Recht samenvatting
H1 basisboek recht
De inhoud van recht is afhankelijk van de normen en waarden van de samenleving. -> cultuur
Recht: het geheel van overheidsregels dat in de samenleving geldt.
Doel -> ordenen van de samenleving en het zorgen voor een rechtvaardige oplossingen bij conflicten
Kenmerkend voor rechtsregels: worden gemaakt door de overheid, zijn algemeen geldend, de
rechter beoordeelt de naleving van deze regels.
Strafrecht
- Bevat allerlei regels met gedragingen die verboden zijn -> diefstal, vernieling, mishandeling
- Alleen regels die de overheid voor de veiligheid van de hele samenleving van belang vindt
- Speelt zich af tussen dader en de overheid
- De rechter beslist welke straf je krijgt
- Wetboek van Strafrecht, Wetboek van Strafvordering en Opiumwet
Staatrecht
- Grondregels voor de organisatie van de staat
- Beschrijving van de organen van de staat, onderlinge verhouding en relatie burger en
overheid. -> kiesrecht van burgers, bevoegdheden van gemeenteraad, positie van de koning
- Met name in de Grondwet
Bestuursrecht
- Gaat over de overheid in actie, het echt nemen van besluiten
- Bijvoorbeeld wel of niet studiefinanciering krijgen, huis bouwen, handhaving milieuregels
- Geregeld in bijv. Algemene wet bestuursrecht en Woningwet.
Burgerlijk recht -> vooral van toepassing voor bedrijfskundige
- Gaat vaak over zaken waar we dagelijks mee te maken hebben: wonen, werken, goederen
kopen, trouwen en scheiden
- Regels die gelden tussen burgers onderling of bedrijven onderling of tussen bedrijven en
burgers
- Bijv personen- en familierecht en vermogensrecht
- Dit is geregeld in Burgerlijk Wetboek
Internationaal recht
- Regelt de verhouding met andere landen en de positie van ons land in allerlei internationale
organisaties -> VN, EU
- Wordt steeds belangrijker vanwege toenemende internationale samenwerking
Privaat recht: regelt de juridische relaties tussen burgers onderling en tussen burgers en bedrijven,
bijvoorbeeld koopovereenkomst, huurovereenkomst. -> burgerlijk recht
Publiekrecht: geeft regels over de juridische verhouding tussen burgers of het bedrijf enerzijds en de
overheid anderzijds. -> staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht
Materieel recht: beschrijft de rechten en oplichten van mensen zoals -> werkgever moet op tijd loon
betalen.
Formeel recht: beschrijft de procedures om het materieel recht te handhaven, hoe je je materieel
recht kunt halen -> Wat moet een werknemer doen als hij zijn loon niet op tijd krijgt
,Formeel recht -> procesrecht, omdat je hier procedures en beschrijvingen van rechtszaken vindt.
Materieel strafrecht -> staat in Wetboek van Strafrecht: strafbare gedragingen met de maximale
straffen.
Formeel strafrecht -> staat in Wetboek van Strafvordering: staan de regels en procedures in als er
een strafbaar feit is gepleegd.
Materiaal burgerlijk recht -> staat in Burgerlijk Wetboek: over familiezaken, overeenkomsten,
ondernemingen, erfrecht.
Formeel burgerlijk recht -> staat in Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering: beschrijft hoe de
rechtszaak verloopt in het burgerlijk recht.
Formeel bestuursrecht -> staat in Algemene wet bestuursrecht
H2 basisboek recht
Rechtsbronnen: plaatsen waarin je het recht terug kan vinden
- De wet: gelden voor iedereen , zijn voor iedereen hetzelfde, is de belangrijkste rechtsbron
- Jurisprudentie: de uitspraken van alle rechters bij elkaar. Deze gaan over een specifieke
situatie. In deze uitspraken wordt uitleg gegeven aan de wet.
- Verdragen: internationale afspraken die tussen landen zijn. Hebben steeds meer invloed op
onze nationale wetgeving.
- Gewoonte: afspraken die zo zijn ingeburgerd en door veel mensen worden gebruikt. Deze
staan niet opgeschreven maar worden wel gebruikt. Het moet wel gaan om een gewoonte
die al lang gebruikt wordt en die door de betrokken als rechtsregel wordt ervaren. Vooral in
staatsrecht belangrijke rechtsbron, in strafrecht niet toegestaan.
H3 basisboek recht
Rechtszaak in het strafrecht
- Openbaar Ministerie staat tegenover de verdachte
- Rechter stelt vast of de verdachte het strafbaar feit heeft gepleegd en of hij schuldig is.
Als dat het geval is bepaald de rechter welke straf de veroordeelde krijgt.
Rechtszaak in het bestuursrecht
- Overheid staat tegenover burger/bedrijf
- Meestal neemt burger/bedrijf initiatief tot de rechtszaak omdat hij het niet eens is met een
beslissing van het bestuursorgaan.
