekering en sommenverzekering (bijv levensverzekering)
Schadeverzekering --> strekkende tot vergoeding van vermogensschade die de verzekerde zou
kunnen leiden (7:944 BW)
Sommenverzekering --> onverschillig is of en in hoeverre met de uitkering schade wordt vergoed
(7:964 BW)
Terminologie geduid
Titel 7.17
Let op verschillen in de afdelingen. Wij afdeling 1 en 2. begrip verzekerde leeft alleen in afdeling 2. In
afdeling 1 staat bijv verzekeringnemer (idk of er nog iets anders staat)
Verzekeringnemer = degene die de ovk met de verzekeraar aangaat. In beginsel dekt de ovk
slechts diens belangen.
Verzekerde = degene die ingeval van geleden schade krachtens de verzekering recht heeft op
vergoeding (in afdeling 1 aangeduid als 'degene die recht heeft op uitkering')
NB: bij aansprakelijkheidsverzekering: betaling ook hier aan verzekerde. Hij heeft ex contract recht
op uitkering, maar hij is NIET de benadeelde (maar juist degene die aansprakelijk is voor schade)
Als je ergens ziet er staat verzekerde, dan zit je in afdeling 2. met 3 doen we niks.
Tussendoor: het eigen karakter van de aansprakelijkheidsverzekering.
Aansprakelijkheidsverzekering als bijzondere vorm van schadeverzekering.
Gedekt is de aansprakelijkheid voor door derden geleden schade
Dekking wordt verleend voor elke uit de wet of een ovk voortvloeiende verplichting tot het
vergoeden van schade
De uitkering gaat in beginsel naar de verzekerde
De wet is onrechtmatige daad (OD), ovk is wanprestatie
Zij noemt benadeelde vaak gevonden slachtoffer. Want you take the victim as you find him.
Het aansprakelijkheidsrecht als middel om tot slachtofferbescherming te komen is alleen effectief als
de verzekering de daartoe benodigde financiele middelen verschaft.
ANV= aansprakelijkheidsverzekering??
Juridisch karakter
Schuldverzekering ('passivenversicherung')
Verzekerd belang
Premier risque/niet volle waarde verzekerbaar
Passief verzekering
Dicht bij huis: ziektekostenverzekering, aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP).
,Aan de orde is THIRD PARTY INSURANCE: het indekken tegen risico's die je in je vermogen lijdt
doordat er een schuld aan toegevoegd wordt. Het is dit risico dat je - tegen betaling van premie -
overdraagt aan een collectief.
Schadeverzekering. Daarnaast noemen we het heel duidelijk een schuldverzekering. Dit is omdat je
hoeft geen vermogen te hebben om een verzekering te kunnen sluiten. Daar groot verschil tussen
actief en passive verplichting. Om huis te verzekeren heb je huis nodig, om
aansprakelijkheidsverzekering heb je niks nodig.
Actief verzekering is je moet iets hebben om verzekerd te kunnen zijn. First party verzekering. Dingen
die je afsluit op dingen die van jou zijn, jouw ziekte, jouw huis.
Dicht bij huis: brandverzekering.
Aan de orde is FIRST PARTY INSURANCE:
Het indekken van je eigen risico's door ze over te dragen aan een collectief (tegen betaling van
premie)
In NL veel mensen verzekerd.
Vormen van aansprakelijkheidsverzekering
AVP (aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren)
AVB (aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven)
CAR (construction All Risks, de bouwprojectverzekering)
WAM (wet aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen)
Het gaat om DE aansprakelijkheid voor door derden geleden schade = aansprakelijkheid zowel op
grond van een ovk als op grond van de wet.
De 'open' basisdekking begrensd
Het begrip aansprakelijkheid
Het schadebegrip
De begrenzing naar tijd en bedrag
Uitsluiting van het ondernemersrisico
Subrogatie: verzekeraar verhaalt op de dader.
Verzekeringstechnische begrenzing van het schadebegrip
Je hebt vermogensschade, dit kun je delen in zaakschade, personenschade en in zuivere
vermogensschade. Zaakschade en personenschade (incl gevolgschade (en ect ideele
schade/immateriële schade) wel gedekt en zuivere vermogensschade is uitgesloten (uitzondering
BAV beroepsaansprakelijkheid).
Onder de aav (algemeen aansprakelijkheidsverzekering) alleen zaakschade en personenschade
gedekt.
Personenschade = schade als gevolg van letsel of aantasting van de gezondheid van personen al dan
niet de dood ten gevolge hebbende.
