Samenvatting boek: Toolkit Mediation.
Pagina 31 t/m 66 en 225 t/m 339
Pagina 31-40
Hoofdstuk 4. Introductie van mediation en definitie
4.1 wat is mediation?
Conflictoplossingsmethoden variëren van een informele discussie waarbij de betrokkenen volledig
zelf beslissen of en hoe ze het geschil willen oplossen, tot een formele volgens vaste regels verlopen
procedure met een bindende uitspraak door een derde.
Het belangrijkste is dat de betrokken partijen en hun (juridische) adviseurs op de hoogte zijn van de
mogelijkheden en tevens dat zij allen kunnen instemmen met hetzelfde traject.
De verschillende methoden om een geschil of conflict op te lossen zijn onderdeel van het ‘effective
of Alternative Dispute resolution’ (EDR/ADR)- spectrum (komt later aan bod).
Van deze methoden kan er aan aantal ook preventies worden ingezet, bijvoorbeeld medation
(preventieve medation) of onderhandelen (deal facilitation of deal medation).
Medation
Mediation is een gefaseerde methode van bemiddeling waarbij de betrokken partijen zelf onder
leiding van een neutrale deskundige derde (de medation) in een gestructureerd verlopend proces
van balancing interests trachten een tussen hen gerezen geschil of conflict op te lossen, of te
voorkomen. De mediator diagnosticeert het conflict of geschil samen met partijen en begeleidt, de
onderhandelingen tussen betrokkenen, met als doel vanuit hun werkelijke belangen tot gezamenlijk
gedragen duurzame oplossingen te komen die worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst
als bedoeld in art. 9000 e.v. boek 7 BW.
Legal medation
Bij de legal medation-benadering staan de autonomie, persoonlijke, zakelijke en commerciële
belangen van partijen ventraal, waarbij door de mediator niet alleen faciliterend maar tevens actief,
oplossingsgericht en evaluatief (light) wordt gewerkt. Een legal medatior legt evenals een
faciliterende mediator eerst een relationeel fundament tussen partijen en zorgt dat de belangen
boven tafel komen. Vervolgs zoek een legal mediator actief mee naar een relationele en inhoudelijke
oplossing, waarbij voorkeur een zakelijke deal uitkomt.
Een legal medatior is gespecialiseerd en deskundig op het medation vakgebied waar hij actief is.
Legal medation is te zien als 360 graden medation op academisch niveau. Het is zowel op relationeel,
zakelijk als juridisch niveau, waarbij legal mediator de organisatorische spil in het web is.
Medation is een gefaseerd ingerichte methode van conflict- of geschilbeslechting die zich vaak net als
arbitrage en bindend advies afspeelt ‘in de schaduw van het recht’ (hier wordt mee bedoeld dat
tijdens een mediationtraject procederen een mogelijke alternatief is dat derhalve in de afwegingen
van partijen een rol speelt.
Een medationproces bestaat uit een pre-mediationfase waarin afspraken over het verloop van de
mediaton en de spelregels worden gemaakt. Vervolgens wordt overgegaan tot de relationele of
exploratiefase: het uitwisselen van informatie en het exploreren van belangen, gevolgd door het
zoeken naar en het onderhandelen over verschillende oplossingen voor het conflict waarbij aan de
belangen van beide partijen tegemoetgekomen gaat worden. daarna is er nog een post-mediaton of
1
,implementatiefase die formeel uiten het mediationtraject valt, maar waar tijdens de mediaton wel
rekening mee gehouden moet worden.
Ury gebruike een kameelverhaal om te laten zien dat een probleem altijd aan drie kanten ziet (een
mediatior is iemand die de partijen een achtiende kameel kan laten zien, waardoor ze zelf hun
problemen kunnen oplossen).
4.2 basisprincipes van mediaton
Naast de definitie van mediaton is er een aantal vrij breed geaccepteerd basisprincipe en kenmerken
van mediaton.
Basisprincipes mediaton:
- Vrijwillig en vrijblijvend, maar wel met commitment
Partijen dienen in princupe allemaal in te stemmen met een mediaton en niemand kan hun bepaalde
oplossingen opdringen. Tot op het moment van ondertekening van een vaststellingsovereenkomst
zijn partijen niet gehouden aan tijdens de mediaton gedane voorstellen en ingenomen standpunten.
Alle partijen kunnen ten alle tijden besluiten te stoppen met de mediaton. Als er eenmaal is getekend
geld er wel een inspanningsverplichting.
- Beslotenheid, vertrouwelijkheid en geheimhouding
Partijen moeten toestemming geven indien er anderen bij de mediaton worden betrokkken dan de
partijen zelf, hun adviseurs en de mediator. Hetzelfde geld voor informatie uitwisseling met derden.
Er wordt een geheimhoudingsverklaring ondertekend.