- Rechter beslist wie er gelijk heeft: bestuursorgaan of burger
Rechtszaak in het burgerlijkrecht
- Staan twee burgers of burger en een bedrijf tegenover elkaar
- Verschil van mening over hun rechten en plichten ten opzichte van elkaar
Hoofdtaak van rechters: oordeel geven over de zaken die aan hen worden voorgelegd -> hiervoor
moeten ze onafhankelijk zijn.
De Grondwet garandeert die onafhankelijkheid
- Rechter wordt voor het leven benoemd, dus kan niet worden afgezet door regering of
parlement. Alleen door Hoge Raad bij niet goed functioneren.
- Rechtspositie (salaris, vakantiedagen, pensioen) van rechters moet bij wet worden geregeld.
-> regering kan hierdoor rechters niet gemakkelijk beïnvloeden met bv salarisverhoging
,Rechter moet ook onafhankelijk zijn van bedrijven en instellingen
- Geen zaak behandelen van een bepaald bedrijf waarvan hij lid is van de raad van
commissarissen
- Nevenfuncties moeten op een lijst worden gezet die voor iedereen toegankelijk zijn
- Als procespartij meent dat rechter die de zaak behandelt partijdig is, kan de procespartij
vragen aan rechtbank om vervanging van deze rechter -> rechter wordt ‘gewraakt’
Organisatie van de rechtspraak
Rechtbank
Een rechtszaak begint bijna altijd bij de rechtbank. Werkgebied rechtbank -> arrondissement
Binnen de rechtbank wordt onderscheid gemaakt tussen kantonzaken en andere zaken.
Kantonrechter behandelt in het burgerlijk recht:
Zaken tot €25.000
Alle zaken – om welk bedrag het ook gaat – uit huur, huurkoop, consumentenkoop, pacht,
arbeid; en
Consumentenkrediet tot €40.000.
Alle zaken die niet door de kantonrechter worden gedaan, die worden behandeld door de andere
kamers (afdelingen) van de rechtbank.
Gerechtshof
Als je het niet eens bent met de uitspraak van de kantonrechter of van de rechtbank kan je in hoger
beroep gaan bij het gerechtshof. Heeft vooral de taak van hogerberoepsrechter. Werkgebied
gerechtshof -> ressort
Hoge Raad
Na het hoger beroep is er je in sommige gevallen nog cassatie mogelijk. Dit hoogste rechtscollege
doet alleen uitspraken over juridisch-technische zaken, het oordeelt niet opnieuw over feiten.
Absolute competentie: welk type rechterlijk college bevoegd is van een zaak kennis te nemen.
Relatieve competentie: waar en welke plaats de rechtszaak wordt gehouden. -> burgerlijk recht:
woonplaats van de gedaagde
Procedure burgerlijk recht
Advocaat inschakelen
Een advocaat is altijd verplicht, behalve bij kantonzaken
Griffierechten betalen
Voordat de rechtszaak begint moet de eisende partij griffierechten betalen. Dit zijn kosten de
rechtbank in rekening brengt voor het voeren van de rechtszaak. Zijn afhankelijk van de vordering
waarover geprocedeerd wordt.
Eiser-gedaagde
Partij die de rechtszaak begint -> eiser
Andere partij -> gedaagde
Dagvaarding
Rechtszaak begint met uitbrengen van een dagvaarding. Dit is een stuk waarin precies staat wat de
eiser wil van de gedaagde. De deurwaarder bezorgt de dagvaarding thuis bij de gedaagde.
,Conclusie van antwoord
Als de gedaagde op de dagvaarding wil reageren, moet hij ook een advocaat in de arm nemen . Deze
advocaat stelt een stuk op waarin hij reageert op de inhoud van de dagvaarding. Dit stuk heet de
'conclusie van antwoord'.
Comparitie na antwoord
Na indiening volgt een ‘comparitie na antwoord’. Dit houdt in dat de zaak nu tijdens een zitting wordt
behandelend. Beide partijen kunnen hun zegje doen en er wordt gekeken of er geen informele
oplossingen mogelijk is. -> schikking
Vonnis
Enkele weken later volgt de uitspraak van de rechter -> vonnis
Toevoegingen
Verzoekschrift
Vaak begint een rechtszaak met een dagvaarding, maar het kan ook met een verzoekschrift. Dan heet
de uitspraak van de rechter een beschikking. Een verzoekschrift procedure verloopt iets vlotter.
-> bv echtscheiding
Verstek
Gedaagde is niet verplicht om op dagvaarding te reageren, als dit gebeurt zeggen we dat hij ‘verstek
laat gaan’. De rechter wijst dan meestal de vordering van de eiser toe.