Ideële schade (vergoeding door betaling van smartengeld) daaronder begrepen.
Zaakschade = schade als gevolg van beschadiging, vernietiging of verlies van een zaak.
De begrenzing van het begrip zaakschade
Let op 3 verschijningsvormen:
Beschadiging
, Vernietiging
Verlies
De verschijningsvorm brengt begrenzing aan, tezamen met die naar tijd en bedrag.
Zuivere vermogensschade
Schade die NIET gepaard gaat met letsel of dood van een persoon of beschadiging,
vernietiging of verlies van een zaak.
'Papieren schade'
Niet met zoveel woorden uitgesloten, maar volgt uit de dekking van 2 andere vormen van
schade ('impliciete uitsluiting') --> Let op verschil met zuivere vermogensschade. Er staat niet
wat het is er staat zuivere vermogensschade is alles wat niet zaakschade en personenschade
is. Impliciete uitsluiting. Zuivere vermogensschade niet gedekt.
Zuivere vermogensschade en het zgn ondernemersrisico (Het begrip ondernemersrisico omvat de
risico's die een persoon of bedrijf met zich meedraagt bij het zelfstandig uitoefenen van een beroep
dan wel de bedrijfsvoering, voor zover niet te verzekeren, of voor zover niet verzekerd)
Kern: primaire prestatieverplichting is en blijft 'des verzekeringnemers'
Houd voor ogen: vaak wel 'gewoon' aansprakelijkheid maar 'alleen maar' geen dekking
Ondernemersrisico komt tot uitdrukking in:
-opzicht De opzichtclausule gaat over schade aan spullen van een ander, die u gebruikt
alsof ze van u zijn: u leent, huurt, bewerkt of gebruikt ze. Daarom noemen we het
opzichtrisico ook wel het ‘quasi-eigenaarsrisico’ of het ‘doe-het-zelfrisico’. Als er sprake is
van opzicht, is het dus alsof u schade aan uw eigen spullen toebrengt. En dat valt nu eenmaal
niet onder de aansprakelijkheidsverzekering.
-vervangingskosten Als je iets levert wat niet goed is dan moet je of vervangen, dus nieuw
leveren of geld terug. Nieuw leveren kan niet altijd als spinazie al gekookt is dan te laat voor
nieuwe deksels. En kosten nieuwe levering ook niet gedekt.
-supercontractuele aansprakelijkheid Dat zijn bedingen opgenomen in een contract die
de aansprakelijkheid aanvaarden welke wettelijk niet aanwezig zou zijn. bijv als bouwer zegt
ik lever huis op september en als ik te laat ben betaal ik 250 per dag. Die 250 krijg je niet van
verzekeraar. Dit is ondernemersrisico. Moet wel in de polis staan. Je kan alleen niet betalen
op gronden die in de polis zijn opgenomen.
Stel bedrijf is verzekerd, heeft avb, aansprakelijkheid voor bedrijven. Bedrijf wil aansprakelijkheid
dekken. Stel deksel van bedrijf past net niet waardoor niet vacuum dicht kan. Dan geen zaakschade,
want perfecte potje en deksel, maar ook geen personenschade, dus alleen zuivere vermogensschade
dus niet gedekt. Dit is ondernemersrisico.
Bijzondere verzekeringsvormen
Beroepsaansprakelijkheidsverzekering: advocaten bijv. dit is speciale verzekering want er is alleen
zuivere vermogensschade. (BAV)
D&O: bestuurdersaansprakelijkheid. Ook alleen zuivere vermogensschade.
Bij de aansprakelijkheidsverzekering (AVV): een derde partij. Dan heb je verzekerde die contract
heeft met verzekeraar en dan heb je verzekerde pijtje benadeelde met daartussen aansprakelijkheid.
Verzekeraar betaalt aan verzekerde. En verzekerde moet betalen aan benadeelde. Stel verzekerde is
failliet. Dan is je claim weg en ben je concurrente schuldeiser (Schuldeisers met een concurrente
vordering worden bij het faillissement van een debiteur pas uitbetaald na voldoening van de
schulden aan de separatisten (hypotheek- en pandhouders) en preferente schuldeisers (fiscus, UWV).
Deze schuldeiser worden daarom concurrente schuldeiseres genoemd). Verzekeraar heeft bevrijdend
betaald. Of bijv als verzekerde geld opmaakt. Wetgever heeft gezegd onder omstandigheden mag je
rechtstreeks als benadeelde naar de verzekeraar toe. Dit heet directe actie. Dit mag alleen maar bij