- Serparate the people form the problem, oftewel op de bal laten spelen en niet op de man
Door inbreng van het perspectief van een derde partij kan een mediator emotionele en
communicatieve aspecten van de inhoud scheiden, en zo partijen op alle niveaus tot een optimale
oplossing laten komen de basis van veel conflicten ligt op een communicatief, emotioneel niveau.
- Het gaat om de toekomst en gezamenlijk en individuele belangen van partijen
Het proces is gericht op de toekomst in plaats van op het verleden.
- Het gaat om eigen beslissingen en oplossingen van de betrokken partijen zelf
Het conflict of geschil en de verantwoordelijkheid voor de oplossing daarvan blijven tijdens een
mediaton bij partijen.
- Partijen communiceren direct met elkaar en mediator
Naast contact met de mediator is er ook contact tussen partijen onderling en hun raadslieden
(afhankelijk van de stijl). Issues worden vanuit meerdere perspectieve bekeken
- Individueel vertrouwelijk gesprek tussen een partij en mediator is mogelijk in een caucus
De mediator kan separate gesprekken voeren met partijen en/of hun raadslieden in een zogenoemde
caucus en zo de werkelijke belangen en blocking issues van partijen bij de medation betrekken.
- Taart vergroten (anknowledgement)
Tijdens de mediaton kunnen ook zaken worden geëxploreerd die op zich buiten het geschil staan,
maar die kunnen bijdragen aan het vinden van een oplossing.
4.3 vrijwilligheid, law encouraged mediaton en mandatory commitment
In de praktijk blijken advocaten terughoudend te zijn om een mediator aan te reiken.
In de praktijk kennismaken met mediaton is van groot belang. Bedrijven die mediaton eenmaal
hebben beproefd, zijn overtuigd.
Reactive devaluation: als een partij iets voorstelt, blijkt per definitie de tegenpartij het er niet eens
mee te zijn.
Het fenomeen reactive devaluation, gecombineerd met automatismen en een gemonopoliseerde
markt door rechtspraak en advocatuur, leidt ertoe dat in de praktijk weinig gebruik gemaakt wordt
van alternatieven voor rechtspraak en arbitrage.
2
, Een veelbelovende benaderwijze om mediaton te zien als aantrekkelijke vanzelfsprekende eerste
optie zijn law encouraged mediaton of mandotory commitment.
4.4 de plaats van mediaton binnen het spectrum van
geschilbeslechtingsmethoden, EDR/ADR- methoden en
conflictmanagement.
Alternative dispute resolution (ADR): wordt ook omschreven als appropriate, adequate of amicable
dispute resolution. Of voor advocaten: alarming drop in revenues. In het nederlands ook wel: anders
dan rechtsgang of anders dan rechter.
Ook spreekt men van early of efffective dispute resolutions (EDR).
EDR gaat verder dan ADR: ADR is een tool die gebruikt wordt in het kader van EDR of intergraal
conflictmanagement.
EDR is een benaderwijze van zakelijke conflicten, waarbij conflicten als een managerial vraagstuk
worden gezien in plaats van een juridisch probleem. ADR, maar ook juridische procedures wordt
daarbij als een instrument ingezet om bij het oplossen van geschillen de ondermeningsdoelstellingen
te kunnen realiseren.
Bij het intergraal conflictmanagement zijn effective dispute resolution en prevention vast ingebed in
het ondernemingsbeleid, met specifieke richtlijnen, een corporate EDR/ADR policy, maatschappelijke
verantwoord ondernemen en ingebouwde controlemechanismen.
Pagina 41 t/m 66
Hoofdstuk 5. Methoden om een conflict of geschil op te lossen, het Dispute
resolutions-spectrum
Uitspraak Abraham Maslow: it is tempting, if the only you have is a hammer, to treat everything as if
it were a nail.
Het is belangrijk om verschillende tools te kennen om per situatie te kiezen wat de beste benadering
is.
Uitspraak Peter F Drucker: there is nothing so useless as doeing efficiently that which should not be
done at all.
5.1 toegeven, niets doen (vermijden) of een oriënterend gesprek
‘niets doen’ is niet echt een EDR methode maar komt in de praktijk bij een conflict wel vaak voor.
Het is vrijwel altijd beter om proactief met een conflict om te gaan. Uitzondering hierop vormen
gevallen waarin het oplossen van een geschil evenredig veel kosten en moeite met zich meebrengt
en het ook niet om een principiele zaak gaat.
Als je niks doet moet het een bewuste keuze zijn, en geen onbewust vermijden.
Toegeven is een verstandige keuze als je merkt dat de wederpartij gelijk blijkt te hebben. Of met een
beter voorstel is gekomen. Ook hier moet het een bewust keize zijn.
5.2 onderhandelen
Onderhandelen
Definitie onderhandelen volgens Fisher, Ury en Patton:
3