Procedure kantonrechter
Bij een kantontrechter ongeveer zelfde procedure. Verschillen: partijen mogen eigen proces voeren
en de gedaagde mag kiezen hoe hij op een dagvaarding reageert -> schriftelijk, conclusie van
antwoordt of mondeling op de zitting
Kort geding
Voor spoedeisende zaken is er het kort geding. Een kort geding is een snelle mondelinge procedure.
Partijen weten binnen een of twee weken waar ze aan toe zijn. Een kort geding dient voor de
voorzieningenrechter van de rechtbank. Ook de kantonrechter heeft een eigen kortgedingprocedure.
Rechtshulpverleners
Er zijn verschillende rechtshulpverleners die juridische hulp bieden:
Juridisch loket
Bij het Juridisch Loket kun je terecht voor advies en informatie. Ze bekijken de zaak en beoordelen of
je het probleem zelf kunt oplossen, of dat er een deskundige nodig is. Eerste hulp voor iedereen
gratis, daarna alleen voor mensen met laag inkomen.
Advocaat
Bij een advocaat kun je terecht voor juridisch advies en voor het voeren van een rechtszaak. In
burgerlijke zaken (behalve kantonzaken) is een advocaat verplicht.
Deurwaarder
Een deurwaarder is een openbaar ambtenaar met een aantal wettelijke taken. Zoals het ten uitvoer
leggen van burgerrechtelijk vonnissen, betekenen van dagvaardingen en handhaven van de orde
tijdens een rechtszaak. ledere deurwaarder heeft naast zijn ambtelijke taken een juridische advies-
en incassopraktijk. Hij geeft vooral juridische adviezen op het gebied van het innen van vorderingen.
, Notaris
Een notaris is een openbaar ambtenaar. De notaris heeft de taak om een aantal gebeurtenissen die
juridisch van belang zijn officieel vast te leggen. Dat gebeurt in notariële akten. De adviespraktijk van
de notaris is gekoppeld aan de onderwerpen waarover hij ook akten opmaakt
Hoofstuk 1 Praktisch Bedrijfsrecht
Ondernemingsrecht
Ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid: eenmanszaak, vof, maatschap, cv
Ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid: bv, nv (vereniging, coöperatie, stichting)
Rechtspersoon: juridisch zelfstandig orgaan, kan verplichtingen aangaan.
-> je kan dan geen geld eisen uit privévermogen van de ondernemers
Eenmanszaak
- Onderneming is van één eigenaar
- Geen scheiding zakelijk privévermogen -> eigenaar met hele vermogen aansprakelijk
- Winst gaat naar eigenaar
- Eigenaar is handelingsbevoegd en aansprakelijk
- Aantrekkelijke opstarteisen: inschrijven handelsregister
Maatschap (artikel 1655 blz 978)
- Overeenkomst/afspraak tussen twee of meer personen -> mondeling of schriftelijk
- Verbinden om iets in gemeenschap te brengen -> geld, arbeid, spullen
- Bedoeling is winst maken -> winstverdeling is evenredig naar inbreng zonder afspraken
(7A:1670 BW, blz 979)
Arbeid ingebracht -> even hoge winst als vennoot die minste geld heeft ingebracht
- Gaat over beroepen -> je kiest specifiek voor speciaal persoon om zijn kennis en kunde bv
advocaten, artsen, fysiotherapeuten, architecten
- Bevoegdheid is afhankelijk van vraag of sprake is van beheersdaden of van
beschikkingsdaden.
Beheersdaden: behoren tot de normale gang van zaken binnen de onderneming -> hangt af
van het doel van de maatschap. Iedere maat is afzonderlijk bevoegd en kan maat andere
binden. Tenzij anders is overeengekomen in maatschapsovereenkomst. Alle maten zijn voor
een gelijk deel aansprakelijk. (art. 7A:1680 BW, blz 980)
Beschikkingsdaden: handelingen die niet behoren tot de normale gang van zaken. Dan
moeten alle maten dat gezamenlijk doen. Alleen de handelende maat is aansprakelijk.
Tenzij: - Bekrachtiging: andere maten zijn het er mee eens
- Volmacht: vooraf recht geven om iets te doen
- Voordelige rechtshandeling: als de maatschap er voordeel aan heeft.
- Makkelijk op te richten -> overeenkomst op laten maken met andere maten en maatschap
inschrijven Handelsregister
- Openbare maatschap: samenwerking tussen verschillende personen met een spcifiek beroep
die onder een gemeenschappelijke naam naar buiten treden. -> vaak bij artsen en advocaten
Stille maatschap: geen sprake van een gemeenschappelijke naam, samenwerking meer op de
achtergrond en intern -> agrarische sector
VOF (art. 16 Wetboek van Koophandel blz 1207)
- Bijzondere maatschap -> uitoefening van een bedrijf onder een gemeenschappelijke naam
- Verdeling van winst is hetzelfde als bij de maatschap -> evenredig naar inbreng
