Samenvatting Psychodiagnosiek
Hoofdstuk 1 Introductie
Psychometrist; iedereen die binnen de psychologie of het onderwijs testen ontwikkeld en
evalueert nu voornamelijk persoonlijkheids- en intelligentietesten
Test;
- Gestandaardiseerde procedure
- Gebaseerd op steekproef
- Items zijn relevant voor te meten gedrag, goede representatie
- Uit de test categorieën of scores afleiden, met bepaalde mate van meetfout
- Vastgestelde ‘norm’ door gestandaardiseerde steekproef
- Bedoeld om gedrag te voorspellen
Norm-referenced; score van elke deelnemers wordt geïnterpreteerd adv relevante
gestandaardiseerde steekproef
Cirterion-referenced; waar deelnemer staat tov gedefinieerde criteria
Assessment; omvattend onderzoek, gehele proces van verzamelen van info over persoon
Testen; één bron van info
Soorten: Doelen: Betrouwbaarheid beïnvloeden:
Intelligentietest Classificatie Gestandaardiseerde procedure bij testafname
Bekwaamheidstest Diagnose afwijking
Prestatietest Zelfkennis Gewenste afnameprocedure (bv begrijpen van
Creativiteitstest Evaluatie instructies, soepel lopen van afname)
Persoonlijkheidstest Onderzoek Invloeden van proefleider
Interesse-inventarisatie Achtergrond en motivatie van deelnemer
Gedragsmatige procedure
Neuropsychologische test
Ethiek en sociale aspecten van testen:
- Professionele standaarden aanhouden
- Verantwoordelijkheden bij testontwikkelaars; aan alle richtlijnen voldoen
- Verantwoordelijkheden van testgebruikers; voldoen aan ethische richtlijnen
(vertrouwelijkheid, informed consent, volledig weergeven resultaten etc)
- Rekening houden met culturele en linguïstische minderheden
- Rekening houden met invloed van culturele achtergrond op testresultaat
- Fraude beletten
o Lake Wobegon effect; nadruk leggen op prestatie en daardoor frauderen
Diagnostische cyclus;
- Probleem; hulpvraag van cliënt
- Stappen van assessment om probleem op te lossen
- Observatie – inductie – deductie – testen – evaluatie
Intake strategie testen/diagnosticeren need assessment
aanbevelingen
1. Assessment van klacht
a. Intake
b. Anamnese en hetero-anamnese
c. Hulpvraag
, 2. Assessment van probleem
a. Link tussen klacht en probleem
b. Clusteren van problemen
c. Risicotaxatie
3. Testing en diagnostisering
a. Hypothese formuleren
b. Hypothese testen
c. Tests uitzoeken
d. Evalueren testresultaten
e. Integratie testresultaten
4. Indicatie
a. Doel van interventie vastleggen
b. Soort hulp
c. Aanbevelingen
bij kinderen zijn ouders ook cliënt
Intake gesprek; Proces tijdens intake;
Overzicht van achtergrond info 1. Verwijzing
Duidelijke schets van probleem en 2. Klachten en positieve aspecten
hulpvraag 3. Klachten objectief?
Vertrouwen opbouwen 4. Attributen
Oorsprong van probleemgedrag 5. Eerdere metingen en oplossingen
Oorzaken en relaties van problemen 6. Omgeving, thuis en school
Relaties kennen (vrienden, familie etc) risico factoren
Geven van inzicht in proces 7. Afspraken over proces,
diagnostische vragen en aanpak
Anamnese:
Specifieke anamnese; Ontwikkelingsanamnese;
Patronen van klachten Fysieke klachten
Wanneer spelen klachten Geboorte, peuter- en kleutertijd
Consequenties van klachten Emotioneel en cognitief functioneren
Attitude tegenover klachten School/werk functioneren
Specifieke gewoontes
Familie relaties
Strategie fase;
beschrijven en clusteren van karakteristieken
karakteristieken relevant voor bepaalde context (onderwijs, neurologisch, sociaal etc)
kiezen van diagnostisch traject
risico assessment
- Leeftijd geschiktheid
- Duur van probleemgedrag
- Situaties
- Frequentie en intensiteit
- Positieve en negatieve factoren
diagnostische hypotheses formuleren, testbaar en matchen met hulpvraag
diagnostische hypotheses omzetten in onderzoeksvragen
Gedrag assessment;
, info verzamelen over wat cliënt doet op objectieve manier, observeerbaar gedrag
- ABC model van gedragsinterview;
o Antecedenten; triggers voorafgaand aan gedrag
o Behavior; gedrag, frequentie, intensiteit
o Consequenties; gevolgen en reacties op gedrag
- SORC model;
o Stimulus
o Organisme variabelen; fysiek, fysiologisch, cognitie etc
o Response; gedrag zelf
o Consequenties
Hoofdstuk 2 Geschiedenis
Begin in China vanaf 2200 V.C., testen van officiers
Fysiognomie; aflezen van karakter aan uiterlijk, vanaf 4e eeuw V.C.
Frenologie; lezen van knobbels in hoofd (Gall)
Psychograaf; (Lavery) jaren 30 machine om bobbels in hoofd te lezen
Ratingschalen; vloeistoffen in lichaam bepalen gezondheid, vaststellen adv rating
Thomasius, persoonlijkheid in vier dimensies op 12-puntschaal
Esquirol, beschrijving mentale retardatie, niet behandelbaar, gericht op taal
Eind 19e eeuw; objectieve metingen
Brass instruments; vaardigheden werden getest in laboratoria, objectieve metingen,
sensorische metingen voor intelligentie, brass instrumenten om sensorische
drempelwaarden en reactietijd te meten
Wundt, laboratorium in Leipzig, empirische analyse om verschillen te verklaren
Galton in UK, experimentele psychologie, veel data verzamelen, intelligentie meten
uit reactietijden
Cattell in VS, mentale testen
Wissler, mentale testscores om academische cijfers te voorspellen
Binet, intelligentieschaal in 1905
Vanaf 19e eeuw onderscheiding van retardatie en psychiatrische stoornissen
Binet en Simon nieuwe versie intelligentietest in 1908, normgroepen en
scoresysteem per leeftijdsgroep mentale leeftijd
Stanford-Binet in 1916 IQ, culturele component, gestandaardiseerde afname
Goddard gebruikte intelligentietest bij immigranten, totaal verkeerd
Hollingworth gebruikte intelligentietest voor begaafde kinderen
Weschler-schaal verbaal en non-verbaal
WO1, intelligentietests om legerrekruten te testen, Army Alpha en Army Bèta
(verbaal en non-verbaal)
Army Alpha en Bèta als prototypen voor testen in onderwijs, bv SAT
Na WO1, persoonlijkheidstesten door Woodworth (Personal Data Sheets om
soldaten te testen op psychoneurose) en later Thurstone
Inktvlekken, associatietest voor persoonlijkheid door Rorschach
Interessetest door Thorndike
WO2, bekwaarheidstesten voor leger
MMPI voor klinische evaluatie en assessment van normaal functioneren
Big five model van persoonlijkheid; neuroticisme, extraversie, openheid,
vriendelijkheid en gewetensvolheid