Dit document is een samenvatting van alle lessen van psychologie en pedagogiek B. De samenvatting is aangevuld met extra informatie uit de boeken die als toetsstof worden gezien.
Opvoedingsdimensies
Opvoeding is opgesplitst in 4 basishandelingen
1. Ondersteuning bieden (Initiatief ligt bij het kind)
2. Instructie geven
3. Controle uitoefenen (Initiatief ligt bij ouder)
4. Grenzen stellen
Deze vier dimensies kunnen niet afzonderlijk toegepast worden in de opvoeding.
Samen zorgen zij ervoor dat het kind door verschillende ontwikkelingsfasen heen kan
slaan om volwassen te worden.
Ondersteuning bieden
Liefde en zorg voor het kind. Richt op fysieke en emotionele welzijn. Waardoor het
kind zich begrepen en geaccepteerd voelt.
Effect: Bevorderen van de ontwikkeling van het kind
Voorbeelden: Bemoedigen, accepteren, helpen, samenwerken, affectie tonen
Als het kind ondersteuning van de ouder ervaart, zal het de wereld om zich heen met
vertrouwen tegemoet treden. Het kind voelt namelijk de warmte en affectie van de
ouder.
Aan responsiviteit gaat sensitiviteit vooraf, dat het gevoelig zijn inhoudt voor de
signalen die het kind afgeeft ten aanzien van zijn behoeften en gevoelens.
De ondersteuning die de ouder biedt, kan zichtbaar gemaakt worden in de vorm van
belonen en straffen
- Een beloning kan bestaan uit een knuffel, kusje, opgestoken duim of knipoog
(psychische beloning) of extra zakgeld (materiële beloning). Het doel hiervan is
om gewenste gedrag te stimuleren zodat het kind zich blijft gedragen naar de
wensen van de ouder.
- Straf wordt gebruikt om het ongewenste gedrag van het kind af te leren en hem
aan te leren om juist het gewenste gedrag te tonen.
Ondersteuning kan op verschillende manieren worden gegeven.
1. Materieel (Een bijtring bij opkomende tandjes, schoolagenda voor nieuw
schooljaar)
2. Of samen iets doen, het kind aanwijzingen of adviezen geven.
Alle vormen van ondersteuningen leiden tot een emotioneel goed gevoel bij het kind
Instructie geven
Duidelijk maken aan het kind wat de bedoeling is van iets en welk gedrag verwacht
wordt. Het gaat hier om de informatie die het kind krijgt voor het ontwikkelen van
kennis en vaardigheden.
Gevolg: Kind steeds beter in staat om zelf beslissingen te nemen en zelfstandig door
het leven te gaan
Instructie geven is een proces dat gevraagd of ongevraagd verloopt
Als kinderen overladen worden met instructies van de ouder kan het volgende
gebeuren:
1. Het kind zal geen initiatieven durven ontplooien
2. Het kind zal te veel bezig zijn met wat de ouder zal denken van de acties die het
van plan is te ondernemen, waardoor het niet durft te handelen
Controle uitoefenen
, Je hebt autoritaire controle en autoritatieve controle
Autoritaire controle: Opvoedgedrag waarbij de ouder druk uitoefent op het kind om
correct gedrag te vertonen. Macht en gezag ten opzichte van het kind spelen een
centrale rol
De ouder gebruikt zijn macht om bepaald gedrag af te dwingen, waarbij
gehoorzaamheid verlangd wordt van het kind. De ouder wijst het gedrag vaak af
van het kind door kwaad te worden
Deze vorm van controle heeft vaak een negatieve invloed op de ontwikkeling van
het kind.
Autoritatieve controle: Gedragingen van de ouder waarbij uitleg wordt gegeven aan
het kind en eisen worden gesteld aan zijn zelfstandigheid. De ouder hecht ook aan
belang van openheid. En zal door uitleg en verklaringen te geven proberen
instemming te verwerven voor zijn verwachtingen bij het kind.
Deze controle biedt de ouder de mogelijkheid om niet alleen ongewenst gedrag te
bestraffen maar ook gewenst gedrag te belonen.
Het heeft in de meeste gevallen een positief effect op het kind, omdat in deze
controle het kind leert zijn eigen weg te vinden. Het kind is vaker geneigd om
zelfstandig iets te ondernemen.
Grenzen stellen
Grenzen stellen heeft te maken met de wijze waarop de ouder het kind bestraft of
beloont om gewenst gedrag aan te leren.
Er zijn wel een aantal dingen vereist van de ouder om grenzen te stellen:
1. Je moet consequent blijven. Dat betekent dat de ouder standvastig moet zijn ten
aanzien van de beslissing die hij heeft genomen.
2. De ouder toont respect voor de autonomie van het kind.
3. De ouder biedt het kind de gelegenheid om zich op zijn eigen wijze te
ontwikkelen.
De rol die de ouder aanneemt, leert het kind om te gaan met diens normen en
waarden. Ook leert het kind rekening houden met anderen en zijn reactie af te
stemmen op een bepaalde situatie.
De vier opvoedingsdimensies zijn met elkaar verbonden
Pedagogische opvoedingsdoelen
, Het voornaamste doel van de ouder is dat het kind opgroeit tot een volwassen
persoon die zich kan handhaven in de maatschappij. Ouders hebben graag dat het
kind zijn verantwoordelijkheid kan dragen en voor zichzelf kan zorgen.
Intentioneel opvoedgedrag: De ouder is erop gericht om bewust of onbewust
doelstellingen te bereiken bij het kind.
De drie algemene opvoedingsdoelen (De drie Z’s)
1. Zelfstandigheid (individu): Het doel is dat het kind zelf beslissingen leert
nemen, een eigen leven leert te leiden en eigen mogelijkheden leert ontdekken.
2. Zelfredzaamheid (samenleving): Het kind wordt geleerd om op een positieve
manier vorm te geven aan zijn toekomstige rol in de samenleving. Zoals zelf
keuzes maken en deze te verantwoorden en eigen verantwoordelijkheden nemen.
3. Zelfvertrouwen (toekomst): Het kind kan een bijdrage leveren aan de toekomst
en is in staat om technische en praktische problemen op te lossen.
De drie opvoedingsdoelen versterken elkaar: naarmate een kind meer zelf kan en
mag doen, wordt het zelfstandiger, krijgt het meer zelfvertrouwen en wordt het
zelfredzamer.
Opvoedingsopgaven
Stellen kinderen in staat ontwikkelingstaken te volbrengen
Zijn normatief
Zijn afhankelijk van ontwikkelingsfase kind
Communicatiepatronen
Persoonlijkheid van de ouder
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper boleurs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
